Jan Lafeber
Na 1795 keerden de kansen in Gouda en kwamen de patriotten weer terug in het
stadsbestuur en dus ook de 'politieke' vrienden van Willem van Werkhoven. Dat Wil
lem van Werkhoven in die periode de bescherming van vooraanstaande bestuurders
genoot blijkt uit het volgende verhaal.
Een eeuwenlang bewaard beroepsgeheim onthuld
Willem van Werkhoven beschermeling van de Goudse baljuw H.L.
van Buma
In het laatste nummer van De Schatkamer noemt Wim Knoops onder andere de za-
delmakersbaas Willem van Werkhoven als één van de slachtoffers van de plun
deringen op 17 en 18 september 1787 in Gouda door de orangisten. Willem was de
tweede zoon van de uit Utrecht afkomstige Pieter van Werkhoven, die op 21 januari
1761 toestemming had gekregen om zich met zijn vrouw Gijsberta van Rossum en
kinderen Anna Wilhelmina (7 jr), Megtelina Adriana (4 jr) en Steven (V2 jr) in Gouda
te vestigen. Willem werd het jaar daarop in 1762 in Gouda geboren. Pieter verkocht
zijn huis op het Vreeburg in Utrecht en vestigde zich als wagenmaker in Gouda.
Dat het de familie Van Werkhoven in Gouda niet slecht verging blijkt uit het feit, dat
zijn oudste zoon Steven in 1832 behoorde tot de vijftien eigenaars met de meeste
hectare grond in Gouda.1 Steven was wagenmakersbaas op de Lange Tiendeweg;
hij had deze zaak in 1804 overgenomen door koop van zijn vader en overige fami
lieleden. De tweede zoon van Pieter - Willem van Werkhoven (zadelmakersbaas op
de Markt te Gouda) - had de twijfelachtige eer om door de oranjegezinden gezien te
worden als doelwit voor hun plunderingen op 17 en 18 september 1787.
Deze plunderingen zijn nader gespecificeerd en ook Willem diende een onderteken
de schadeclaim in.2
1 N.D.B. Habermehl en R. Wijbrans in: Kadastrale Atlas Zuid-HoHand 1832 - deel 16, Alphen
aan den Rijn 2002
2 Ook de schoonvader van Willem van Werkhoven, de tapper en uitdrager Philip Hogenboom,
behoorde tot de geplunderden - zie: Wim Knoops in: De Schatkamer2006-2, p. 50. Deze Phi
lip Hogenboom was in 1745 betrokken bij de mishandeling van de stadsdiender Pieter de Ko-
ning (zie: De Schatkamer 1994-2). Twee jaar daarvoor was hij al veroordeeld tot een jaar
tuchthuisstraf vanwege ernstige mishandeling van een vrouw op de Varkenmarkt in Gouda,
(een bijdrage hierover volgt in: De Schatkamer 2007-1.)
3 Wim Knoops in: De Schatkamer 2006-2, p. 48
113
Gouda den 17 September 1787
Door de burregers gerinueert en ontrooft so an meubilen als an mijn winkel goede
ren en gereetschappen en Schuren en
Schaden van mijn huijs beloopt an Schaden tussen drie a drie ondert en vijftig gulden.
Gouda den 16 jannuarij 1788
U DW Dienaar Willem van Werkhoven?
