L
X-
72
Dit type Ausweis is in feite een werkgeversverklaring, welke in de periode tussen
1 april en 15 mei 1943 werd uitgegeven voor werknemers in de voedselvoorzie
ning (ook distributie). Er hoort geen GAB-stempel op, maar één van de uitgevende
instantie, bijvoorbeeld de Plaatselijk Bureauhouder,5 en ze werden bij de werkge
ver bewaard. De handgeschreven aantekening is ook niet correct. Het was geen
bewijs van vrijstelling, maar een bewijs om vrijstelling en dus de felbegeerde brui
ne Ausweis te krijgen.
Behalve het persoonsbewijs leeft ook de Ausweis in het collectieve geheugen
voort als een gevaarlijk middel, waarmee de bezettingsmacht straatcontroles heeft
kunnen houden. Het persoonsbewijs was al vanaf eind 1941 verplicht voor alle
mensen ouder dan 15 jaar, terwijl de bruine Ausweis alleen voor een beperkte
(maar niet kleine) groep van jongemannen in de periode tussen juni 1943 en sep
tember 1944 noodzakelijk was. Daarna hebben zij hun practische waarde verloren.
De collectie Oorlogsdocumentatie bevat enkele bruine Ausweise. We kunnen
niet zien of ze echt zijn of vals. Eén ervan bevat al wel een stempel van het Ar
beidsbureau Gouda. Hetzelfde stempel van het GAB komt óók voor op een an
dersoortige Ausweis. Vermoedelijk is dat papier niet zozeer vals, als wel gesto
len of verduisterd.
vaxs
X 7,
M 462898
Is x'/x- -
Es wird hierdurch för die Zwccke des Arbeiteeiiisatzes bestatigt, dass def
iSC-it.
Austell ung$ort
den
Personalauswels Nr.
wohiihaft
in der Landwirtschaft/einein landwirtschaftlichen Hilfsbctricb
(Nicht-zutreffende.s zu streichen)
taiig M
5 Afbeelding in Sj. Blaazer, Boskoop-1940-1945. Bezetting, onderdukking en verzet, Boskoop 1990,
p. 40, uitgegeven door de Plaatselijk Bureauhouder te Reeuwijk. De PBH was een functionaris van de
Provinciale Voedselcommissaris, belast met de controle op de boeren inzake hun verplichtingen op
het gebied van de verplichte afdrachten e.d.
Ausstellcnde Stelle,
tier P.B.H. (Örtlicher BweavJuMer) des Prov. Voedselcommissaris,
L.
1943.
- --
/Nr. geboren am
AUSWEIS
gemass den Rlcïïèllnlen für das Freisteilungs-
verfahreu der Hauptabteiiung ErnShrung
and Landwlrtschaft beim Reichskommissar
fiir die besetzten niederlandisohen Geblete
Stempel:
A, s',
