In 1489 bezocht de bekende Goudse drukker Gerard Leeu (die intus
sen in 1484 was verhuisd naar Antwerpen) het daar gelegen klooster
Stein (zie kaartnr. 4, waarschijnlijk op zoek naar nieuw te drukken tek
sten) en werd nadien door de nog jonge monnik Erasmus (die hier tus
sen 1488-’93 woonde) naar het Haastrechtse veer gebracht.25 Opval
lend is dat naast de verplaatste brug ook een veer bij Gouda gehand
haafd werd. Kölker heeft er reeds op gewezen dat de hele ontwikkeling
zeer ten nadele van Haastrecht was.26 Blijkbaar kon het tegenover
Gouda onvoldoende gewicht in de schaal leggen. Gouda had nu een
uitstekende verbinding met de Krimpenerwaard.
Uit de oudst bewaarde stedelijke ordonnantie op de brug van
1482 blijkt dat er allerhande vee, koren, hooi, riet en vis per wagen over
de brug gevoerd werd. Bostel en 'lecwors' (afvalprodukten van de bier-
fabricage) dat als veevoer werd gebruikt, mocht vrij uit Gouda worden
vervoerd over de brug. Poorters en hun gezin waren vrij van betaling
met paard en wagen en met schapen en varkens, dit in tegenstelling tot
niet poorters. Van paarden voor de verkoop (te Gouda waren belangrij
ke paardenjaarmarkten27) en gehoornd vee dienden beiden te betalen.
Edelen, ridders met hun gezin en dienaren en geestelijken waren vrij
van bruggeld. Op het veer zou betaald worden als op de brug.28 Dat
laatste laat ook zien dat het veer niet verdween. In 1503 is de brug ver
nieuwd.29 In de bekende Informacie van 1514 liet Gouda weten dat de
brug waar men het veer ontving tussen Gouda en Haastrecht gemid
deld jaarlijks 76 leeuwen [van elk 30 stuks ofwel 114 pond] opbracht.
25 K. Goudriaan.'Een drukker en zijn markt. Gheraert Leeu (Gouda 1477-
Antwerpen 1492/3’, in: Madoc 1992 p.194 e.v.: p.198.
26 Kölker, Haastrecht, p.122.
27 Zie P.H.A.M. Abels e.a. red., Duizend jaar Gouda. Een stadsgeschiedenis
(Hilversum 2002) p. 131 e.v.
28L.M. Rollin Couquerque en A. Meerkamp van Embden, Rechtsbronnen
der stad Gouda (WOVR 2e r. no. 18, 's-Gravenhage 1917) p.484-486 art. XL
-IV, noot: doorgehaald, vgl. een ordonnantie van ca. 1515: SAMH, GAG
inv.nr. 541 f.34-36.
29 S. van der Mark-Hoevers,‘De "IJsselbrugghe" van Gouda's stads-timmerman
Adriaen Hugezoon uit 1503’, in: De Schatkamer 12 (1998) p.1-15.
50
