M
65
'1/^/7 het verset tegen het Mes-
trecken'
gens alle slaensiecke Twisters,
ofte die met een Mes yemandt
dreygen of trachten te beledi
gen Uytgevonden door den
wijtberoemden en vermaerden
worstelaer Nicolaes Petter, en
met 71 verbeeldingen int ko-
oper gebracht door den kon-
strijcken Romeyn de Hooge.
(Amsterdam 1674).
Pas bij het in kijken blijkt het
een fraai geïllustreerd boek te
zijn met uitvoerige instructies
voor zelfverdediging. Op de
illustratie hiernaast wordt aan
gegeven wat een 'Messe-
trecker' kan verwachten als hij
zo'n belezen Heer belaagt:
Er zijn meer boeken van praktische aard bekeken:
De ervaren Koetzier, ofte vervolg van de volmaakte prince/yke Hoef-smidt, Paar-
de-kooper en Stal-meesterleerende de kunst van mennen, de kennisse der reitui-
gen, zo wel als van de paarden en wat omtrent het een en ander dienden waarge
nomen te worden nevens nog eenige aanmerkingen en beproefde hulp middelen
tegens de gebreeken en ziektens der paarden, voornamelyk die door het beslaan
konnen weg genomen worden ten dienste van de liefhebbers van het paar-
de-ryden en de hard-dravery uitg volgens het handschrift van een ervaren liefheb
ber (Amsterdam 1752).
In dit boek wordt de opleiding voor koetsier behandeld, maar er wordt ook
gewaarschuwd dat 'meenig Jongeling, nadat hij mogelyk twee ofte driemalen met
iemant gereden heeft, stoutmoedig op een Chaise of Faëton durft te stappen om
deselve te bestieren; en waren de Huurknollen door ouderdom of sterk werken, niet
bezadigder en voorzichtiger geworden dan den Voerman, de meesten zouden door
hunnen eigene drift vernield worden.'
Maar wat konden wij tot voor kort maken van de beknopte titel Voortreffelyke
worstelkunst, die ook in de kast bij Suys stond? Voor zover wij wisten was
worstelen toen nog niet herontdekt als sportbeoefening voor heren. De
catalogusbeschrijving bood al enig inzicht:
Petter, N.: Klare onderrichtinge der voortreffelijcke Worstel-konst, verhandelende
hoemen in alle voorvallen van Twist in handtgemeenschap sich kan hoeden en alle
aengrepen, borst-stooten, Vuyst-slagen &c. versetten Seer nut en voordeligh te-
hö 8