47
Hoogheemraadschaps-, rivier- en polderkaarten
De verzameling Bisdom van Vliet-Le Fèvre de Montigny bestaat voornamelijk uit ge
bruiksvoorwerpen en niet zozeer uit verzamelobjecten en omvat kaarten en teke
ningen die vanaf het einde van de 18de tot het einde van de 19de eeuw zijn verwor
ven. De collectie rust voor een belangrijk deel op twee pijlers. Aan de ene kant
hadden leden van de familie Bisdom van Vliet belangrijke bestuurlijke functies in de
Krimpenerwaard en waren actief als burgemeester van Haastrecht. Tevens waren
leden van de familie grondbezitters en hadden ze ook als privépersonen belang bij
goede kaarten uit de streek.
Aan de andere kant zijn er kaarten aanwezig die dienden als studiemateriaal voor
militaire en cartografische doeleinden, doordat leden van de familie Le Fèvre de
Montigny dit soort functies uitoefenden. Johan Jacob was de kleinzoon van Gilles
Johannes Ie Fèvre de Montigny (1765-1821), Kolonel-Ingenieur der Genie, en met
name van zijn grootvader erfde Johan Jacob bijzonder kaartmateriaal, veelal in ma
nuscript, waarop belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van de Lage Lan
den zijn opgetekend.
Van veel kaarten is te achterhalen waarom en door wie ze zijn gemaakt en waar
voor ze zijn gebruikt. Dit maakt de collectie tot een belangrijk familiedocument.
Om de samenstelling van de collectie uiteen te zetten is ervoor gekozen een globale
indeling te maken in vier hoofdrubrieken: hoogheemraadschaps-, polder- en rivier-
kaarten, militaire kaarten, ontwerptekeningen en buitenlandse kaarten. Deze inde
ling is niet heel strikt genomen en met name de groep van militaire kaarten heeft
veel overlap met andere kaarten.
Naast de hierboven genoemde hoogheemraadschapskaarten bevinden zich belang
rijke rivier- en polderkaarten uit het midden en eind van de 18de eeuw in de collec
tie. De in kopergravure gedrukte polderkaarten betreffen gebieden rondom de
Krimpenerwaard, de Zuidplas, polders rond Hazerswoude, maar ook van de Haar-
lemmermeerpolder en van het ingepolderde gebied de Zype in Noord-Holland. En
kele kaarten zijn met inkt bijgewerkt of voorzien van tekens, perceelnummers, na
men, of andere (aan)tekeningen. Naast deze kaarten is er een serie kadastrale
kaarten van Haastrecht, al dan niet met omringende polders. Deze kaarten hebben
heel direct betrekking op de bezittingen van de familie Bisdom van Vliet. Het betreft
gedrukte kaarten waarop in inkt aantekeningen zijn aangebracht, maar ook manu-
scriptkaarten, eveneens veelvuldig voorzien van aantekeningen, met gegevens als
perceelnummering en afmetingen.
Waarschijnlijk zijn deze kaarten verzameld of gebruikt door de verschillende genera
ties Bisdom die zitting hadden in het hoogheemraadschap van de Krimpenerwaard,
en vanwege hun bestuurlijke functie als burgemeester. Het ambt van burgemeester
van Haastrecht werd in de 18de en 19de eeuw vrijwel aansluitend van vader op
zoon doorgegeven.
