29
21) Paulina legateerde in haar testament "aan haren particulieren secretaris albert ger-
rits muurling, het nieuwe Fransche eetservies met heibloempjes, het eikenhouten
kabinetje van tante Vos, benevens alle door haar testatrice na te laten ledikanten,
bedden en beddegoed, dekens en spreien daaronder begrepen [en] aan [hem]
en zijne echtgenoote johanna frederica charlotta van der star te zamen, en bij over
lijden van een aan den langstlevende en bij overlijden van hun beiden aan hunne
dochter zwaantje muurling, het recht van gebruik en bewoning gedurende hun leven
van het thans door hen bewoonde en aan haar testatrice toebehoorende huis en erf
en aanbehooren en voorts aan [Albert] eene jaarlijksche uitkeering van vier duizend
gulden, gedurende zijn leven en bij overlijden van hem aan [Johanna] eene jaarlijk
sche uitkeering van twee duizend gulden gedurende haar leven." Museum Paulina
Bisdom van Vliet, Archief van de familie Bisdom van Vliet, inv.nr 20286
22) Nieuwsblad van Friesland, 7 mei 1915: "Op 17 Mei a.s. hoopt de Heer albert muur
ling den dag te herdenken dat hij voor 25 jaar bij mij in betrekking kwam. Voor de
trouwe behartiging mijner belangen, zijn zeer gewaardeerde hulp en groote bereid
willigheid, breng ik bij dezen mijn secretaris en administrateur, gaarne openlijk mijn
hartelijken dank en welverdiende hulde. Haastrecht bij Gouda, p. m. bisdom von vliet,
Wed. J. J. LE FEVRE DE MONTIGNIJ
23) Dit zijn alléén de aantekeningen die met Paulina verband houden. De foto's en origi
nele bijschriften heb ik niet opgenomen, omdat deze geen deel van haar getuigenis
uitmaken. Zij waren voor haar slechts de aanleiding haar herinneringen te noteren.
24) Zwaantje Muurling (niet te verwarren met haar nicht Zwaantje Sophie Muurling,
dochter van koetsier Ebele Muurling) was op 25 augustus 1901 geboren in Haas
trecht en overleed op 15 januari 1989 in verzorgingshuis 'Huis ter Hagen' in Drie
huis, gemeente Velsen.
25) Museum Paulina Bisdom van Vliet, Collectie, inv.nr 4624. Deze bijbel kreeg Paulina
van haar ouders op 1 april 1858. Op 2 april 1920 gaf zij deze door aan Zwaantje
Muurling.
26) Museum Paulina Bisdom van Vliet, Archief familie Bisdom van Vliet, inv.nr 20267. In
deze inventaris van Paulina's zilver staat genoteerd dat zij Zwaantje met Kerstmis
1906 12 zilveren lepeltjes schonk en met Kerstmis 1920 twee zilveren gebakslepels.
27) In Paulina's kasboek van persoonlijke uitgaven uit de periode 1919-1923 staat een
maandelijks bedrag van ƒ25 vermeld als "Maandgeld Zwaantje" of "Maandgeld Zw.
Muurling" (etc.), soms aangevuld met schoolgeld. Museum Paulina Bisdom van Vliet,
Archief van de familie Bisdom van Vliet, inv.nr 20274
28) Paulina legateerde in haar testament "aan zwaantje muurling te Haastrecht eene
som van een duizend gulden, contant geld al het door haar testatrice na te la
ten tafel- en kastlinnen, met uitzondering van het damasten stel met wapens, bene
vens de meubelen van de groote logeerkamer en alle door haar testatrice na te la
ten bovenkleeren met inbegrip van den bontmantel en] eene jaarlijksche uit
keering van vier duizend gulden, gedurende haar leven." Museum Paulina Bisdom
van Vliet, Archief van de familie Bisdom van Vliet, inv.nr 20286
29) Zijn beroep staat vermeld op de akte bij zijn overlijden. Zwaantje en Frans waren
eerder dat jaar van Middelburg naar Velsen verhuisd, zoals blijkt uit een advertentie
in de Provinciale Zeeuwse Courant van 15 februari 1946: "Wegens vertrek uit Mid
delburg zeggen de Heer en Mevr, berkhout-muurling, Blauwe Dijk 17, alle lidmaat
schappen en contributies op. Nieuw adres: J. Kostelijklaan 27, Velsen."
30) Familiebericht in NRCHandelsblad, 14 augustus 1981