24
[17r] Zondag den 27 julij was volgens gewoonte kermis, daar veele burgers voor
bedugt waare. Egter is er niets van belang op dat feest voorgevalle, alleen dat een
koekkraamer van de jongens wierd aangevalle. Omdat hij een patriot was wierd
hem geordineert zijn kraam te sluijte en niet meer te verkoope.
Donderdag den 7 augustus was het weeder een dag van vreugde, zijnde de ver
jaardag van haarer koniklijk hoogheid monvrouw de princes van Oranje. S'avond
van 8 uure tot snagts' 12 uure was er een geeneraale ulliminatie. Het stadhuijs
wierd verligt met kaarse en den tooren van St. Janskerk met lantaarne en stadhuijs
met kaarse. Voor de gemelde oraniesocitijd wierd boven de voorgemelde decoraties
deeze dag nog vervaarde een sasinet,57 geschilderd door Jacobus Herfst,58 verbeel
dende een oranjeboom, leggende aan de eene sijde van de tobbe waarin de gemel
de boom geplaast stond een leeuw, en aan de ander sijde de eenhoorn, zijnd met
een keeting aan malkander gekluijstert.
Een aarent was geplaast boven de oranieboom, hebbende de keeting, daar de
leeuw met de eenhoorn aan gekluijsterd was, in sijn klaauw, daardoor verbeeld
wierd de drievoudige alliantie met Pruisen, Engeland en de Staate Geeneraal, waar
bij het stadhouderschap geguarandeerd wierd. Dit sacinet wierd geplaats in een
daartoe gemaakt kast, die des avond met ligte wierd gezet, hetgeen geringe ver-
tooning maakte voor gemelde oraniesocitijd. Verder was de vreugde van deeze dag,
even gelijk met [17v] de verjaardag van zijn hoogheijd op den 8 maart te vooren,
gevierd met uijtsteeke van vlagge en booge en kroontes. Alzo de verjaar van de
erfprins jn. viel op zondag, zijnde den 24 augustus,59 wierde door zijn doorlugtig
hoogheijd de heer erfstadhouder in Den Haag alle vreugdebedrijve verboode. Egter
waare de leede van gemelde oraniesocitijd in Gouda ijverig in het doen van overtal-
lige werke in 't bedrijve van vreugde, laate smorgens vroeg al hun socitijdshuijs
verciere met vlagge en wimpels, alsook de gemelde decoraties tentoonstel Ie, en in
gereedheijd maake om 's avond te ulimineere. Dat geschiede tot 's avond om 11
uure, als gemelde ulimineerkast door 't omvalle van een daarin staande brandende
kaars wierd aan brand gestooke en in wijnig oogenblikke dat kostbaare stuk, zoo
die leede het noemde, dat 130 guide gekost heeft, door de vlamme wierd verteerd.
[18r] Op dingsdag den 9 september smorgens quam den gemelde Pieter Smaaling,
knegt op de Amsteldamse volkschuijt, met de schuijt aan en Frans Marsveld, win
kelier op de Tiendeweg, die om zijn affaire was te Amsterdam geweest, thuijs.60
57 Moeilijk leesbaar: sasinet - sacinet. Hier zal ongetwijfeld worden bedoeld een "chassinet". Chassinet-
ten waren op geolied papier geschilderde voorstellingen die, over een houten raam gespannen, van
achteren verlicht werden met lampions of met kaarsen. Ook een op satijn vervaardigde afbeelding (sa
tinet). De patriotten maakten voor hun feesten ook gebruik van deze versieringen. Op 24 april 1786
werd te Rotterdam een zgn. 'alliantiefeest' gevierd, ter herdenking van de alliantie met Frankrijk van
10 november 1785. Over de versieringen in de Doelen lezen we: "Tusschen deeze Pijlaaren zag men
ter wederzijden vijf Chassinetten, van 18 voeten hoog en 11 breed; van agteren met lampions verligt.
Het middenstuk verbeeldde, van de eene zijde, de Alliantie, alwaar Vrankrijk, [etc.]. Nederland in
verbond met Frankrijk. 10 November 1785(Amsterdam 1786), blz. 39 [Knuttel 21254]
58 Deze persoon is Koos Herfst, geen lid van de Oranjesociëteit, wel een plunderaar, zelfs een "kapi
tein van de plunderaars". Hij was van beroep "verwer".
59 De erfprins, de latere koning Willem I, werd geboren op 24 augustus 1772.
60 Frans Marsveld, lid van de Oranjesociëteit. Wat die "affaire" te Amsterdam was, is onbekend. Zaken?
