Het Burgerleger werd vanaf 3 augustus 1787 te Woerden gevormd en vertrok op 17 augustus uit deze plaats. Tussen 18 augustus en 19 september viel de actieve peri ode van het leger; het opereerde in en rond Delft (op 21 augustus steunde het le ger een remotie elf orangistische regenten; Delft werd daardoor in het patriotse kamp getrokken) en verder voornamelijk in de dorpen in het Westland. Na aan komst te Amsterdam op 20 september 1787 - men week voor de Pruisen uit naar dit laatste patriotse bolwerk - verliep het leger en ging het in het niets op. PLAN VOOR EEN REMOTIE TE GOUDA MET INZET VAN HET BURGER LEGER: VRIJDAG 24 AUGUSTUS 1787 Bericht met betrekking tot Gouda in de Nieuwe Nederlandse Jaarboeken d.d. augustus 1787 SAMH Gouda Loosjes, Vervolg op Wagenaar, deel 16, 239 De bronnen zullen bij ieder onderdeel apart worden genoemd. Met de remotie van elf heren te Delft op 21 augustus had het Burgerleger aange toond ook werkelijk te willen én te kunnen doen wat de tegenstanders vreesden: wezenlijk revolutionair handelen, door omwentelingen uit te voeren via het verwijde ren van orangisten uit de raad en aan de macht brengen van patriotten. Het zou nog maar een kwestie van tijd zijn dat via het omgaan van andere steden en dorpen het gewest Holland tot een volkomen patriots bolwerk zou zijn omgetoverd.52 Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat deze dreiging voortdurend in de lucht hing. Delft en het Westland lagen op nog geen dagmars van Gouda. Op vrijdag 24 augustus 1787 kwa men de zes Goudse burgergeconsti- tueerden in actie, en wel in drie ste den tegelijk. Twee burgergeconsti- tueerden bezochten op die dag het in de nabijheid van Delft kamperen de Burgerleger, twee anderen be vonden zich op een politieke verga dering te Amsterdam, terwijl de laat ste twee in Gouda trachtten uit te vinden of ze op de steun, of in ieder geval op de bescherming, van de krijgsraad konden rekenen. Hun op zet was niets meer of minder dan het bewerkstelligen van een remo tie van regenten naar Delfts voor beeld.53 CüUDA» 52 53 95 G O U 11 A. De yver van de Nieiiwftaatsgczinden, wierdt door de aanfpraken in de Couranten, door de aanmoedigingen in de Dag. en Weekpapieren en andere gefchriften van dag tot dag werkzamer, zo in de Steden ah ten platten Lande. De Boeren waren, we- gens hunne ccnvouwiger denkwyzc, minder tot de Nieuwllaatsgezindheid geneigd; dog de Roomfchenzo in de Dorpen als in do Stedenwaren veel tot de Nietiwllaatsgezind- heid overgehaald, door vertoonde hoop, zo van meerdere vryheid en genot van voorreg. ten, in zaken van Godsdienst, als van eenige mededeeling in amten enz. (Z. ook onder bl. 4118). Hier door aangezetpreekten dePric- ilers op veele Dorpen niet minder de Nieuw- ftaatsgezindheid, dan veele Leeraars der Her vormde Kerk: en hier door groeiden de Nieuwftaatsgezinde Genoctfchappen ook ten platte Landefterk aan. Maar het bleet nu niet meer by het vermeenigvuldigen van zo- danige Genoot fehappen maar men hieldt thans ook noodzakclykde Gcnoottchappen der Oudilaatsgezinden, welken zig hier en daar ook hadden opgerigttegen te gaan en te ver nietigen. Wy hebben onder Delft en Voor burg enz. gezienwar het Burgerlegertje hier- omtrend heeft verrigt. Daar leg aan Got-Ja»' INnvtllt-Sluii een gedeelte van her Vrycorps van deze Stad. Het zelve deedt een uitllap naar Haastdrecht, en ontwapende aldaar het zogenaamd Oranjccorps, het zelve alle zyne

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schatkamer | 2006 | | pagina 25