67
Het tweede boek is een uitgave op folio-formaat die in 1720 verscheen:
Het Groote Tafereel der Dwaasheid Vertoonende de opkomst, voortgang en on
dergang der Actie, Bubbel en Windnegotie, in Vrankryk, Engeland, ende Nederlan
den, gepleegd in den Jaare MDCCXXZynde een verzameling van alle de conditiën
en projecten van de opgeregte compagnien van assurantie, navigatie, commercie,
&c. in Nederland alsmede konst-p/aaten, comedien en gedigten door verscheide
liefhebbers uytgegeeven De Windhandel of Bubbels compagnien en biyspei: De
Bedriegiyke Actionist of Nagthandelaars (Amsterdam 1720).
Hierin wordt de speculatiegolf in Europa rond allerlei handelscompagnieën
beschreven. Tegelijkertijd werd er ook nog met aandelen van de Engelse South Sea
Company gespeculeerd en om het helemaal ingewikkeld te maken was er ook nog
een Zuiderzee12 compagnie, die geld inzamelde voor een kanaal langs Utrecht naar
Spakenburg. Ze hadden gemeen dat hun Bubbels of Zeepbellen vrijwel gelijktijdig in
1720 uiteenspatten en voor enorm geldverlies zorgde.
Voor enkele andere boeken geeft de titelbeschrijving een milde waarschuwing,
maar we hebben ze nog niet bekeken en kunnen dus niet aangeven of die boeken
nog steeds gemeden moeten worden.
Suys was er soms ook snel bij en had bijvoorbeeld de vertaling van het net in
Engeland verschenen 'Gullivers Travels':
Swift, J.: Reisbeschryving na verscheyde afgelegene natiën in de wereld: reys na
LiHiput, door Lemuel Gulliver (Alberts van der Kloot 1727).
Dit is natuurlijk één van de boeken die we al gelezen hadden voordat we wisten dat
er een Suysconnectie was. Dan is er ook een boek dat wij nog niet konden traceren,
maar waar wij wel meer van weten door een ruim 26 jaar onbetaalde en uiteindelijk
dus nagelaten rekening. Op 20 juni 1729 kocht Suys namelijk bij boekhandel Jacobus
van der Kloes Historiën van Marocken voor ƒ2 en 8 stuivers. Uit ons onderzoek naar
de levensloop van de al eerder genoemde Roemer Vlacq blijkt dat hij op de Lage
Gouwe vlak naast Govert Suys woonde en in dat jaar als 16-jarige adelborst een reis
naar Marokko maakte om de retourvloot van de Verenigde Oostindische Compagnie
op te vangen en tegen Barbarijse kapers te beschermen. De vrijwel gelijktijdige
aanschaf van dit boek kan haast geen toeval zijn, maar het blijft uiteraard speculeren
over zo'n verband. (Het boek komt in 1756 niet meer voor op de boekenlijst, maar het
zou natuurlijk al door Suys aan Roemer gegeven kunnen zijn...)
Ten slotte zijn er nog twee boeken die in de rubriek Handel 8i Zaken werden
ondergebracht. Het eerste zal Suys tijdens zijn studie in Leiden al hebben gekocht
en doorgewerkt:
Le Long, Isaac: Konst om geldt te winnen alsmede J.B. Schuppius: Konst om ryk
te werden by deese geldtgebrekkige tyden seer nut en dienstig Amsterdam
1717.
12 Je hoeft niet in een tweetalig huwelijksverband te leven om verward te raken door de
gelijktijdige South Sea en Zuider Zee speculaties: Het bleek ook andere auteurs te lukken in
beschrijvingen van de 'zeepbellen'.
