hS!
1 Van Eek, Coebergh-Surie en Gasten 2002, p. 123-132
27
Detail van glas 6: Judith en Holo femes: brood en
koeken bakkende soldaten, etend en dobbelend
Stichting Fonds Goudse Glazen
Eenheid van tijd en plaats waren niet de eerste zorg van de kunstenaar - het hele
verhaal moest verteld. We zien op de achtergrond Judith samen met de dienst
maagd op de terugweg naar Bethulië, we zien het Assyrische leger vluchten na de
ontdekking van de dood van zijn leider, en ook de scène met de bevrijding van
Achior, de Assyrier die had gewaagd te proberen Holofernes ervan te weerhouden
de Joden aan te vallen en voor straf aan een boom was vastgebonden. Nadat het
leger gevlucht was, werd hij door de Bethuliërs gevonden en als een held binnen
gehaald.
Al deze scenes behoren tot de traditie van de uitbeelding van het verhaal, zoals on
der andere blijkt uit een prentserie van Maerten van Heemskerck uit 1564 die Cra-
beth kennelijk goed heeft
gekend. Op het midden-
plan zijn de bezigheden
van de belegerende sol
daten uitgebeeld. Ze zijn
in de weer met kanon
nen, een anachronisme
dat bijna een vast onder
deel uitmaakt van de
beeldtraditie; ongebruike
lijk daarentegen en waar
schijnlijk zelfs iets nieuws
zijn de genre-achtige ta
ferelen met brood bak
kende, eten kokende en
dobbelende soldaten.
Interpretaties van de
voorstelling gingen tot nu
toe niet verder dan een
paar plichtmatige zinnen
waarin werd gerefereerd
aan de functies die Judith
traditioneel vervult als
heldin van het geloof en
als Oud-Testamentische
voorafbeelding van Maria.
Ook de recente catalogus
van de glazen van Dirck
en Wouter Crabeth uit de
Corpus Vitrearum-reeks
biedt op dit vlak geen
nieuws.1
