U i
I
uiuriM
X c.
Nieuwerkerkse schrijfoefeningen uit 1770-1773
Adri den Boer
59
Breg(t)je Kooijman werd op 5 november 1758 gedoopt in de Gereformeerde (Her
vormde) Kerk te Capelle aan den IJssel. Haar ouders waren Ary Kooijman en
Franciena Ariens Tom, en het doopboek geeft als woonadres "aen den Agterweg".
Deze weg lag in de venen en verbond Kralingen met Nieuwerkerk. Bregjes oudere
zus Maria werd in 1756 te Nieuwerkerk gedoopt, met in dat doopboek de dubbele
vermelding "van Capelle aan d'IJssel".
Bregje vulde het schrift dus op elfjarige schoolleeftijd te Nieuwerkerk. Uit
niets blijkt dat ze daar woonachtig was. De Nieuwerkerkse dorpsschool was voor
het Capelse deel van de Agterweg dichterbij dan die van Capelle aan den IJssel
zelf. De school werd in 1770, de tijd dat Bregje haar schrift volschreef, bediend
door meester Daniël Bazendijk. Voor kinderen onder de 8 jaar was er een bij
school aan het Nieuwerkerkse deel van de Agterweg, en een schoolcarrière over
de grens spoorde met een verlangen naar korte afstanden.
Twee fragmenten, aan hef en ondertekening:
u e D W (=uw edele dienstwillige) dienaaresse Bregje Kooij Man anno 1770
Van het Nieuwerkerkse volksonderwijs van voor de Franse tijd is relatief veel ar
chief bewaard, maar dat bevat geen handschrift van leerlingen. Een particulier uit
Zevenhuizen verwierf nu onlangs een cahier van 40 bladzijden in een blanco om
slag met schoonschrijfoefeningen van ene Bregje Kooijman uit februari en maart
1770, waarin 4 losse bladzijden met 3 oefeningen van haar uit 1772 alsmede één
oefening van haar zus Maria uit 1773. Alle beschreven bladzijden zijn voorzien van
de plaatsaanduiding Nieuwerkerk aan den IJssel. Wie was Bregje Kooijman?
-
hu
-
d