pontic pail otcouor uan^uuc j^iioiacsuninrn ocntfoc Dan atnittelrcDam,
Loterijprent met de oude St. -Nico/aaskerk te Amsterdam (1558)
56
Loterijen, een volksvermaak
Stadsloterijen worden voor het eerst georganiseerd in het midden van de vijftien
de eeuw, aanvankelijk om ambten te verloten of schulden af te lossen. Later is het
voornaamste doel om bouw- en renovatieprojecten van kerken en gasthuizen
financieel te ondersteunen. Zo houden het Oudemannenhuis en het Catharina
Gasthuis te Gouda in 1609 gezamenlijk een loterij, omdat bij beide instellingen
plannen tot nieuwbouw op tafel liggen.
Door middel van op perkament geschilderde prenten (loterijkaarten), die als affi
che dienst doen en in diverse plaatsen worden verspreid, wordt aan de loterijen
bekendheid gegeven. Is de verkoop van loten begonnen, dan stellen de lootmees-
ters de prijzen vast. Tot slot vindt de trekking plaats, het oplezen van de rijmpjes
is een bron van vermaak voor de gehele bevolking. Dat kan zelfs uitgroeien tot
een meerdaags volksfeest, waarbij rederijkers strijden om de eer wie op de fraai
ste wijze kan zingen of declameren. Het evenement wordt ingeluid met een fees
telijk gekostumeerde intocht, begeleid door trommels en muziekinstrumenten. In
de loop van de zeventiende eeuw komt er geleidelijk een eind aan deze wijze van
geld inzamelen.
X
X
X
JU
