Johan Bodegraven vergaarde
meer dan 2 millioen
Kris-Kras
GROOT en KLEIN
van het recht betekent niet, dat men
vervuld is van wraakgevoelens, zo
stelden deze leden. De Kroon ver
leent gratie naar richtlijnen, die ont
worpen zijn gedurende het Kabinet
Schermerhorn. Deze zijn geheim. Ver
schillende afgevaardigden wilden de
inhoud van deze richtlijnen graag
weten, maar Minister Mulderije wil
de daar niet aan. Iedere ter dood
veroordeelde zal dan proberen in de
termen te vallen. Dat is logisch maar
daarvoor is het instituut van de gra
tieverlening nu eenmaal niet.
Dit debat moest natuurlijk ergens
op uit lopen. Nu, er kwamen drie
moties. Een van de heer Donker en
twee van de interpellant Stokvis.
De heer Donker sprak zijn bezorgd
heid uit over dit gratiebeleid. De
heer Stokvis wilde de richtlijnen
precies weten. De motie Donker zou,
als deze werd aangenomen, voor de
regering aanleiding zijn om te bekij
ken of het gratiebeleid zou moeten
worden veranderd. Dat heeft de
heer Mulderije beloofd. En hij moet
dat doen ook, want de motie werd
aangenomen met 53-22 stemmen.
Tenslotte nog de wijziging van
de kieswet, die enige technische ver
beteringen opleverde. Zo zal men
gemakkelijker bij volmacht kunnen
stemmen, ook het stemmen in andere
gemeenten zal eenvoudiger worden
gemaakt. Tot nu toe moest men voor
31 December voorafgaande aan het
verkiezingsjaar de 23-jarige leeftijd
hebben bereikt om te mogen stem
men. De termijn van 31 December
is vervallen. Nu moet men de kies
gerechtigde leeftijd hebben enige da
gen voor de candidaatstelling. Er is
namelijk ook bepaald, dat in de toe
komst voor de stemhokjes gordij
nen zullen worden gehangen. Dan
kan men rustiger stemmen. De heer
Beerninck vond dit helemaal niet
nodig. Zo'n maatregel kost maar geld
en zonder gordijn is de geheime stem
ming ook wel gewaarborgd.
De Kamer was het met deze mo
tivering eens, en volgend jaar gaan
we weer stemmen in normale open
stemhokjes.
en presteert nu meer dan bij
de fiscus!
Het is nog maar amper twee jaar
geleden, dat ergens op een belas
tingkantoor in Utrecht een gewone
ambtenaar dag in dag uit het saaie
ondankbare werk verrichtte, om van
het schatplichtige volk de belasting
penningen los te branden. Het ging
hem, als alle belastingambtenaren,
niet voor de wind met deze taak,
want het Nederlandse volk betaalt
nu eenmaal niet graag belasting
penningen. En toch is het deze
kleine ambtenaar, die van zijn belas
tingkantoor in dienst kwam bij de
N.C.R.V., gelukt om in korte tijd
van datzelfde Nederlandse volk
bijna drie millioen gulden bijeen te
brengen.
Deze man is Johan Bodegraven,
eerst belastingambtenaar, nu aarts
bedelaar. Hij was het die nog geen
twee jaar geleden de strijd aanbond
tegen de zo gevreesde vijand, de
kanker. Hij was het, die met een
enkel woord en een gepaste kwink
slag het Nederlandse volk wist te
bewegen om te geven, steeds meer
te geven voor deze strijd en die het
Nederlandse volk heeft aangezet
tot de totale oorlog om de vijand
te vernietigen.
De grote actie, die in Nederland is
uitgegroeid tot een geweldige
sneeuwbal-actie voor de kanker
bestrijding is eigenlijk met een on
schuldig familiespelletje begonnen,
dat door de programmaleider van
de N.C.R.V., de heer Gerard Hoek
was uitgedacht. Haak-In heette dat
spelletje, men hoefde niets anders
te doen dan een aantal woorden in
te haken op een beginwoord, die op
een briefkaart geschreven aan de
N.C.R.V. te sturen en er een paar
postzegels bij te plakken voor de
kankerbestrijding. Wie de meeste
woorden had ingehaakt won de pot.
Maar dat spelletje, waarmee in
Maart 1949 werd begonnen, is in de
twee jaar dat het gespeeld is een
spel geworden, waaraan driekwart
van het Nederlandse volk mee doet.
Het begon al met een paar enthou
siastelingen, die in plaats van één
briefkaart er een stuk of vijf inzon
den, dik beplakt met porto voor de
kankerbestrijding. En zo groeide
het, er kwam meer en meer geld,
men kwam met ideeën en het spel
rolde voort tot het groot nationaal
familiefeest van nu.
Een echt familiespel, want als ooit
het Nederlandse volk getoond heeft
één familie te zijn, dan is het wel
met deze ontroerende actie voor de
kankerbestrijding. Rijken en armen,
kinderen en ouden van dagen, een
fabrieksdirecteur en een vodden
raper, allen staan naast elkander in
de grote nationale strijd. En er is
een man, die nooit moede wordt hen
aan te voeren, Johan Bodegraven,
de kleine belastingambtenaar.
We willen zo graag wat geven.
Er is een spreekwoord dat zegt:
wie geeft wat hij heeft, is waard
dat hij leeft, maar het is helaas
waar dat de mens niet gaarne geeft.
En toch leeft er in elke mens een
diep besef om alles te willen geven
als het gaat om het bestaan, om het
leven van zijn medemens. Het is
echter de kunst om dit besef bij de
mensen wakker te schudden en deze
kunst verstaat Johan Bodegraven.
Hij heeft er zijn beroep van gemaakt
aan de mensen een offer te vragen,
voor een groot gevaar dat ons allen
bedreigt en hij is in dit beroep ten
volle geslaagd.
Johan Bodegraven heeft de naam
van aartsbedelaar gekregen en toch
heeft hij die naam niet verdient.
Johan Bodegraven bedelt niet, hij
wekt de mensen alleen maar op om
te geven en zijn manier van opwek
ken heeft heel het Nederlandse volk
warm gemaakt om te geven. Johan
Bodegraven heeft voor zijn actie
veel meer gekregen dan hij ooit ge
vraagd heeft. Toen het balletje een
maal rolde was het niet meer tegen
te houden. Het werd van een
sneeuwbal tot een lawine, die ieder
een meesleurde en innerlijk dwong
om te geven.
Van 30.000 tot een millioen.
De opbrengst van de eerste zes
maanden waarin het door de heer
Hoek in het leven geroepen familie
spel Haak-In gespeeld werd, was
30,000. Een prachtig resultaat,
maar toch voelde de leiding van de
Haak-In-actie dat wanneer het spel
voortgezet werd wel 80,000 ge
haald zou kunnen worden.
Johan Bodegraven, die inmiddels de
leiding van de heer Hoek had over
genomen, maakte dit streven voor
zichtig per microfoon aan het Ne
derlandse volk bekend. Het zou
prachtig zijn als dit bedrag bij elkaar
gebracht kon worden zei hij en
daarmee begon de sneeuwbal te
rollen.
De Haak-In-actie nam steeds gro
tere omvang aan. Veel eerder dan
verwacht werd was de 80.000 bij
elkaar en „zullen we nu stoppen!?"
vroeg Bodegraven. Neen, zei het
Nederlandse volk, want zonder dat
de aartsbedelaar er om vroeg
stroomden de giften binnen.
Plaatselijke acties werden ontke
tend, er kwamen giften van ver
enigingen en ijlings moest Bodegra
ven meer ruimte in het programma
van de N.C.R.V.-steravonden vra
gen voor zijn Radio Radium, zoals
hij de actie betiteld had. Naast de
verenigingen gingen organisaties in
zamelingen onder hun leden houden.
Op de fabrieken, allerhande bedrij
ven stak het personeel de koppen bij
elkaar om een steentje voor het
Radio Radium bij te dragen en toen
kwamen de giften allang niet meer
met guldens en tientjes, maar met
honderden en duizenden tegelijk
binnen. Op de ster-avonden gingen
de mensen zich verdringen die iets
aan te bieden hadden, men stond in
een rij om te geven en dagelijks
stroomden op het kleine kantoor,
waar Johan Bodegraven met zijn
onafscheidelijke secretaresse An de
Ru de geldlawine verwerkt, nieuwe
en meer giften binnen.
Die giften komen uit alle delen van
het land en uit alle lagen van de
bevolking. In de Haak-In-familie
zijn alle rangen en standen wegge
vallen. Geloofs- en politieke over
tuigingen vormen geen beletsel voor
de eensgezinde strijd van het Neder
landse volk tegen de kanker. Geld
moet er komen, steeds meer geld en
dat geld komt er!
Tachtigduizend gulden werd spoe
dig honderdduizend, honderd vijftig
duizend, twee, drie, vier, vijfhon
derdduizend. Het half milüoen was
vol, en dit was tevens de stoot die
de sneeuwbal nog verder deed rol
len. Het geld kwam nu met tien
duizenden tegelijk binnen. Haak-In
kende nog maar één leuze: het mil
lioen moet vol! En het millioen is vol
gekomen, meer dan vol.
Er is nog veel meer.
Er is naast deze millioen guldens
echter nog een ongelofelijke grote
hoeveelheid kleine en grpte geschen
ken, die bij elkaar eerf onschatbare
waarde vertegenwoordigen.
In één van de kelders van de studio
liggen al deze kostbaarheden opge
slagen en als we een kijkje bij deze
prachtige dingen mogen nemen ra
ken we diep onder de indruk. Naast
de machtige imponerende geschen
ken liggen, symbolisch uitgedrukt,,
de schamele penningskens van de
arme weduwen. Maar deze emotio
nele verzameling getuigt van eens
gezindheid en offerzin, die moeilijk
met een pen is te beschrijven.
Kostbaar serviesgoed ligt opgesla-
gen naast een glimlachende pop, die
eens bezit was van een ziek meisje,
maar nu is afgestaan voor Haak-In.
En bij dit alles staat ook de prach
tige poppenkamer. Dit is het ge
schenk van een 17-jarig meisje uit
Giessendam, die helemaal ongeluk
kig en hulpbehoevend is. De pop
penkamer was haar geliefd speel
goed, maar het meisje vroeg zich af
wat zij ongelukkige kon doen voor
hen, die nog ongelukkiger zijn: de
kankerlijders en spontaan heeft ze
toen haar poppenhuis aan de heer
Bodegraven gegeven. oe er mee
wat u wilt, heeft ze gezegd. Is het
vreemd dat de grote bedelaar, die
nooit moede wordt te vragen, toen
een brok in zijn keel kreeg?
De laatste stoot komt van
de bazar.
Alle geschenken zijn nu bij elkaar
gebracht op een grote bazar in Am
sterdam en de opbrengst hiervan zal
voorlopig het eindbedrag van de
Haak-In-sneeuwbal bepalen. Het
werd de grootste bazar die ooit in
Nederland is gehouden en vanzelf
sprekend is er een klein kapitaaltje
mee gemoeid, om deze grootse bazar
in te richten. Er komen 34 stands
en de totale inrichting komt onge
veer op 13.000 gulden. De kerk
moet schoon gemaakt worden en dat
kost ook nog ongeveer 2000,—
maar toch kost het Haak-In geen
cent, want de bazar zal geheel gratis
worden ingericht.
Hoeveel de uiteindelijke opbrengst
van deze grootse actie, wellicht de
grootste, die ooit in deze wereld is
gevoerd, zal bedragen is tot dusver
niet bij benadering te schatten. Da
gelijks komen er nog stapels brieven
met geldaanbiedingen binnen en elke
rekening die An de Ru maakt, blijkt
nog lang het eindcijfer niet te be
vatten. Wat de bazar aan verkoop
van de geschenken en entréegelden
opbrengt, is op dit ogenblik ook nog
niet te zeggen, maar dat het een lief
kapitaaltje wordt, is al duidelijk.
Voorlopig geeft de staat die An de
Ru dagelijks voor koning Haak-In
maakt nog respectable cijfers te
zien. Wat zal het eindsaldo zijn,
wellicht anderhalf millioen of nog
meer. ,,'t Is fantastisch" zegt de
heer Bodegraven, „maar werkelijk
heid" zeggen wij.
De laatste cent kwam gisteravond
binnen in het Concertgebouw en
deed het totaal bedrag stijgen tot
f 2.626.600
Niet twijfelen
Er zijn vele wegen die naar Rome
leiden. Dit is geen onbekend gezegde
en de betekenis hiervan is ons allen
wel bekend.
In het maatschappelijk leven zijn
er vele wegen waarlangs wij ons
kunnen begeven. En is het meesten
tijds niet zo, drt wij gaan twijfelen
als we de vele mogelijkheden zien
die ons ten dienste staan Het idea
lisme in ons, dat wij van nature be
zitten, noopt ons toch de een of
andere weg in te slaan.
En u zult het met mij eens zijn,
dat talloze malen het spreekwoord
„beter ten halve gekeerd, dan geheel
gedwaald" van toepassing is. Wel
licht hebt u dit ook al eens onder
vonden op de een of andere manier.
Hoe komt het toch, dat wij vol
wassenen de weg die wij gaan moeten
niet altijd even duidelijk zien uitge
stippeld Ligt de schuld wel bij ons
of kunnen we een ander daarvan
betichten Naar mijn mening zijn wij
geneigd, vooral in deze moeilijke tijd,
ons de wil en conclusie van enkele
„groten" te laten aanleunen. Ons
ontbreekt het aan ruggegraat. Wij
zijn op weg massamens te worden.
En juist daar zit een groot gevaar
in. Óns uitzicht wordt vertroebeld.
Wij zijn ons zelf niet meer. En daar
ligt het dieptepunt. Als we ons zelf
niet meer zijn, is ons idealisme dood.
Dan zijn we dorre mensen en ont
vankelijk voör alle invloeden.
Het wordt tijd, hoogtijd dat we
ons gaan bezinnen, dat we onze ogen
openen en zien het gevaar dat ons
omringt.
Wij moeten weer worden die we
waren mensen met een gehalte, met
de vaste wil om in samenwerking
te bereiken wat er te bereiken valt.
Als we van dat ideaal uitgaan dan
zien we vanzelf de weg die we gaan
moeten en dan zullen we ook niet
twijfelen die weg te kiezen.
Dan zullen we ook niet halver
wege omkeren om weer een andere
te proberen, maar volhouden tot het
einde.
en vraag niet welke weg
gij hebt te gaan. Ga hem
Tot de volgende week.
KRIS-KRAS
Gevonden en Verloren voorwerpen
Gevonden1 corsage, 1 bruine
woljen herenpantalon, 1 pet.
Verloren: 1 bruine alpinomuts,
1 schooltas met inhoud, 1 bril. 1
herenportemonnaie met inhoud, 1 p.
heren glacéhandschoenen, 1 bruine
bal, 1 rijksdaalder, weggelopen 1 wit
met zwarte hond.
Gouda
VRAAGT ZE
UW WINKELIER I
