Wim Knoops
37
Een onbekend verslag uit de Goudse Patriottentijd:
Relation du Pillage a Gouda a Iinvasion Prussien-
ne, ie 16 Septembre 1787
Tot slot nog dit: degenen die enige inleidende informatie wensen om een en an
der in het juiste historische kader te kunnen plaatsen (het gaat hier per slot van
rekening om een gedetailleerd onderwerp), verwijs ik graag naar mijn eerdere pu
blicaties in het blad Tidinge van Die Goede, nr. 4 van oktober 2005 en nr. 1 van
januari 2006.
Inleiding
Tijdens mijn speurtocht naar de geschiedenis van de Patriottentijd te Gouda
(1780-1787) - het doel is het schrijven van een proefschrift over deze periode -
vind ik regelmatig nieuwe, nog nooit gepubliceerde bronnen. In het familiearchief
van het Goudse geslacht De Lange van Wijngaarden trof ik onlangs een boeiende
tekst aan, die ik de lezers van De Schatkamer niet wil onthouden. De vindplaats
is: Nationaal Archief, inv. nr. 3.20.35, familiearchief De Lange van Wijngaarden.
Dossier 57, no. 11, netversie van de tekst.
Onder nummer 11 bevindt zich een in het Frans geschreven verslag van Mr. Cor
nells Joan de Lange, heer van Wijngaarden en Ruigbroek, de aanvoerder van de
Goudse patriotten, over de plundering te Gouda op 17 september 1787. Het in zijn
eigen handschrift gestelde verslag telt 16 pagina's. Gezien wat opmerkingen in de
tekst is dit verslag door hem in of na het jaar 1795 geschreven, want de Bataafse
omwenteling van 1795 wordt er in genoemd.
De vertaling van deze zeer belangwekkende bron voor de geschiedenis van Gouda
tijdens de Patriottentijd werd vervaardigd door mw H.K. van der Kroef, gepensio
neerd lerares Frans, te Rotterdam. De heer drs J.W. Klein van het Streekarchief
Midden-Holland was zo vriendelijk om vervolgens de vertaling op details te bezien
en waar nodig aan te passen. Opmerkingen [tussen vierkante haken] en eindno
ten zijn door mij aangebracht in de Nederlandse vertaling.
Na de tekst volgt nog als bijlage: de Lijst van door Goudse inwoners bij S. van
Paddenburg ingediende declaraties wegens geleden schade ten gevolge van de
plunderingen op 17/18 september 1787 en de daaropvolgende komst van de Prui
sische troepen; met een gedeelte van de betreffende declaraties. Januari 1788.
(te vinden in Gouda, SAMH. Collectie varia, inv.nr. 3)
