46
Vondst en aankoop
In 1996 trof een particulier uit Hilversum tot zijn eigen verbazing op een brocante
(uitdragerij) in Frankrijk enkele stukken uit het archief van de heerlijkheid Zevenhui
zen aan. Het is hem na veel speurwerk en reizen in een periode van zes jaar gefa
seerd gelukt om vrijwel het gehele archief terug te vinden. De compleetheid kon wor
den gecheckt aan de hand van een verworven inventaris van 1710 en afschriften uit
1874.9 Dr Kort beschreef en inventariseerde het teruggevonden archief en publiceerde
eruit.10 In 2001 werd door de raad van Zevenhuizen-Moerkapelle besloten om het ar
chief aan te kopen. De verwerving uit Frankrijk was toen echter nog niet rond.11
In het voorjaar van 2008 kwam Pim van der Zalm van St. Oud Zevenhuizen-
Moerkapelle toevallig in contact met de nieuwe eigenaar. Eind mei werden de stuk
ken vervolgens bezichtigd door bestuursleden van de stichtingen Oud Zevenhuizen-
Moerkapelle en Vrienden van Archief Librije. Op 23 juni 2008 verzochten deze
vervolgens aan B&W van Zevenhuizen-Moerkapelle tot aankoop. Bij brief van 7 au
gustus 2008 besloot dit college 'om principiële redenen' van de aankoop af te zien:
men wilde (anders dan in 2001) niet meewerken aan 'het verschijnsel van het tot
handelswaar bestempelen van archiefmateriaal'. Zowel in gesprekken met wethou
der Helsloot als in een brief aan de fractievoorzitters is door de stichtingen onder
meer uitgelegd dat dit archief als onderdeel van de ambachtsheerlijkheid juist altijd
handelswaar was en de principiële motieven dus hiervoor niet gelden en dat er
sinds 2001 sprake was van discontinuïteit van bestuur. Een publicatie over een on
derzoek dat 26 van de 67 responderende Nederlandse archiefdiensten in de afgelo
pen 10 jaar archiefbescheiden kochten mocht evenmin baten als verwijzingen naar
recente aankopen van de gemeenten Capelle aan den EJssel en Papendrecht.12
Er was intussen een andere adviserende secretarie-ambtenaar! Onder de gemeen
telijke fusie-actie 'Organiseer zelf een (kleinschalige) activiteit' droeg de stichting
Oud Zevenhuizen-Moerkapelle het verwerven als initiatief aan en dat werd gehono
reerd met een bijdrage van eenderde deel van de aankoopsom. (De gemeentelijke
voorlichtingspagina in het huis-aan-huisblad Hart van Holland en de gemeentelijke
website omschrijven het gehonoreerde idee kortweg als 'De aankoop van het "Ar
chief van de heerlijkheid Zevenhuizen (1370 - circa 1875- Uniek materiaal dat ai
ruim 100 jaar zoek was en voor een deel de wortels van de gemeente Zevenhuizen-
Moerkapelle bevat.
De stichting Vrienden van Archief Librije betaalde het andere (tweederde) deel.
Na verwerving in september schenken de beide stichtingen dit archief op 30 oktober
2009 aan het streekarchief Midden-Holland, in het vertrouwen dat ook de Zevenhui-
zense overheidsarchieven daarin na de vorming van de gemeente Zuidplas blijven
berusten.
9 Inv.nrs 69 en 68
10 J.C. Kort, De lenen van de ambachtsheerlijkheid Zevenhuizen 1570-1725, in: Ons Voorge
slacht 2002, p. 216-219
11 Zie o.a. brief streekarchivaris aan gem. Zevenhuizen-Moerkapelle dd 10 aug. 2001
12 Marieke de Haan, Op maat naar gewaardeerd verleden, in: Archievenblad juli 2008, p.
24/25
