57 De humanistische belangstelling van pater Willibrord had hierdoor een oneigenlijke invloed op de bibliotheek van Stein. De Steinse bibliotheek was vóór die tijd hele maal niet zo humanistisch van karakter. En toen de binnengekomen collectie van pater Willibrord geschoond was, bleef er opnieuw weinig humanistisch over.... Met deze vaststelling vervalt mijn conclusie uit 2006 in mijn bijdrage 'Erasmiana in de librije'.27 Ik schreef daar (p. 175): Ais we [de] gegevens analyseren, dan kunnen we tot conclusies komen die toch wel interessant zijn. Het is opvallend hoeveel boeken van Erasmus klooster Stein bezat. Veel meer dan de andere Goudse bibliotheken uit die tijd, zoals die van de St. Janskerk en van de Collatiebroeders. Het klooster Stein moet in de l&e eeuw - ook in de tweede helft van die eeuw, toen het klooster binnen de stadsmuren van Gouda stond - een centrum van christeiijk-humanistisch denken geweest zijn, dat tot op heden nog niet ais zodanig is (h)erkend. Erasmusraam in de St Janskerk, september 2016, vervaardigd door Mare Mulders in 2015 27 Jan Willem klein, 'Erasmiana in de librije. "Eerder dan geleerdheid maakt onwetendheid de mensen onbeschaamd'", in: Tidinge van Die Goude24 (2006), p. 169-182 Dit wil overigens niet zeggen dat er in die tijd geen Erasmiaans humanistische geest in Gouda geweest kan zijn, maar die was dan veel implicieter dan gedacht. Een directe invloed door in Gouda aanwezige Erasmiaanse/humanistische teksten was er niet, althans niet vanuit klooster Stein. Dat klooster blijkt niet het centrum van humanistisch denken geweest te zijn, evenmin als de andere kloosters. Pas na 1592 is dit denken vanuit Amsterdam geïmporteerd met de boeken van pater Willibrord. En na de confiscatie van de Steinse bibliotheek door de magistraat in 1642 zijn veel van die boeken alweer afgestoten. Veel belangstelling was er niet voor. Van pater Willibrord van Cartsbergen uit Oudewater is verder niets te vinden. Fami lies met de naam Car(t)sbergen/Kersbergen lijken uit Utrecht (stad en provincie) te stammen. Oudewater ligt in dit gebied: tussen Utrecht-stad en Gouda. Helaas zijn de vroege archieven van Oudewater grotendeels verloren gegaan in 1572, toen een groot deel van de stad door toedoen van de Spanjaarden platgebrand is. Hiermee houdt het op. We zijn weliswaar een stuk wijzer geworden, maar er blijven vragen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schatkamer | 2017 | | pagina 23