106
Een goede beschrijving over de opvattingen van Napoléon met betrekking tot de
geneeskunst kunt u nalezen in Lemaire. J-F., Napoléon et la médecine, Editions
Francois Bourin, (Parijs-1992).
De nu zo bekende stethoscoop (het instrument om de hartslag en het geluid van de
longen waar te nemen) deed eerst tussen 1816 en 1819 zijn intrede.
longontsteking (pleura is longvlies); denk aan
Pleuropneumonie-, longvlies-
“pleuritis”.
Poitrinaire'. poitrine is borstkas. Pijn in de borst. Bij pleuritis (dan verergerd door
ademhaling) of door angina pectoris. Dit laatste kwam bij jonge soldaten zelden
voor.
Ataxie tétanique-, niet geheel duidelijk, omdat ataxie bij tetanus (zoals wij nu het
ziektebeeld kennen) niet past. Waarschijnlijk beschrijving van een ongecoördi
neerd bewegende man, die nog stijve (spastische) spieren had, hetgeen zeer vaak,
bijvoorbeeld bij erfelijke neurologische aandoeningen, wordt waargenomen.
(Ataxie= coördinatiestoornis).
Dissolution', het fatale “uiteenvallen” van de gezondheid?
Aricardite-. Mogelijk pedicardite bedoeld, d.w.z. ontsteking van het pedicard, hart
vlies of hartzakje, bij longontsteking.
Diarrhée chronique'. chronische buikloop/diarree.
Affection depoitrine'. nietszeggende beschrijving. Borstkasaandoening? (long, hart)?
Encephalomalacie-, Encephalon hersenen; malacie ziekelijke verweking van
het weefsel. M.a.w. hersenverweking. Tegenwoordig aangeduid met infarct.
Inflammation des intestins: een ileitis/colitis of gewone blindedarmontsteking.
Fièvre intermittente-. intermitterende koorts ziet men meestal bij malaria falcipa-
sum (andere daagse/derde daagse koortsen). Komt ook voor bij bijvoorbeeld Bru
cella (Maltakoorts). Met de toevoeging comateuse gaf men aan, dat de patiënt het
bewustzijn verloor (dit maakt malaria zeer aannemelijk).
De Nederlandse arts Gerard van Swieten (1700-1772), o.a. lijfarts van Keizerin
Maria Theresia, en zijn Oostenrijkse confrère Leopold von Auenbrugger (1722-
1809), voerden als eersten in 1761 het bekloppen van de borst in. De Napoleonti
sche legerartsen de Corvisart en de Larrey onderkenden het belang hiervan en lie
ten deze methode algemeen toepassen.
In 1759 verklaarde van Swieten reeds: “Zij die zeer snel worden meegesleept in
een vernietigende crisis, waartegen geen enkel middel is opgewassen; zij die be
zwijken aan een chronische, maar dodelijke aandoening/kwaal, moeten worden
onderzocht, waarna lijkschouwing moet volgen. De diepere oorzaak van hun kwaal
zal dan duidelijk worden.”
