Boekbespreking
Hennie van Dolder-de Wit
37
mijn voeten Popen over ou8e stenen...
X)ier eeuwen Begraven in Se SintJansüerR
Commissie behoud Gouda's Sint-Jan
Stichting Goudse Sint-Jan
2010
De Sint Jan in Gouda heeft nog meer
historisch interessants dan de Glazen
en daar is dit nieuwe, geïllustreerde
boekje een bewijs van. Hennie van Bol
der op haar beurt is meer dan wie ook
in staat tot deze beschrijving van de
grafstenen: bij de presentatie in het
kerkkoor in juni veronderstelde ze zelf
'meer Gouwenaars van onder de grond
te kennen dan van boven de grond'.
(Van de grafboeken van de kerk, nu op
het SAMH, verzorgde zij de transcriptie
en alfabetisering.) Het boekje geeft
vooral het verhaal rond de grafzerken
en is dus meer dan een inventarisatie.
De inleidende paragrafen zijn ook in
formatief: van het maximale aantal
grafsteden van 4342 (2171 twee diep)
tot het fenomeen dat de begraaffunctie
lange tijd de belangrijkste inkomsten
bron voor de kerk was. Veel voorko
mend op de zerken zijn naast namen
en jaartallen vergankelijkheidssymbolen
en opschriften die spreken van het geloof in God en het eeuwige leven. Merkwaar
dig zijn (nu) taalvormen van een samenspraak met de overledene of een toespraak
tot hem. ('Hier lig jij, Bernardus Rheneburgus, landmeter van Gouda, gemeentese
cretaris en tevens een zeer ervaren chirurg', zo pende medisch doctor Bloncq in het
Latijn neer voor de steenhouwer.)
Naast grafstenen treft men in de kerk ook nog altaarstenen met wijdingskruisjes
aan. Die altaarstenen, priestergaven en een grafsteen als die van Aryaen Volpertsz.
uit 1554 met de tekst 'Bidt voor de zyele' zijn voorbeelden van objecten van RK-
herkomst. In de 18de eeuw werd de spreuk afgekort tot BVDZ, tot ook dat door het
protestantse kerkbestuur werd verboden. Zulke bestaande spreuken bleven dus wel
in de kerk bewaard. Wat dat betreft was de Bataafse Revolutie van 1795 desastreu
zer: die kostte de grafhorden en de meeste wapens op de stenen.
De titel van het boekje is ontleend aan een strofe uit het gedicht van Nel Benschop,
gemaakt bij de heringebruikneming van de kerk in 1980. Aanbevolen!
Adri den Boer
Hennie van Doider-de Wit, Mijn voeten lopen over oude stenen... Vier
eeuwen begraven in de Sint Janskerk, Commissie behoud Gouda 's Sint
Jan/stichting Goudse Sintjan, Gouda 2010, 36p., prijs 3,50
