45
De cartografische collectie Bisdom van Vliet-
Le Fèvre de Montigny
Esther Verkaik en EHen Voerman
De historische kaarten uit het bezit van de Stichting Museum Bisdom van Vliet te
Haastrecht werden in maart 2010 in langdurig bruikleen genomen door het Streek
archief Midden-Holland te Gouda. Een selectie van de kaarten en tekeningen uit de
collectie Bisdom van Vliet-Le Fèvre de Montigny was van 15 april tot eind mei 2010
te zien in een tentoonstelling in het Streekarchief.
Deze verrassende collectie kaarten en tekeningen was voor de museumbezoeker in
Haastrecht voor een groot deel onzichtbaar, omdat hij opgeborgen was achter ge
sloten deuren in muurkasten.1 Van 2003 tot en met 2008 werd in het kader van een
basisregistratieproject de totale museumcollectie beschreven, gedigitaliseerd en van
een inventarisnummer voorzien. Daarbij werd de nog altijd in opgerolde vorm be
waarde collectie topografische kaarten nader beschouwd en er werd besloten om de
mogelijkheden te onderzoeken om het materiaal elders onder te brengen. Er is con
tact gezocht met het Streekarchief Midden-Holland, omdat in een archief de kaarten
voor publiek toegankelijk en raadpleegbaar zijn. Bovendien wordt het kwetsbare
materiaal hier in de meest optimale omstandigheden bewaard. Uniek is dat voor het
eerst in de geschiedenis van Museum Bisdom van Vliet een deelcollectie elders is
ondergebracht.
Ter voorbereiding op de overdracht aan het Streekarchief is de collectie uitvoeriger
beschreven. Daarbij zijn kaarten naar onderwerp gesorteerd, en deelkaarten bij el
kaar gevoegd.
In Museum Bisdom van Vliet blijft voor het publiek alles bij het oude. In de biblio
theek blijft de ingelijste Hoogheemraadschapskaart van de Krimpenerwaard uit
1818 van Johannes Leupenius2 één wand sieren (zie de illustratie op pag. 46), ter
wijl twee generale kaarten van de Lopikerwaard uit 1770 en 1771 en een Hoog
heemraadschapskaart van Rijnland uit 1746 enkele andere wanden verfraaien.
1 Zie voor informatie en openingstijden: www.bisdomvanvliet.nl.
2 Voor deze kaart zie: 1 Leupenius, Kaart van het Hoogheemraadschap van de Krimpener
waard 1683, inleiding door C.R. Schoute, Alphen aan den Rijn 1980. In de collectie Bisdom
van Vliet-Le Fèvre de Montigny bevinden zich in totaal vier versies van deze kaart: een losbla
dige versie uit 1755, een losbladige en een ingebonden versie uit 1792 en een ingelijst en ge
kleurd exemplaar uit 1818.
Aan het einde van de 19de eeuw kwam de collectie topografische kaarten bijeen
door het huwelijk van Paulina Maria Bisdom van Vliet (1840-1923) en Johan Jacob
Ie Fèvre de Montigny (1840-1881). Er ontstond een verzameling van zo'n 350 objec
ten, die zeer gevarieerd is in onderwerp, maar ook in wijze van vervaardiging.
Er zijn manuscriptkaarten, handgetekend in inkt en aquarel, gravures, wel of niet
ingekleurd, en er zijn kleurenlithografieën.
