De afzet van boeken
20
Van Goor exporteert niet alleen uit eigen fonds, maar vervoert ook boeken
over de vrijmetselarij uit buitenlandse fondsen. In een brief aan G.E. Ellinger,
apotheker te Soerabaja, de dato 2 november 1867, voegt de uitgever de factuur toe.
Maar liefst negen werken worden besteld, met titels als: Bibliographic der Frei-
mauerei, Manuel des Franc-Maqon contenant les refter, etc en Vrijmetselaars-
almanak voor Nederlandse vrijmetselaars van 1794 tot heden.44
In het verlengde van het vorige ligt de vraag welke boeken zoal gewild waren.
Was dat enkel praktische literatuur die dienstbaar kon zijn bij de uitoefening van
het beroep, of was ook literatuur van vermakelijke aard in trek? De bestellingen
van de boekverkopers werden doorgaans genoteerd in de Boekverkopersboeken.
Uit de periode 1852-1872 zijn hiervan echter slechts drie exemplaren bewaard
gebleven, waarin niet meer dan zes magere bestellingen staan. Soms werd ook in
brieven over een bestelling gesproken of werd een complete factuur overgenomen.
De vrijmetselarij in Indië
Een categorie kopers die in het bovenstaande minder duidelijk naar voren komt zijn
de vrijmetselaars. De vrijmetselarij had in Indië verschillende takken en de leden wa
ren verenigd in zogenoemde loges, die al vanaf de achttiende eeuw bestonden. Niet
alleen distribueerde Van Goor boeken aan de vrijmetselaars, maar hij had in eigen
fonds ook diverse publicaties op dit terrein. In 1852 gaf hij bijvoorbeeld een boek uit,
getiteld Algemeene geschiedenis der vrijmetselarij, ontleend aan hare oude docu
menten van Emmanuel Rebold.
Al vrij vroeg exporteert hij boeken aan de vrijmetselarij in Indië. Op 17 okto
ber 1859 schrijft hij aan de cargadoors Knijper, Van Dam Smeer: ‘Bij deze heb ik
het genoegen u toe te zenden een pakje voor de loge de Vriendschap te Soerabaija
met vriendelijk verzoek dit met het barkschip Kinderdijk Kapitein D. Zwanenburg
mede te geven. 'n Ook in een brief van 18 september 1861 blijkt sprake te zijn van
gewilde vrijmetselaarsboekjes. G.P. Ockerse uit Semarang heeft kennelijk verzocht
om enkele niet meer in de handel te verkrijgen werken. 'In antwoord op uwe waarde
van den 18 julij j.l. heb ik het voorrecht u in kennis te stellen dat een mijner vrienden
genegen is zijne collectie vrijmetselaars-jaarboekjes te verkoopen en wel de jaar
gangen 1805, 1807 tot en met 1814, 1817, 1820 en 1821, 1823 tot 1839 zijnde in het
geheel 29 stuks deze die hij afstaat tegen het netto bedrag van f 45,-. ’43
42 Brievenboek 94: 331
43 Brievenboek 96: 126
44 Copieboek 13: 865
