DE OUDSTE BOEKEN VAN DE GOUDSE
STADSLIBRIJE
(I) De bronnen - De boeken afkomstig van confiscaties
door drs Jan Willem Klein
Inleiding
Deze bijdrage vloeit voort uit een groter onderzoek naar de herkomst van de boe
ken van de librije, en dan vooral van de boeken die het “oude bestand” uitmaken.'
In een aantal artikelen wil ik het een en ander uit de doeken doen over de boeken
die vrijwel vanaf het begin in de stadslibrije aanwezig waren.
De Goudse librije vormt de basiscollectie van de huidige regionaal-
historische bibliotheek. Samen met het bewaard gebleven librije-archief vormt zij
een boeiend object van onderzoek. Vooral voor het aspect van verwerving is het
librije-archief onontbeerlijk. De schenkingen en aankopen staan meestendeels in
de notulenboeken verantwoord. De aankopen zijn ook te achterhalen doordat er
pakken rekeningen bewaard gebleven zijn, terwijl de schenkingen gememoreerd
worden op de ‘schenkingslijsten’ en ‘nomenclatores’. De schenkingslijsten zijn
gewone papieren lijsten, waarop de namen der schenkers en (een deel van) hun
boekengiften genoteerd staan. De 'nomenclatores’ geven dezelfde informatie,
maar in de vorm van grote perkamenten borden, die aan de muur van de librije op
gehangen waren.
De vroegere Goudse stadslibrije maakt tegenwoordig onderdeel uit van de regio-
naal-historische bibliotheek van het Streekarchief Hollands Midden. De naamsbe
kendheid van de librije is er de oorzaak van dat de bibliotheek van het Streekar
chief geassocieerd wordt met voornamelijk oude boeken. Weliswaar vaak mooie
oude boeken, maar zij wordt toch vooral gezien als een curiosum. Dat de regio-
naal-historische bibliotheek in haar geheel een moderne onderzoeksbibliotheek is,
waarvoor al jaren veel van de laatst verschenen boeken op (regionaal-)historisch
terrein aangeschaft wordt en dat zij daardoor een goed geoutilleerd aparaat voor
studie en wetenschap geworden is, is minder bekend. Maar daar zal ik later nog
eens op terugkomen.
1 Onder “oude bestand” versta ik de boeken die in de catalogus uit 1874 beschreven staan (zie verder
hieronder).
