Yad Vashem-medaiHe
23
Alles ging goed, tot zijn verzetsgroep in het voorjaar van 1944 werd verraden. Een
vrouw had om haar eigen man te redden de namen van verzetsmensen genoemd
aan de SD, met als gevolg dat Van der Matten werd gearresteerd. Hij wist echter te
ontsnappen en dook onder. Uit veiligheid verdween ook zijn vrouw met hun inmid
dels twee dochtertjes uit Dordrecht. Zij trokken in bij familie in Zwijndrecht.
Schoonzuster Jannie Kijkuit, die als 'Lien' al koerierde voor de LO, nam Van der Mat-
tens werk voor de LO en Trouw over.
Voor hun verzetswerk en in het bijzonder hun hulp aan
Joodse vluchtelingen kregen Kees en Mies van der Mat
ten, Mak Kijkuit en zijn vrouw Jo Kijkuit-Bezemer, en
Jannie Kijkuit op 24 juni 1998 de hoogste Israëlische on
derscheiding, namelijk de eretitel Yad Vashem met de
daaraan verbonden medaille en oorkonde. Voor enkelen
van hen was dat postuum. De vijf familieleden ontvingen
het grote eerbetoon op initiatief van het jongetje dat bij
hen ondergedoken had gezeten, nu mr. H. del Canho.7
Yad Vashem betekent: Rechtvaardige onder de Volkeren.
Rechtvaardigen
In de loop van 1942 kwam ook in Dordrecht een stroom van Joodse vluchtelingen
op gang, die wilden ontsnappen aan de greep van de Duitsers. Natuurlijk moesten
die mensen geholpen worden, zo meenden enkelen in de stad. Ook Kees en Mies
van der Matten zagen voor zichzelf hierin een taak. Thuis vingen zij Joodse mensen
op en Kees zorgde voor onderduikadressen, o.a. in de nabijgelegen Alblasserwaard.
In het voorjaar van 1943 logeerde er een paar dagen een Joods jongetje bij hen in
huis. Van der Matten vond onderdak voor hem bij een broer van Mies, die net aan
de overkant van de Oude Maas woonde. Met de jongen achterop fietste Van der
Matten naar Zwijndrecht, een riskante onderneming, want hij moest over de nieuwe
brug, die permanent onder Duitse controle stond. Alles ging goed. Zwager Mak Kijk
uit en zijn vrouw Jo namen 'het weeskind uit Rotterdam' liefdevol op in hun gezin.
Het ging naar school en heeft daar tot het eind van de oorlog kunnen blijven. Intus
sen waren de ouders van het jongetje op een ander adres in Dordrecht onderge
bracht en verbleef zijn broertje in Teteringen. Van der Matten regelde voor hen en
ook voor andere onderduikersbonkaarten, (valse) persoonsbewijzen etc., waarvoor
hij contacten onderhield met de LO en LKP6. Later vertelde Mies van der Matten, dat
haar man meerdere keren gewond was thuisgekomen, mogelijk een indicatie dat hij
zelf ook heeft deelgenomen aan overvallen in LO-LKPverband.
Het was voor Kees van der Matten vanzelfsprekend, dat men, toen in 1943 de on
dergrondse krant Trouw in Dordrecht moest gaan verschijnen, vanuit die organisa
tie ook op hem kon rekenen.
6 LO: Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers; LKP: Landelijke Knok Ploegen
7 J. Michman en BJ. Flim Rechtvaardigen onder de Volkeren: Nederlanders met een Yad Vas-
hem-onderscheiding voor hulp aan Joden. Amsterdam, 2005. Documenten van Jannie Kijkuit
(privébezit)
