6
(In 1953 zal dat niet meer algemeen bekend zijn geweest, maar die tekst was
in 1943 nog wel royaal herdrukt!11) In 1717 was de zwakke plek de karrestoep
in de dijk van steenbakker Willem Jongebreur en zijn materialen werden ook
vooral benut. Met ook een aardeschuit werd het water gestuit. De steenbakker
zou uitbetaling van zijn declaratie bij Schieland niet meer beleven. Zijn weduwe
maakte in 1725 een memorie om het geld alsnog te krijgen en dat werd de ge
schiedbron.12
In 2007 hield de Historische Vereniging Nieuwerkerk aan den IJssel een expositie
in de Openbare Bibliotheek daar over 'Drie dubbeltjes op z'n kant'. Alle drie de
dijkdichtingen kregen ook weer aandacht in het Zuidplas-fusieboekje.13
Ook 1775 nog
In 1775 gebeurde het zo benutten van schuiten ook in Moordrecht en dat dient
nog aan de vergetelheid te worden ontrukt. Jubileumboeken van het hoogheem
raadschap van Schieland zijn ook pr-boeken: ze verzwijgen of bagatelliseren ram
pen en benadrukken vooral haar goede dijkzorg: "Ten gevolge van de stormvloed,
welke in de nacht van 14 op 15 november 1775 het water over Schielands Hoge
Zeedijk joeg en waardoor bij Kortenoord een paar kleine doorbraken ontstonden
welke evenwel spoedig konden worden gedicht, werd bij keur van 1776 de dijk
wederom verhoogd."14
Publicist Johan Hendrik Hering schreef pal erna een tweedelig boek over 1775.15
Het werd gezien als de start van een nieuw genre.16 Dat werk betrof veel meer
dan Schieland en hij vond het op Kortenoord toch geen 'paar kleine doorbraken'.
In Schieland vielen er, anders dan in 1953 daar, nog twee doden bij ook. Dit boek
van Hering werd in 1776 uitgegeven bij de weduwe Loveringh en Allart in Am
sterdam. Een exemplaar wordt onder meer bewaard op het Gemeentearchief van
Rotterdam, omdat de gemeente Delfshaven het in 1876 op een Rotterdamse vei
ling kocht. (Met de annexatie van 1886 werd het Rotterdams bezit.) Het boek is
ook antiquarisch genoeg te koop. Deel 1 bevat wel 32 pagina's met intekenaren
van 1776. Zowel Cornelius als Leendert Verkouter uit Moordrecht staan in die rij.
11 In een forse voetnoot in: H.C. Hazewinkel, Beschrijvinge der stad Rotterdam door Ge
rard van Spaan, Antwerpen 1943, p. 46/47
12 A.M. (Adri) den Boer, Drie keer is scheepsrecht: het dichten van de IJsseldijk in 1682, 1717
en 1953, in: Ned. Historiën 1978-1. Als bron voor 1717 is daarin verwezen naar: OA Schieland
inv.nr. L69, intussen is dat inv.nr. 1736.
13 Adri den Boer, Nieuwerkerk aan den IJssel, in: Johan Knoester (red.) Thuis in Zuidplas. Van
polder tot gemeente, Nieuwerkerk aan den IJssel 2010
14 D. van Doorn e.a., Gedenkschrift uitgegeven ter gelegenheid van het 700-jarig bestaan van
het Hoogheemraadschap van Schieland, Rotterdam 1973 (facs.-herdruk 1984)
15 J.H. Hering, Bespiegeling over Neêrlands watersnood, tusschen den 14den en 15den nov.
MDCCXXV, Amsterdam 1776. Zie voor bestek van het herstel bij de Essepolder met gedrukte
bekendmaking van de besteding van het werk OA Schieland inv.nr. 1737.
16 Harm Pieters, Herinneringscultuur van overstromingsrampen, in: Tijdschrift voor Water
staatsgeschiedenis 2012
