57
citaat
zijn
ge-
De kansel van ca.
1675 in de Nieuwer-
kerkse Oude Kerk.
Anoniem schilderij,
ca 1915
Dominee Frangois Valentijn (1656-1727), predikant op Ambon 1686-
1695/1705-1713, memoreert in deel IV/B van zijn Beschrijving van Oost-Indiën,
verschenen in 1726, de bevalling op zee van een vrouw van een kind. Dat gebeu
ren was al van 1685. Hij reisde toen met een schip met de naam 'Moerkappelle.'2
Dit schip met kapitein Jan van Velzen, in 1684 te Rotterdam gebouwd, vertrok op
13 mei 1685 vanuit Goeree, arriveerde te Kaapstad op 17 september 1685, ver
trok vandaar op 13 oktober en arriveerde op 30 december 1685 te Batavia.3
Wat schrijft ds Valentijn verder? "Ik doopte het Kind Zondags te vooren, zoo
als wy Zondags daar aan op Batavia qua men, 't geen ik daarom aanha/e, om dat
ik den Doop in dat zelve jaar eerst aan een Kind in Europa, te Nieuwkerk, by
Gouda, wanneer ik daar voor D. Heiienius predikte, en voor de tweedemaal aan
een Kind op de Kaap, en dus in Africa, en voor de derdemaal hier op Zee, of in
Asia, en den zeiven dus, in een en 't zelve jaar, in Drie Deeien van de Wereld
bediend hebbe, dat ai zeiden voorvalt."
Vervolgens
kwam het schip
met de dominee
op zondag 30 de
cember 1685 in
Batavia aan, waar
deze goed op kon
schieten met do
minee Isaac Heiie
nius, Maleis predi
kant aldaar. De
lokale predikan-
tenlijst geeft pas
send aan dat
Abraham Heiienius
van 1674-1691
Nieuwerkerk a/d
IJssel diende. (In
het oude
wordt niet
voorletter
noemd, maar is de
letter D de aandui
ding van dominee.)