GOD EN HET LAND GEWIJD.'15!
WIE „VRIJHEID,, ZEI,
SCHREEF T LEVEN AF
EN KOOS DEN STRIJD
71
I
I
I
I
I
15 Zie noot 13.
i
i
i
i
i
Het blijvende aandenken was een plaquette geworden, met 'vrijheid' als kernwoord
in de tekst.
14 Amsterdam, Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme Vrije Uni-
versiteit (HDC-VU), Archief Trouw nr. 236 inv.nr. 122
Het gedenkteken van Trouw
'Het is niet eer wat ik zoek, maar vrijheid.
In de oorlog waren tussen de medewerkers van Trouw door gemeenschappelijke
ervaringen in vaak levensgevaarlijke werkomstandigheden sterke onderlinge banden
gegroeid. Die vriendschapsbanden moesten na de bevrijding bewaard blijven,
meenden velen van hen. Zij zochten steun bij de leiding van de 7/wnAorganisatie
en deze was graag ingegaan op hun dringende verzoek om hen daarbij te helpen.
In gezamenlijk overleg werd daarvoor speciaal de Troi/tv-Vereeniging opgericht,
met als voornaamste doel het houden van reünies en verder het uitgeven van het
blad Mededelingen voor de leden en de vorming van een archief uit de illegale peri
ode. De oprichting vond plaats tijdens een weekend in augustus 1945 in Groenen-
daal te Heemstede. Pas na lange discussies kon men het daar eens worden over het
lidmaatschap, want niet alle medewerkers konden als lid worden toegelaten. In ver
band met de werkbaarheid (deelnemers aan de reünies) moest het aantal beperkt
blijven. De grens werd gelegd bij hen die in de oorlog leidinggevend en fulltime
voor Trouw hadden gewerkt, dus geen drukkers, geen contactfiguren, geen koerier
sters bij de 'club', tenzij op speciale voordracht. Uit de regio Gouda waren aanwe
zig: Kees van der Matten ('Tonny Gouda'), tijdens de bezetting belast met de leiding
van Trouw in het district Gouda en de Krimpenerwaard, en Dick Vermij ('Rens').
Vermij was tijdens de hongerwinter met Theo de Kool werkzaam geweest op de
stencilpost van De Vrije Persen Trouw'vn Stolwijkersluis.
Op het bewuste weekend sprak een van de vier oprichters van Trouw, E. van Ruller
(Teters'), de aanwezigen toe en hij zei bijna aan het einde: "De vraag in hoeverre
we aan al onze medewerkers een blijvend aandenken aan ons werk kunnen bieden,
is reeds in bespreking."14
'Een blijvend aandenken': de enige informatie die daarover nog te vinden was, geeft
het slot van de feestrede die Van Ruller hield bij het 25-jarig bestaan van de krant
Trouw. Voor een gehoor waaronder veel reünisten van de Troi/i^vereniging sprak
hij op 30 januari 1968 over 'vrijheid': 'In het vrijheidsbeginsel ligt ons grondmotief en
ons levensdevies verankerd. Rembrandt heeft eens gezegd: Als ik mijn geest ont
spanning wil geven, is het niet eer wat ik zoek, maar vrijheid. De Trcwiv-groep heeft
deze gedachte neergelegd in de spreuk op haar aan de werkers uitgereikte plaquette:
I
