Tot besluit
25
Samengevat blijken de eerste contacten tussen uitgeverij G.B. van Goor uit Gouda
en de kolonie Nederlands-lndië tussen 1852 en 1854 tot stand te zijn gekomen. De
toegang tot dit tot dan toe nog onontgonnen boekhandelsgebied werd verschaft
door Gualtherus Kolff, een vroegere leerling van Van Goor. Deze behartigde aan
vankelijk de belangen van de uitgeverij en bracht Van Goor in contact met andere
in de archipel woonachtige Nederlandse boekhandelaren. Vervolgens is waar
neembaar hoe Van Goors klantenbestand uitdijt met de komst van steeds weer
nieuwe boekhandelaren in Indië.
Deze boekhandelaren kwamen door middel van catalogi op de hoogte van
het fonds van de Goudse uitgeverij. Naast werk uit de eigen uitgeverij exporteerde
Van Goor ook boeken uit buitenlandse fondsen en uit het fonds van zijn kinderen:
Van Goor Zoonen. Het vervoer werd doorgaans georganiseerd door de carga-
doorsmaatschappij Kuyper, Van Dam Smeer. Het valt op dat de verzendingen
voor G, Kolff Co vanaf 1864 dikwijls via Joh. Noman en Zoon te Zaltbommel
plaatsvonden. De betaling verliep soms problematisch, omdat kolonialen in de
binnenlanden van Java niet de juiste wissels konden bemachtigen. Daartoe stelde
Van Goor in 1867 het handelshuis Van Leeuwen Co te Batavia in, om de gelden
te kunnen innen.
Met zijn boeken bediende Van Goor voornamelijk de hogere lagen van de
samenleving. Onder het publiek bevonden zich onder meer residenten, plantage-
houders en ingenieurs. Met name boeken van praktische aard vonden aftrek onder
de kolonialen, dienstbaar bij het beroep of het onderwijs. Opvallend was de gerin
ge afzet van literatuur. Alleen zeer grote namen waren het ondernemersrisico
waard. Het lijkt er dan ook op dat het brede karakter van uitgeverij G.B. van Goor
te Gouda bijzonder goed aansloot bij de boekenbehoefte van de kolonialen in Ne
derlands-lndië: een breed assortiment, waarin literatuur slechts één der segmenten
vormde.