68
Hoe lang nog moeten we wachten?
'Waar blijven onze plaquettes?' 'Tot nu toe werden de door ons bestelde plaquettes
nog niet ontvangen.' 'Ik maak u er op attent...' Een paar maanden waren voorbij
gegaan en veel mensen begonnen brieven te schrijven. Reden voor het Centraal
Bureau om in het Mededelingenblad, dat per 1 januari 1946 omgedoopt was in 'De
Zwerver', als volgt te reageren:
'Het wordt tijd van onze kant eens te vertellen, wat er aan de hand is. De fabriek
die van ons de opdracht ontving, is met grote voortvarendheid aan het werk geto
gen. Na een zeer lange lijdensweg is het eindelijk gelukt om de vereiste materiaal-
toewijzing te bemachtigen. Maar daarmede was de zaak niet klaar. Alle materiaal is
nu gevonden, behalve een hoeveelheid plaatmessing, die uit het buitenland moet
komen. Wat dit wil zeggen, behoeft hier niet te worden toegelicht. Wij hebben het
volste vertrouwen dat de fabriek haar uiterste best doet om zo snel mogelijk tot fa
bricage over te gaan. Intussen zijn alle bestellingen op het C.B. geboekt en de
reeds overgemaakte gelden op een aparte rekening gezet.'10
Op dat tijdstip was al meer dan ƒ3.000,- binnengekomen, goed voor circa 800 pla
quettes.
Het duurde toch nog tot december 1946 voor het eerste exemplaar als een sinter
klaascadeautje op het Bureau arriveerde en bewonderd kon worden. Allen daar wa
ren enthousiast. De planning werd bijgesteld en men dacht dat in verband met de
productiemogelijkheid van de fabriek de eerste aflevering van de plaquettes nu toch
echt in april 1947 zou kunnen plaatsvinden. Het werd een paar weken later.
"Wat de gedenkplaat voor de gezinnen, waar onderduikers geweest zijn betreft, wordt
voorgesteld hiervoor geen centrale actie te voeren. De organisatie ervoor is te inge
wikkeld. Er zal een ontwerp in het Mededelingenblad voorgesteld worden, aan de
hand waarvan de districten actie kunnen nemen om een uniforme gedenkplaat te
doen vervaardigen, welke de onderduikers die dit wenschen dan kunnen bestellen."8
Ondanks de financiële drempel waren de LO-medewerkers duidelijk erg enthousiast
over de plaquette, want in november meldde het Centraal Bureau (en we zien in de
berichtgeving ook iets van de interne bureaucratie van de organisatie):
"Bijna iedere dag komen nog bestellingen binnen op de plaquettes. Voor een vlotte
aflevering, waarmee we spoedig hopen te beginnen, is het noodzakelijk dat de
plaatselijke LO-leiders voor zover ze dat nog niet deden het benodigde aantal opge
ven aan den Districtsleider, die op zijn beurt zich met zijn bestelling wendt tot den
Provincialen Leider. Deze laatste deponeert zijn opgave bij het C.B. Waar de
verbindingen niet meer bestaan, kan rechtstreeks bij het C.B. worden besteld onder
opgave van de gegevens van de L.O.-legitimatie."9
Bij dit bericht was voor het eerst een afbeelding van de plaquette afgedrukt, zonder
enige uitleg.
8 NIOD PER 0434 MededeeHngen van CB-LO 56, 10 augustus 1945
9 NIOD PER 0434 MededeeHngen van CB-LO 69, 18 november 1945
10 NIOD PER 0433 De Zwerver: weekblad van de Stichting LO-LKP landelijke organisatie voor
hulp aan onderduikers en landelijke knokploegen 7, 16 februari 1946
