"Om rechte liefde ende gonste"
Een gift van Jacoba van Beieren voor de schutterij van
Gouda, 30 mei 14281
C. Wassenaar
49
1 Artikel geschreven op basis van een werkstuk voor het college Onderzoekstechnieken, deel van de
studie Middeleeuwse Geschiedenis aan de Universiteit Leiden in augustus 2007. De docent was dr.
Antheun Janse, die momenteel werkt aan een biografie van Jacoba van Beieren.
Kees Wassenaar (1962) is deeltijdstudent. In het dagelijks leven werkt hij als leidinggevende in de
informatievoorziening (IV) bij de overheid.
Portret (detail) van Jacoba van
Beieren. Het paneel is een zestien-
de-eeuwse kopie van een verloren
origineel van een Noord -
Nederlandse schilder uit circa 1435
(Rijksmuseum Amsterdam).
Deze digitale versie is gekopieerd
uit het artikel van Gerard Nijsten
(zie literatuuropgave op pag. 69).
Inleiding
In de late Middeleeuwen waren Gouda en omstreken enkele jaren de verblijfplaats
van Jacoba van Beieren. Zij voerde vanuit dit gebied strijd tegen Filips de Goede, de
hertog van Bourgondië. In het streekarchief te Gouda worden enkele oorkondes uit
die tijd bewaard. Deze stukken vertellen ons iets over de toenmalige verhouding
tussen de stad Gouda en de landsvrouwe.
Het leven van Jacoba van Beieren is met de term 'veelbewogen' slechts in beginsel
gekwalificeerd. Vier huwelijken, jarenlange burgeroorlog, intriges om haar haar
rechtmatige erfenis afhandig te maken, en ten slotte op zesendertigjarige leeftijd
een overlijden aan tuberculose: het is genoeg voor een filmscript. Daarbij is Jacoba
vaak afgeschilderd als een slachtoffer, iemand die het allemaal maar overkwam.
