TREIZIEME VITRE. DERTIENDE GLAS. Voorbeeld van een tekstblad 19 Kuyk en fut Ie Regitre mortuaire dr il n’y a rien en ixante que l’Abbé r eet te Ti- >oit,natif T N dit Glas word ons op eene konftigc en uitvoerige wyze I verbeeldde Gelchiedenis die de Evangelift Lukas ver- haald in zyn heilig Evangelium aan het tweede Hoofd- ftukhet een en veertigfte en eenige volgende vaarzenna- mentlyk.hoe Jesus Christus, de eeuwige'Zone Gods,als de tegenbeeldige Schecbuianaauwlyks twaalf jaren oud in den Tempel van zyn vleeich woonendcdc Hcerlykheid van den tweeden Tempel met zync Goddelyke Leere vervulde. De ontzetting der Joodlchc Lcermeeftercn(fchoon de Wet op de zoomen hunner kleedercn dragende) in welkers midden hy hier zit, kan men uit alle de weezentrekken, als aandoe ningen der ziele,en niterlyke gebcerden merkclyk gewaar wor den want zommige ziet men vol verbaaftheid malkanderen aanzien; en andere de grecrigheid in het nafpeuren der voor zeggingen van Mozes en de Prophctcnals ten oogen uitftraa- len. Ondertuflchen niet genoeg bevattende het geen hier van den Leeraar der Gerechtigheid vervuld wierd: dat genade op zyne lippen was uitgeftorr, en dat hy van zynen Vader ge- zalft was met vreugden oly boven zync medegenoten. In c verfchiet komen Joseph en Mariazyne gezeegende Moeder die reets eene dagreize (de dagen des Paafchfccfts voleind zynde) op weg naar Nazareth gevorderd warencn hem onder de maagen noch bekenden vindende, wederkeer den naar Jeruzalem ,daar zy hem, na drie dagen gezogt te heb ben vonden in den Tempel onder de Joodfche Schriftgeleer den ernftig boven zync jaaren bezig in de dingen zynes Hcmcl- fchen Vaders. In het onderfte gedeelte van het Glaslegt de Abt -vanMa- r'tentuaard met het Koor-kleed, de witte Albe cn Tunica om hangen den Harderlyken Staf in zynen armen den Ring aan zynen vinger (al het welke tekenen zyn van Hoogheidmaar aan weinig Abdyen vergund) knielende voor eenen Lejfenaar, overdekt door een kleedwaar op een ope Boek legtnevens hem op een fluweel kuflèn ftaat zyne Myterachter hem dc Heilige Petrus als zyn Patroon met het gewoone kenteken des Sleutels in zyne regter hand, en voor hem de Moeder-maagd aan wie deze Abdy was toegewydzittende op een verheven Geftoelte met het Kindeken op haaren ichoot. Boven haar ziet men een cierlyk bewerkt Gordyn dat met grootfche ploojen achter haar nederhangt, en onder haar het gekroonde Wapen- fchild vanKuyk, zynde ook dat der Abdye, te weten, drie, twee,en drie roode Meerlen of vogelen zonder klaauwtjes op een zilver veld tuflehen twee roode balken. Deze Abt, Petrus vanZuyren genaamt.die waarfchynelyk van Gouda afkomftig was, beftier- de dit Kloofter van Marienwaard van het jaar vyftien honderd agt en veertig tot het jaar vyftien honderd zeventig of een en zeventig. Her was een der eerfte in dit Land van de Norber- tyner Ordegeleegen tuflehen de Waal en den Ryn en nam zynen oorfprong in het jaar elf honderd agt en twintig(taan de de tyd dat Andries van Kuyk Biflchop van Uytrecht was, wiens toezicht en gaaven oorzaak tot het wapen hebben ge geven ten zy men als Grondvefter erkende Graaf Herman van Kuyk volgens den inhoud van zeker Dood boek dezer Abdye, ’t geen echter te zaamen beftaan kan. In het jaar vyf tien honderd cn zeftig deed deze voornoemde Abt Petrus van Zsryren de Cartons voor dit glas door den groten Schilder cn ArchiteA Lambert van Hoort van Amersfoort tekenenen den Uytrechtfchen Dirk van Zyl, konftig Glas-fchryver, te zyner gedachteniflc Ichilderen. Zyn ZinipreukTirtus per arum- nasi de Deugd door zivaaren Arbeid, ftaat onder hem, en aan de regter zyde van ’t Glas, de Herderlyke Staf, daar vier Ge- flacht-wapens by nederdaalen, die door den Myter als met ee- nen Helm gedekt worden; welke Wapens waarfchynelyk die van zynen Vader- en Mocderlyken Groot-vader en Groot moeder zyn wier couleuren hier onderfcheidenrlyk te zien, maar waar van de naamen niet tot onze kenniflè gekomen zyn. Konftkenners oordeelen dit ftuk geenzins het minfte van onze Kerk-konft te zynmaar van den verheven frnaakzo wegens de lieffelyke en eenvoudige bevalligheid in het Kinde ken, als in alle de andere fchoone ftanden, vreemde hulzels, heerlykc zamenftelling en natuurlyke en breedgeplooide lake nen gelyk de vermaarde Schilder en grote Graveerder Hen drik Goltftus, deze glazen met veel naauwkeurigheid befchou- wende betuigdedat dit glas boven alle hem by uitne- mentheid behaagde. Een heerlyk en konftig Gebouw met z.yne trotlche pylaarshooggewelfde boogen balufters en verdere cieradenverbeeldende den tweeden Tempel door Zerubabelden zoonc Sealthielsgebouwddoet ons oog ruim en breed door zyne Galleryen weidenen van lievcrleede in een flaauw verfchiet cn doorzicht zagjes eindigen, f^Ette Vitre reprêfente un Tableau Jupcrbe dr aebevé de l'Hiftoire que St. Luc r aparte dans le Chapitre IL ver- fet 41. dr fuivans de fon Evangile; favoir fféfus-Cbriff le Ft Is éternel de Die» dr le vrai Antitype du Schéchina, qui diant ct-peine babi té pendant douze ans le Temple defa Chair remplit de gloire le Temple de fférufalem par Ja divine Jagejfe. Les attitudes, l’air dr les traits des vifages ainfi que les gejles extérieurs des Dofleurs Juifsqui portent la Loi écriie Jur les bords de lews habitsau milieu desquels l’Enfant fféfus efl affts expriment parfaitement leur extréme Jurprife, dr les diverfes pajftons dont ils font agitez. Hy en a qui témoignent leur éton- nement.en(e regardant réciproquementtandis-que dautres fort apliquez a la recherche des predictions de Molje dr des Pro phete;laifent voir dans leursyeux l’ar deur qtu les anime inté- ricurement. Ils ne pouvoient comprendre que tout ce quits vo- ioient dr entendotentfut l’accompliJJement de la prophetic faite touchant le Prédicateur de la ffu(lice ,dont les livres découloicnt de grace, dr qui avoit été oint par Jon Père d’buile de joie par- defjus Jes compagnons. Dans l’éloignement parot fent Jofepbla Vierge mere du Sauvettr, le(quels, après avoir accompli a Jérufalcm les jours de la fête de Pdques, marché dé ja une journée pour retour- ner a Hazarctb, ne trouvant point l'F.nfant Jéjus entre lews pa rens dr ceux de lew connoifance, revinrent promptement a la capitale de la fudieoil I’diant chcrché pendant trots jours, ils le trouv'erent enfin dans le Temple au milieu des Dofaurs Juifs, travaillant avec zile, dr au-aela de ce que Jon dge Jembloit per- mettrea l'ouvrage de Jon Père célefie. Suivant lefiime des Connoifeurscette Piice n'eji pas une des moindres de nos Titres. On remarque un gollt fubltme, non feule- ment dans la figure del'Enfant Jefus,rcprejentdavec tons leschar mes naturels de Jon dgemais aujft dans toutes les autresJoit par rapart aux belles attitudes dr aux coefures extraordinatresJoit a Tégardde la compojitiontsr de ^excellent ordre de tout louvrage, dr Jurtout des fuperbes draperiespeintes a grands pits larges dr daprès le naturel. Cejl powquoi Henri Goltfiusfameux Pcintre dr tris-habile Graveur,aiant examini toutes nos Vi tres avec beau- coup dattention, ne put sempccha- de témoigner qu’il trouvoitcctte Titre belle par excellence. Un Edifice oil I'art dr la magnificence font cgalement emploiezvrné de fuperbes colomnesde grands pw- tiques voutezde baluflrades dr autres décor at ions convenables reprêfente le Jecond Temple de Jérufalem bdti par Zérubabel fils de Séalthtel, dr ojfre aux yeux une des plus belles vues par les galeries qu'on découvre. Cette vue ejl infenfiblement termi- nêe par une perJpe ftive it jour. La partie inférieure de la Titre reprêfente l’Abbe de Marien- isaard en habit de chceur, cn aube dr en tunique, diant la cröjfe entre les bras, dr fanneau au doigtcomme autant de marques de Souveraineté ,accordie feulement a un petit nombre dAbbaies. Il eJi bgenoux devant un fupitre couvert dun tapis, fur lequel Uy a un livre ouvert. Sa mitre eft a coté de lui ,pofée Jur uncarreau de velours. Derrière lui on voit St. Pierre fon Patrondiantcomme a I’ordinairela clef a la maindr devant luila Tierge-mèrea qui cette Abbdieitoit dédiée, afftfe (ur un fiègeélevé,dr tEnfant Jéfus fur fesgenoux. On remarque au-deffus d’elle un rideau engui- fe de dais,d\un travail fort pro prequi fait de beaux pits en def Cen dant derrière fondos,dr a fespieds les Armes couronnéesz& Kuyk qui font aujft celles de I'Abbdie;favoir,un Ecudargentcoupé par deuxfafees de gueuledr chargé en fajee de huit merlettes ou petits oijeaux fans pattes aufji degueule ,difpofeztrois.deux,trois. Cet Abbé no mmi Pierre de Zuyrcn.flW probabkment étoit originaire de Goudagouvernoit le Convent de Marietrwaard depuis mille cinq-cens quarante-huitjujques en mille cinq-ccns foixante-dix ou onze. Ce Monaftèrc, un des prémiers Etablijfemens que les Moi nes de St. Herbert fir ent dans ce Pais, étoit fitué entre le ITaal dr le Rhyndr fut fondé en mille cent vingt-buit fous IEpi fcopat dAndré de Kuyk .Eveqtie dUtrechtqui parja protedion dr par Jes donations donna au Convent occafion de prendre fes Armes. Il y en a qui prétendent que le Comte Herman de Kuyk e\ Fondateurapuïant lew opinion de certain Regttre mortuaire de IAbbdie. L'un dr I’autre peut ctre vrai, dr cela d’tncompatible. Ce fut en mille cinq-cens fob mentionné, Pierre de Z.uyren,fit defines les Cartons pour ire par legrand Peintre dr Ar chi te tie Lambert van Noo_. dAmersfoortqui furent enfuite exécutez par Thierry van Zyl, très-babile Maifre en cet Artde la Tille dUtrecht. Au-deffus de fonportrait on litcesmots, Virtus per rcrumnas, LaVertuparles travaux.^wr étoient fa Devije. On voit encore versie bord droit de la Titre une Crofele long de laquelle dependent quatre Ecus dAr- tnes .Jurmontez dune Mitreau lieu de Cajque. Ce Jont-l'a proba- hlemenl les Armes de fes Aieux paternels mat er nets flazonnées ainfi qu’on le voit dijlinélement dans l’Eftampe -, mais nous navons pu déterrer les noms des Families qui les port ole nt.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schatkamer | 2019 | | pagina 21