Wassen
Familiebezoek
In die tijd was familiebezoek op zondag nog een verplicht nummer, dat voor een kind
niet altijd aangenaam was, omdat je je bij familie koest moest houden en alleen maar
wat mocht zeggen als je wat gevraagd werd. Als je dan zo stilletjes om je heen zat te
kijken, naar alles wat er te zien was, ook naar de oudere mensen terwijl ze met elkaar
praatten, kon dat zo’n visite toch wel weer tot iets aparts maken.
18
Al dat soms hinderlijke aanbellen gebeurde ook zonder meer op maandag, de dag dat
bijna alle vrouwen met de was bezig waren, een in die tijd nogal tijdverslindende be
zigheid. Vooreerst immers moest die was (of ‘wast’ op z’n Gouds) in de week of in
de soda gezet worden en daarna in één of meer wasketels op het gasstel in de keuken,
na toevoeging van een wasmiddel, worden opgekookt. Daarna werd bij ons thuis de
kokende inhoud van die wasketels, als het mooi weer was, in een houten wastobbe
gestort, die op het achterplaatsje stond, en op een wasplank met een borstel afge
schrobd. Bij slecht weer werd er met diezelfde wastobbe in de keuken gewassen. De
geschrobde kledingstukken werden vervolgens in een grote teil met koud water neer
gelaten. Als die allemaal geschrobd waren, werden ze gespoeld om nog aanwezige
zeepsopresten te verwijderen en tenslotte werden ze met de hand zo droog mogelijk
gewrongen, waarna het ophangen op drooglijnen, op de zolder gespannen, volgde. In
de winter, als de kachel brandde, kwamen daar nog twee extra drooglijnen in de om
geving van de kachel bij; zó hoog gespannen overigens, datje een trap moest gebrui
ken om het wasgoed er overheen te kunnen hangen. Dan zag je de lijnen niet zo, als
er geen wasgoed aan hing.
Vrijdag was in die tijd een dag, waarop bijna iedere huisvrouw de voor
kant van het huis onder handen nam. Eerst werden de ruiten gezeemd, het hout
werk, ook dat van de buitendeur, werd onder handen genomen, de stoep voor het
huis werd geboend en afgegoten, zoals dat heette, en als de belknop en de brieven-
busklep van koper waren, werden ze met koperpoets bewerkt en glimmend opge
wreven.
Het slot van die bijzondere huishoudelijke rituelen vond op zaterdag
plaats. Dan werd je als klein kind gewassen in de grote teil, waarin de was werd
gespoeld. Later deed je dat zelf, evenals je andere huisgenoten. Dan wasje op za
terdagavond schoon genoeg, om de volgende dag je zondagse kleren te kunnen
dragen, want die had je in die tijd, speciale kleren die je alleen zondags droeg, al
waren het dan dikwijls grotendeels zelfgemaakte, vooral waar het vrouwen en
meisjes betrof. Die zondagse kleren, hoe eenvoudig ook, moesten altijd schoon en
netjes gehouden worden, zodat ik op zondag niet buiten mocht spelen.
