Een zegelstempel voor de pastoors van de Goudse
St. Janskerk uit de 15e eeuw, bewaard in Londen1
Bart Ibeüngs
Sir Augustus Wollaston Franks (1826-1897)
1
Deze late belangstelling voor cultuurhistorie be
tekent ook dat heel wat aan fraai bezit, ooit ge
maakt, gebruikt of verzameld in ons land, vooral
in de 19e eeuw in het buitenland terecht is ge
komen, zoals dit zegelstempel.4
Het stempel werd aangekocht door de antiquair
sir Augustus Wollaston Franks (1826-1897),
vooral bekend geworden omdat hij voor het
British Museum heel veel heeft verworven.
Hij kocht het van Hugo Garthe, een Keuls kunst
verzamelaar, van wie in 1877 en 1884 na zijn
dood onder meer een grote verzameling munten
en medailles werd geveild in Keulen. Hoe het bij
hem terecht is gekomen is (helaas) onbekend.
De digitalisering van de kunstcollecties van de grote musea gaat ook in het buiten
land snel. Dat levert verrassende vondsten op. Zo vond ik in de onlinecatalogus van
het British Museum te Londen (met deels al prachtige afbeeldingen bij de object-
beschrijvingen) een bronzen zegelstempel van de Goudse St. Jan uit de 15e eeuw,
met een zegelafdruk daarbij. Het werd door het museum verworven in 1877.2
Zoals wellicht bekend is de belangstelling voor cultuurhistorie in ons land relatief
laat op gang gekomen. Jonkheer mr. Victor E.L. de Stuers (1843-1916), geboren te
Maastricht, wordt als grondlegger van de Nederlandse monumentenzorg gezien. Hij
schreef in 1873 een felle aanklacht tegen het verval van de monumenten onder de
titel Holland op zijn smalst (in de zin van een gierige landsregering op dit vlak) en
zorgde voor het oprichten van de Commissie van Rijksadviseurs voor de Monumen
ten.3 Vervolgens werd hij hoofd van de afdeling Kunsten en Wetenschappen van het
Departement van Binnenlandse Zaken (1875-1901). Hij was de opdrachtgever voor
de bouw van het Rijksmuseum, dat hij liet bouwen door mede-katholiek en Limbur
ger architect Pierre Cuypers.
1 Met dank aan Koen Goudriaan en Gerrit Verhoeven voor hun opmerkingen bij de tekst.
2 Inv.nr. 1877,0706.7
3 Victor de Stuers, Holland opzijn smalst (Bussum 1975: facsimile van oorspronkelijk artikel
uit De Gids met voorwoord en nawoord)
4 Zie ook: D.P.R.A. Bouvy, Kerkelijke kunst 1. Schilderkunst (Bussum 1965) m.n. p. 7 e.v.
