Uit de regionaal-historische bibliotheek De restauratie van de Atlas van Mercator 18 Jan Willem Klein 1 Het volgende is gebaseerd op C. Koeman (ed.), Atlantes Neerlandici, dl. II, p. 281-283, en op www.cultuurwijzer.nl. Het Streekarchief Midden-Hoiiand te Gouda bezit een rijke regionaal-historische bi bliotheek. De bibliotheek is een bron van kennis, niet alleen voor de regionale ge schiedenis. De opzet is veei ruimer: er is ook veei aandacht voor de nationale en internationale geschiedenis, voor zover die belangrijk is voor de regio. Ook zijn er veei genealogische bronnen en tijdschriften. Voor elk soort historisch onderzoek is de regionaal-historische bibliotheek dus onontbeerlijk. In deze rubriek wil ik af en toe aandacht schenken aan (de inhoud van) de bibliotheek. Gerard Mercator1 Gerardus Mercator (de verlatiniseerde vorm van Gerard Kremer) werd in 1512 in het Vlaamse plaatsje Rupelmonde geboren. Op achttienjarige leeftijd ging hij naar Leu ven om filosofie en mathematica te studeren. Na een kortstondig verblijf in Antwer pen keerde hij ca. 1535 naar Leuven terug. Daar legde hij zich toe op het maken van kaarten en globes en vervaardigde hij in opdracht van Keizer Karel V ook astro nomische instrumenten. In 1552 vertrok hij naar Duisburg, waar hij zijn cartogra fisch werk voortzette. In 1560 trad hij in dienst van hertog Wilhelm von Jülich- Cleve-Berger. In zijn Duisburgse periode ontwikkelde hij een beroemde wereldkaart voor de zeevaart, op basis van de projectiemethode die zijn naam draagt. Het bij zondere aan deze 'mercatorprojectie' was, dat voor het eerst een vaste koers als een rechte lijn op de kaart kon worden getekend; dat was vóór die tijd onmogelijk. Een vaste koers volgt in alle andere projectiemethoden namelijk een kromme lijn, wat het voor met name schepen erg lastig maakt om deze nauwkeurig op een globe of kaart uit te zetten. De mercatorprojectie is dan ook van onschatbare waarde voor de scheepvaart gebleken, reden waarom deze projectiemethode nog steeds ge bruikt wordt voor navigatiekaarten. I fabricati figura. - editio quarta. - Amsterdam, sumptibus et typis aeneis 3„„„_: |31X. (7), 353, (13) (1:3 31 „.1 I Handgeschreven aantekening op het eerste blad, waaruit blijkt dat dit I boek aan de librije geschonken is door Hadrianus Cooi, Herboidus Thom- i bergius en Wilhelmus Traudenius op 11 februari 1612; met indices. (Librijecollectie 2211 E 1) r- I Gerard Mercator i I Atlas sive Cosmographicae meditationes de fabrica mundi et I Judoci Hondij, 1612.- (7), 360, (18) fol.; lil. (149 kaarten); 51 cm

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schatkamer | 2007 | | pagina 20