[30.]
Noten
51
Ik ondergetekende
Deklareren Dat bij mijn op den 17 September 1787 door het plunderen en uijt-
slaan van Glaase, Spiegels, Porcelijn, en Eenige Winkelwaaren, En kleederen, aan
Schade hebben 280:-:-
En den 20e dito Door De Husaaren Gerooft, uijt de Winkel, en verder uijt het
Huijs, nog aan Schaaden hebben Gekreegen Een Somma van 3700:-:-
Te Saamen 3980:-:-
Welke alles Naaukeurig hebben Nagegaan Bereijd zijnde Het Selfde Des Gerequi-
reerd werdende met Solemneele Eede Te Bevestigen.
Actum Gouda den 15 Januari] 1788
C. Linkers
1 De Lange van Wijngaarden vergist zich in de datum. Weliswaar begonnen de onlusten al
op zondag 16 september 1787, maar de plundering zelf vond plaats in de namiddag en
avond van maandag 17 september 1787.
2 Blijkbaar bestond er volgens De Lange een vooraf door de orangisten opgestelde lijst van
te plunderen huizen. Bewijs voor het bestaan van een dergelijke lijst viel in andere bronnen
niet te vinden. Het is aannemelijk dat er zo'n lijst was, zo niet op papier, dan in ieder geval
toch in de hoofden van de orangistische voormannen van de Goudse Oranjesociëteit (de
Opregte Vaderiandsche Sociëteit) die de plundering leidden.
3 Magistraat. Tot dit stedelijke regeringscollege behoorden schout, schepenen (7) en bur
gemeesters (4). In Gouda was het baljuwschap met het schoutsambt gecombineerd tot één
functie. In september 1787 werd de functie bekleed door de patriot mr. Jan Couperus. Ver
derop in het verslag wordt hij nog enige malen genoemd.
4 In september 1787 was mr. Alexander Hendrik Metelerkamp president (voorzitter) van de
schepenbank.
5 De aanhouding van prinses Wilhelmina op 28 juni 1787 werd in eerste instantie verricht
door drie leden van het Goudse vrijkorps: sergeant Adam Schouten, kapitein Cornells van
Leeuwen en luitenant Jacques Brotier.
6 De Patriottische Sociëteit vergaderde in het Koffiehuis aan de Markt, op de hoek van de
Kerksteeg.
7 Het is niet geheel duidelijk wat De Lange bedoelt. Meest waarschijnlijk is dat het samen
gestroomde volk in eerste instantie wat opgeschoten jongens het vuile werk liet opknappen,
en via het roepen van dit soort teksten het wilde doen laten voorkomen of het de patriotten
zelfwaren die de vernielingen aanrichtten.
8 Bedoeld wordt hier de stedehouder of onderschout. In september 1787 was dat Jacob
Melchior van Hoorn. Evenals de baljuw en schout mr. Jan Couperus was Van Hoorn lid van
de Patriottische Sociëteit.
9 Bedoeld is hier het water van de Haven, waaraan het huis van De Lange van Wijngaarden
stond.
10 Te lezen als "waardepapieren". Overigens vond deze vlucht per schuit niet "een paar da
gen van te voren" plaats, maar slechts één dag eerder, op zondag 16 september 1787.
11 De Nederlandse naam is Gerrit Hendrik Fortuin, een van de voornaamste leiders van de
plunderaars.
