De Goudse schepenbank heeft in de loop der tijden vrij intensief gebruik gemaakt
van het galgenveld of gerecht buiten Gouda. Door het hoge aantal doodstraffen in de
zestiende eeuw is het aantal schandstraffen op het galgenveld relatief hoog, maar in
werkelijkheid maakt het 55% uit van het totale aantal doodstraffen in die eeuw. In de
daaropvolgende twee eeuwen worden veel minder doodstraffen uitgesproken, maar
het aantal bijkomende schandstraffen stijgt opzienbarend. Voor de zeventiende eeuw
is dat 89% van het aantal doodstraffen en voor de achttiende eeuw wordt in 81% van
de doodstraffen als bijkomende straf tepronkstelling op het galgenveld uitgesproken.
Het totale aantal schandstraffen in de achttiende eeuw komt echter ook op 95%, om
dat twee mensen onder hen, veroordeeld voor sodomie, als bijkomende straf in zee
geworpen worden.
Deze drijfjacht is waarschijnlijk voldoende geweest om het kwaad van de
tuinbraken te smoren, want daarna zijn geen veroordelingen meer te vinden op dit
gebied. Na die tijd wordt er nog maar twee keer gebruik gemaakt van het galgen
veld van Gouda voor zijn definitieve afbraak in 1795. De laatste die in 1777 op het
gerecht terecht kwam, was een 30-jarige man uit Everdingen, ter dood veroordeeld
voor inbraak en veediefstal. Na zijn dood door de strop vond hij als laatste zijn
eindbestemming op ...het gerecht buyten deser stad onme aldaar in keetenen te
werden opgehangen en te verblijven tot dat het zelve sal zijn vergaan en ver
teert” ,76
Gezien de grote voorkeur voor schandstraffen in de zeventiende en achttiende
eeuw lijkt het vertrouwen, om door middel daarvan de misdaad te bestrijden, on
gebroken te blijven. Anderzijds is er in de zeventiende eeuw een enorme daling te
zien van het aantal doodvonnissen, waardoor het strafrecht een wat menselijker
gezicht lijkt te krijgen. De andere kant van de medaille is dan weer wel het groei
end aantal opsluitingen in tuchthuizen en gevangenissen. Het decreet van 1795, ei
genlijk een aanklacht tegen deze barbaarse vorm van vernedering, verwijst dan ook
terecht de galgenvelden naar het verleden, omdat zij een smet op het blazoen van
de maatschappij zijn.
76RA-181 f83v
24
