28
Spieringstraat: het Weeshuis
'Ons magistraat
en wijzen raet,
met de regenten ai
haar eer en lof,
nimmermeer in 't stof,
verrotten zal:
opdat se weer,
voor wezen teer,
zoo Gouds'als vreemde kinderen,
hier in Ter Gouw,
dit schoon gebouw,
doen stichten zonder minderen. 1643'
Dit 'gedicht' staat te lezen onder een
grote gevelsteen boven de toegangs
poort naar het voormalige weeshuis
op de hoek van de Patersteeg en de
Spieringstraat. Twee weeskinderen ter
weerszijden van het Goudse stadswa
pen houden triomfantelijk een lauwer
krans omhoog. Zij zijn als zodanig
herkenbaar aan hun uniforme kleding
in de kleuren rood en wit. De poort,
die er helaas verwaarloosd bij staat, is
opgetrokken in classicistische stijl met
Gouda Weeshuis
Ionische pilasters. Op deze plaats stond eertijds het klooster Sint Margriet, dat in
1572 door de Geuzen werd geplunderd en in brand gestoken. Het kloosterterrein tot
aan de Kees Faessen Rolwagensteeg droeg tot in de negentiende eeuw de naam
van 'Het Verbrande Erf'. Dat er in het gedicht de nadruk op wordt gelegd dat zowel
Goudse als 'vreemde' kinderen hier worden opgenomen, herinnert aan de tijd dat er
twee weeshuizen in Gouda waren en dat onderscheid - tussen kinderen van poor
ters van Gouda en niet-poorters - gebruikelijk was.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vorderde de Duitse bezetter de gebouwen en
richtte ze in als Huis van Bewaring. De wezen vertrokken in 1941 noodgedwongen
naar het huis Zoutmanstraat 33. De instelling is in 1948 opgeheven. Tussen 1968
en 1973 werd het gebouw grondig gerestaureerd en biedt sindsdien plaats aan de
Openbare Bibliotheek.
En wat de Kees Faessen Rolwagensteeg betreft: Cornelis Faesz. was een vracht
rijder die op het Verbrande Erf woonde. In de rekeningen van de Sint-Janskerk
komt zijn naam enkele keren voor:
- 1642: 'betaelt voor drije wagens steen te rijden den Kees Faessen, 12 stuivers'
- 1652: 'Kees Faessen van twee wagenvrachten, 12 stuivers'
Rolwagens waren in de zeventiende eeuw handvoertuigen met zware massief hou
ten wielen, bestemd voor vrachtvervoer.
