3
Werkwijze
Voor de transcriptie heeft de werkgroep regels gehanteerd die zijn opgesteld door
Jan Willem Klein. Voor de hertaling is enerzijds geprobeerd dicht bij de Middelneder
landse tekst te blijven, anderzijds is gestreefd naar een voor ieder begrijpelijk Ne
derlands met vermijding van archaïsch taalgebruik en lange zinnen.
De werkgroep had niet als taak een wetenschappelijke uitgave te verzorgen. Daar
om is geen gebruik gemaakt van voetnoten. Fouten in de originele tekst zijn in de
transcriptie tussen vierkante haken geplaatst.
Een van de leden van de werkgroep verzorgde de eindredactie van gereedgekomen
pagina's in overleg met de andere leden, met als doel een consistente en coherente
tekst tot stand te brengen.
Voor de hertaling van bijbelteksten is in het algemeen de originele tekst - waar
schijnlijk ontleend aan de Vulgaat - aangehouden. Deze teksten kwamen meestal
inhoudelijk overeen met latere bijbelvertalingen (Statenvertaling, NBG, NBV). Deze
vertalingen vormden een belangrijk hulpmiddel bij de hertaling van sommige zins
delen, voorzover de teksten terug te vinden waren.
De werkgroep heeft er meestal van afgezien om citaten van kerkvaders, filosofen,
auteurs en 'de wijze man' op te sporen. 'Die wise man' is door de werkgroep letter
lijk hertaald als 'de wijze man'. Diens uitspraken zijn ontleend aan Salomo maar ook
aan andere schrijvers.
In een aantal dialogen komt het woord 'glosa' voor. Hiermee kan de Glossa Ordi-
naria bedoeld zijn, een in de Middeleeuwen populair standaardcommentaar op de
Bijbel. Het werk bestond uit de Vulgaat en een verklarende tekst. 'Glosa' kan ook
een toelichting zijn bij een andere tekst dan een bijbeltekst. De werkgroep heeft er
voor gekozen het woord per geval te omschrijven, om het voor velen onbekende
woord 'glos' te vermijden.
Aan de hertaling moesten leestekens worden toegevoegd. In Twispraec ontbreekt
interpunctie grotendeels. Het was daarom soms lastig te bepalen waar een citaat
ophield en het commentaar van de auteur werd hervat.
Verwijzingen
Het commentaar bij de fabels bestaat voor een groot deel uit citaten, vele honder
den.
In een groot aantal dialogen zijn teksten uit de Bijbel verwerkt, ruim zestig uit het
Oude en veertig uit het Nieuwe Testament, en ook uit de apocriefe boeken Wijsheid
en Wijsheid van Jezus Sirach (exclusief de uitspraken van 'de wijze man'). Helaas
worden in de Nederlandse uitgave de vindplaatsen niet vermeld, wat in de Latijnse
uitgave meestal wel gebeurt.
Op de site is een onderverdeling gemaakt in de rubrieken Hemellichamen en ele
menten; Edelstenen en metalen; Kruiden, planten en bomen; Vissen en reptielen;
Vogels; Dieren en Mensen. Deze onderverdeling komt in het boek niet voor, maar
volgt wel uit de volgorde van de dialogen.6
6 http://goudaopschrift.nl/index.php/twispraec (10-10-2018)
