Weekblad voor Waddinxveen
lUuidemet
Be' BiiBraml
Agent-incasseerder
een zeer oud beroep
Huis in twee weken klaar
08.15
omnibus;
f 14.9©
Horlogerie dVERMEYk
no 613
vrijdag 22 maart 1957
12e jaargang
Adres redactie en administratie:
Oranjelaan 30, Waddinxveen, telet. 438
Verschijnt elke vrijdag
Abonnementsgeldpir kwartaal f 1.00 bij vooruitbetaling
Advertentie- en familieadvertentieprijs 8 ct per m.m.
Bijdragen, verslagen, etc. uiterlijk
's woensdagsavonds inzenden.
Bij de „crudener" haalde u vroeger
uw drankjes en pillen.
Wanneer de huisvrouw haar weke-,
lijkse boodschappenlijst bij de kruide
nier afwerkt, staat zij er veelal ver
steld van wat zij in deze winkel kan
krijgen. Zo'n kruidenierszaak van te
genwoordig lijkt wel een klein waren
huis. Het is een teken des tijds, een
vorm van modernisatie, die de vroe
gere specialisatie te niet doet. En juist
aan deze specialisatie dankt de krui
denier zijn naam.
Vroeger was dit anders, want in
de vroege middeleeuwen, zo omstreeks
1100 kende men de kruidenier nog
niet. Toen bestond een groot deel der
handelslieden uit kramers, mensen die
hun waren op de middeleeuwse mark
ten aanboden. Zo'n kramer was niet
gespecialiseerd!. Hij handelde in al
les wat van z'n gading was. Zo kon
men bij hem de meest^ verschillende
waren aantreffen, waaronder ook le
vensmiddelen en zaken die men te-.,
genwoordig bij de kruidenier vindt, i
Maar het duurde niet lang of er
kwam verandering in. De ene han
delsman na de andere ging zich spe
cialiseren en beperkte zijn handel tot
bepaalde artikelen en zo zien we de
„crudener'' opkomen. Deze naam vin
den we reeds in de helft van de veer
tiende eeuw in enkele verordeningen.
Er ontstaat tenslotte ook een crude-
niersgilde. In de gegevens die ons
hiervan ter beschikking staan, be
merken we, dat er nog weinig eenheid
in zit. De artikelenlijsten lopen nog
wel uiteen, doch eigenaardig is wel,
dat bij de opgesomde handelswaar
ook steeds kruiden voorkomen, alsook
veel artikelen, die wij nu nog bij de
kruidenier vinden, als zeep, kaarsen,
vijgen, rozijnen, azijn, mosterd, saf
fraan enz.
Apotheker
Omdat de crudenier de man was,
die kruiden verkocht, deed hij ook zo'n
beetje dienst als apotheker in die ou
de tijden. Men ging dikwijls met zijn
doktersrecept naar de crudenier om
daar de medicijnen te halen of te la
ten bereiden.
De zaken lagen in die tijden trou
wens toch heel anders dan tegenwoor
dig, - wanneer we weten, dat de bar
bier zich tevens chirurgijn noemde en
vele doktersbehandelingen verrichtte
van zeer ingrijpende aard, die heden
ten dage door een chirurg worden
gedaan, vandaar ook zijn beroeps
naam.
Zeer belangrijke wijzigingen onder
ging het kruideniersvak door het ont
dekken van Amerika en de handel met
het verre oosten. Langzaam maar ze
ker kwamen verschillende nieuwe
vreemde waren het assortiment van
de crudenier verrijken, terwijl andere
artikelen afvielen. Zo kwamen na ver
loop van tijd de thee, de cacao, de
verschillende specerijen bij de krui
denier terecht.
Grutten kwamen later
Een ouderwetse benaming van de
kruidenier heet nog „grutter", dit wil
zeggen handelaar in gort, meel, bonen,
erwten enz. Het is typisch, maar deze
waren waardoor die naam is ontstaan
kwamen pas betrekkelijk laat in de
kruidenierszaak terecht. Voordien wa
ren zij als handelswaar voorbehouden
aan de handel in granen en grutters
waren, waardoor de kruidenier er zich
van moest onthouden.
Zoals tenslotte na verloop van tijd
de koffie, thee, cacao en specerijen
bij de kruidenier terecht kwamen, zo
ging het ook met de grutterswaren. En
tegenwoordig zijn dit juist de typische
vaste artikelen van de kruidenier.
Om u een duidelijk beeld te geven
van de zeer grote belangrijkheid van
de kruideniersbedrijven in onze tijd,
mogen we u toch niet onthouden te
vermelden, hoeveel geld de nederland
se huisvrouwen per jaar ongeveer aan
kruddeniersartikeleni besteden. Wajt
denkt u van een bedrag van ongeveer
1800 miljoen gulden? Ja, de crudeniers
zijn een zeer belangrijke tak geworden
van de nederlandse economie en een
van de belangrijkste steunpilaren van
de huisvrouw.
Pluimveehoekje
De reactie op mijn advies, bestemd
voor mevrouw L. G. v. dj V. was
groot. Het betrof een kaal kopje en
nekje bij de kanarie. Als recept gaf
ik quassie-water ook wel met een k.
geschreven.
Nu vraagt men mij wat quassie-
water is en waar verkrijgbaar. Quas
sie-water is een aftreksel van quassie
hout. Het is niet vergiftig voor mens
en dier, echter dodelijk voor insec
ten. De drogist kan er U aan helpen.
De heer K. A.: De inrichting van
Uw kippenstal is goed. De zijstokken
zou ik wat hoger aanbrengen b.v.
30 a 40 cm. Wat voor kippen ik U
zou aanraden is moeilijk te zeggen.
Wilt U een rustige ki.p dan moet U
een middelzwaar ras nemen b.v. een
red of Wijandotte. Leghorns zijn
schichtiger, maar hoofdzaak is, dat U
bij een vertrouwd adres koopt en U
daar de eierlijsten laat zien want het
gaat in hoofdzaak toch om een flin
ke legster.
De heer J. de B.: Volgens Uw niet
duidelijke opgaaf, schijnt de haan en
de hen wel koekoek Mechels te zijn,
want er zijn ook Mechelsen met wei
nig of geen pootbevedering. De an
dere met gele poten zijn dan wellicht
Rocks, maar die moeten rode oren en
geen gele hebben. Hoe 't nu zit kan
van uit de verte niet uitgemaakt wor
den. De vraag of dit ras goed is, al
le rassen kunnen best zijn, als U
maar goede exemplaren treft. Vraag
eens een kenner bij U in de omge
ving. Kippenvriend.
Pig en Peg op stap
45. Nu, zegt dezelfde Timmerman,
waarmede ze gekomen waren. Nu wat
heb ik jullie gezegd. Maar doe mij ook
een plezier en breng me wat stenen
hier. Wij werken per stuk eri hoe meer
stenen ik hier heb hoe vlugger ik kan
werken. Zeg jij kleine dikke, breng
jij me vlug een stapel hele stenen, en
jij lange, hoe heet je ook weer, o ja,
Pig, roer in die bak met specie even
flink door elkaar. Dan ben ik veel
gauwer klaar. En schiet nu maar een
beetje flink op.
46. Het valt voor Peg niet mee om
steenen te sjouwen, maar wil je wat
verdienen dan moet je wat aanpak
ken, waar wat te verdienen valt. De
eerste maal komt Peg met 4 stenen bo
ven. Maar dat was de moeite niet
waard. Plaats je hand nu zo, de Tim
merman doet Peg precies voor, hoe
het moet. En het duurt niet lang of
Peg loopt met een hele stapel stenen
de trap op en dan over de steiger.
Wat gaat het weer fijn vandaag. Ja,
werken mogen Pig en Peg toch wat
graag.
GROTE LEVENS- en VOLKSVERZEKERING
MAATSCHAPPIJ - Annex VARIA
zoekt aktieve
voor Waddinxveen en Omstreken
Prima voorwaarden o.a. vast salaris en provisie
Premievrij pensioen. Leeftijd tot 40 jaar.
Borgstelling vereist.
Brieven met vermelding waarom deze betrekking ambi
eert, onder no. 613-1, te richten aan het bur. van dit blad.
Een huis dat na een werkdag onder
de kap kan zijn en dat na ongeveer
twee weken kant en klaar is voor be
woning. is' voor Nederland zeker een
nieuwigheid die de aandacht verdient
Na vele jaren van research heeft de
„Bouwkas van Ned. Gemeenten" een
panelensysteem ontwikkeld, dat iede
re plattelands aannemer in staat stelt
tot bovengenoemde prestatie te ko
men. Deze soort woningen zijn dan
ook speciaal bedoeld als eengezins
woningen voor het platteland en zijn
dan ook niet geschikt voor grote com
plexen in hoogbouw. De soliditeit van
dit panelenhuis is even groot als een
iéder traditioneel goed gebouwd huis
en ook de bouwkosten komen daar
mede overeen, al is het niet onmoge
lijk dat deze bij volledige produktie
lager komen te liggen.
Grote tijdwinst
- Het belangrijkste voordeel van dit
systeem is wel de zeer verkorte bouw
tijd. Panelen en dakspanten worden te
voren in een fabriek gereed gemaakt.
De Vervaardiging hiervan vereist
weinig vakmensen en deze onderde
len van het huis zijn droog en behoe
ven dus na de bouw niet meer uit
te werken.
De Bouwkas heeft gezocht naar een
gemakkelijk hanteerbaar systeem
omdat de kleine aannemer meestal
niet beschikt over zware hefwerktui
gen. Men' is dus panelen gaan fabri
ceren van 90 cm breed en een verdie
ping (260 cm) hoogte. Ze bestaan uit
een houten raam waarin een gips
plaat komt, aan beide zijden gewa
pend met een papierlaag. Op de gips
plaat komt een isolerende laag van
cementvermiculite van 3 cm, weer be
spoten met een soort bitumen. Daar
tegenaan komt een aluminiumfolie-
laag, die er dus uit ziet als zilverpa
pier. Het geheel wordt opgesloten met
een horizontale latverdeling. Gewicht
per paneel 75 kg.
Tegen deze panelen aan komt een
ommanteling van baksteen, zodat
uiterlijk het huis een traditionele in
druk maakt. Uiteraard zijn ook an
dere omkledingsmaterialen mogelijk,
zoals hout b.v. Maar de baksteen is
het goedkoopst in onderhoud. De
raambreedtes zijn niet persé gebonden
aan de breedte der panelen, dus niet
aan enkel- of veelvouden van 90 cm.
Het is in de fabriek een kleine moei
te voor de ramen ook willekeurige
tussenmaten aan te houden.
De bouw.
Het gehele huis kan op een flinke
trailer worden geladen en zo van de
fabriek naar de bouwplaats worden
gebracht. Wanneer daar het funda
ment klaar ligt, kan dus onmiddellijk
met de opbouw worden begonnen. De
panelen worden opgesteld, de houten
dakspanten komen er op en de aan
nemer, die er even op ingeschoten is,
kan nog dezelfde avond van die eerste
dag de pannen op het dak hebben,
zodat de afwerking binnenshuis droog
kan gebeuren. Een bouwkeet is dus
zeker niet nodig, reeds na de eerste
dag zitten de arbeiders beschut.
Alles wat er verder voor de woning
nodig is, wordt kant en klaar aange
voerd. Het glas voor de ramen, de
huizen voor sanitair en electra, de
goten, ja zelfs de schoorsteen.
Een groot voordeel van dit systeem
is ook, dat men niet meer afhankelijk
is van vorst of regen. Het warmte-
ïsolerend vermogen van de panelen is
zodanig, dat het huis eventueel al
bewoond zou kunnen worden voordat
het metselwerk is aangebracht. Door
dat alle leidingen pasklaar meekomen,
hebben onderaannemers voor sanitair
en electra ook hoogstens een dag no
dig om alles op zijn plaats te beves
tigen. Het schilderwerk beperkt zich
tot het afwerken, alle houtwerk is in
de fabriek voorbewerkt.
We hebben een klaar en een in
aanbouw zijnd huis in Nootdorp be
zocht en het is werkelijk een wonder
te noemen, dat een zo behoorlijk
huis m een zo korte tijd (nu 15 da-
gen) geheel gereed voor bewoning
kan zijn.
De door ons bezochte huizen be
staan beneden uitgrote woonkamer
met daarnaast, gescheiden door gla
zen wand, kleine eet-, slaap- of kin
derkamer; aan de achterzijde keuken,
bijkeuken met kolenbergplaats, dou
checel met vaste wastafel, toilet, klein
gangetje, kelderkast of kelder. Boven
een voor- en een achterslaapkamer
van ongeveer gelijke grootte. In elke
kamer bevindt zich een behoorlijke
kast, tussen keuken en kamer bene
den is een flinke doorgeefkast. De af
werking van alles was zeer goed te
noemen.
Men is voor dit panelensysteem
echter niet aan deze eenvoudige bouw
gebonden. Er kunnen ook aardige
bungalows van gebouwd worden, ook
een verdieping er op is mogelijk, al
lerlei andere variaties zijn er mee
denkbaar. Het behoeft dus niet nood
zakelijk tot eenvormigheid te leiden.
De Bouwkas heeft enkele van deze
woningen als proef in een bestaande
timmerfabriek laten verviaardigen.
Voor de definitieve productie is ech
ter wel een speciale fabriek nodig,
waar panelen en spanten dus binnens
huis aan de lopende band klaar ge
maakt kunnen worden. In overleg
met ondernemingen op dit gebied
hoopt men over hoogstens een jaar
met de dagelijkse productie te kun
nen beginnen en aangenomen wordt,
dat dan ruim tweeduizend huizen per
jaar volgens dit systeem gemaakt
kunnen worden. Zoals gezegd, ze zijn
speciaal bedoeld voor het platteland,
waar de kleine aannemer dan in staat
is om in een paar weken een huis op
te leveren, voor de bouw waarvan
ook weinig geschoolde krachten nodig
zijn. Met vijf a zes man in totaal kan
het huis in die tijd klaar komen. Een
en ander werkt uiteraard sterk bespa
rend op de bouwkosten. Vergelijkin
gen zijn echter moeilijk te geven
doordat de kosten uiteraard sterk af
hankelijk zijn van de afwerking der
onderdelen.
De Bouwkas van Ned. Gemeenten,
een spaarsysteem om een eigen wo-
ning te verkrijgen, houdt vest aan
het gebruik van goede onderdelen en
prima afwerking. Daarom kan men er
van overtuigd zijn dat deze panelen
huizen ook voldoen aan de moderne
eisen op dit gebied.
Sport in 't kort
BE FAIR-NIEUWS.
De wedstrijden van voriga week
zijn letterlijk in het „regenwater" ge
vallen, daarom kunnen we deze week
volstaan met het programma:
WDS IBe Fair II aanvang 4 uur;
WSE BBe Fair B terrein Be Fair,
aanvang 2.45 uur;
Be Fair AONA C aanvang 4 uur.
W.S.E.-NDEUWS.
Indien terrein- en weersgesteldheid
dit toelaten gaat WSE I bij Moerka-
pelle op bezoek. Dit is een der sterk
ste ploegen uit de afdeling en een ge
lijkspel zou al een zeer goed resultaat
zijn. Het 2e gaat bij GDS Hl op be
zoek. Ook de junioren komen in
touw, A gaat bjj ONA a op bezoek
en de B-tjes gaan om 2.45 uur bij
Be Fair b hun geluk beproeven.
Daar er geen veld beschikbaar is
moet de handbal nog een week wach
ten, dan is het met de rust gebeurd.
Nu de fusie tussen de N.K.H. Bond
en het Ned. Handbalverbond er door
is zal in het volgend seizoen de com
petitie wel aantrekkelijker worden,
daar er dan enkele clubs bij komen.
ATTENTIE.
Wij nodigen alle leden, donateurs
en verdere belangstellenden uit voor
de contact-avond die a.s. woensdag
avond in het verenigingsgebouw in de
Stationsstraat gehouden zal worden.
Het programma vermeldt o.m. een
toneelstuk getiteld: „Naatje wü gaan
trouwen" door de toneelvereniging
T.O.G. Aanvang 8 uur, toegang 50 ct.
V. A.V. WADDINXVEEN.
Waddinxveen 1 ontvangt Moor
drecht en dit is een gelegenheid om
van de onderste plaats af te komen
maar gezien het spel van Moordrecht
dat veel forser is dan van de Geel
zwarten geloven wij niet in winst.
Ook Waddinxveen 2 zal niet veel
plezier beleven van de reis i naar
Nieuwkoop. Waddinxveen 3Donk 5
kan een puntenverdeling worden
voor Waddinxveen Z 2 dat thuis.
zyV 3 ontvangt ligt een kleine over
winning in het verschiet. De a junio
ren kunnen thuis van Bodegraven B
winnen maar B gaat bij Jodan Boys
C een nederlaag tegemoet.
BEDRIJFSDAMMEN.
Bij Verheul werd de 2e ronde voor
het bedrijfsdamtoernood gespeeld. In
de eerste groep won Verheul A van
de K.V.T. met 9-1 en de Producent
speelde gelijk 5-5 tegen Kempkes A.
In de 2e groep waren de uitslagen
Okkerse B—Verheul B 5-5; Het Plat
teland—Kempkes B 6-4.
De 3e ronde wordt 28 maart bij
Okkerse gespeeld.
Groep 1 Okkerse AVerheul A.
Kempkes A—K.V.T.
Melkhandelde Producent
Groep 2 Kempkes Bde Coöperatie
Okkerse B—Het Platteland
DAMVERENIGING „EXCELSIOR"
Uitslag 25ste ronde van de onder
linge competitie.
J- DoornheinA. Blom 0-2
F. M. P. JacobiA. Zwanenburg 2-0
J. de BelA. A. Rietveld 0-2
C. H. Kramp—W. v. d. Berg 2-0
Met enkele weken verschijnt
1 2 3
de kazerne de oorlog het einde
848 pagina's en 31 foto's.
In goudgestempelde kunstlede
ren band met fraaie cassette.
Nu slechts
(in plaats van f 25.70)
Boekhandel
VELDWIJK
J. de HeerA. N. Littooij 2-0
G. Heeren—C. Blonk 0-2
H. TroostW. v. d. Heijden 2-0
De eerstgenoemde speelde met wit.
WANDELSPORT
Op 30 en 31 maart organiseert de
wandelkring Gouda en omstreken
aangesloten bij de Ned. Bond van
Lichamelijke Opvoeding, afstandstoch-
ten tot opening van het wandelsei
zoen.
Op beide dagen worden tochten ge
organiseerd over 10, 15 en 20 km, op
31 maart bovendien over 30 km.
Aan deze tochten kan zowel indi
vidueel als in groeps verband worden
deelgenomen.
Elke deelnemer die met goed ge
volg de tocht volbrengt, ontvangt een
fraaie speciaal ontworpen medaille.
Groepen bestaande uit minimaal 11
personen ontvangen bij minder dan
o uitvallers een groepsherinnering
Het inschrijfgeld bedraagt 1,—
per persoon; juniores t.e.m. 15 jaar
,075. Inschrijvingen na 16 maart wor
den met 0,20 verhoogd.
Inschrijving kan geschieden aan het
adres van de heer Luynenburg, van
Persijnstraat 4 te Gouda met gelijk-
tijdige overmaking van het verschul
digde inschrijfgeld.
Persoonlijke inschrijving kan ge
schieden op zaterdag 16 maart van
3-5 uur in het veemarktrestaurant te
Gouda.
SCHAKEN
De uitslag van de onderlinge com
petitie is: 1ste groep
J. Tol W. van Vuuren
Th. Verbree H. Schildt
2de groep
Th. Nieuwets A. Littooy
A. A. Oomkens P. Perdijk
W. A. van Os L. Sehoemaker
P. v. d. Heyden H. van Os
A. Versluis P. Perdijk
Van de wedstrijd tegen Capelle is de
uitslag voorlopig 3-3 met 4 afgebro
ken partijen van Kleyweg, Schildt,
Kerver en Dijken.
afg.
1-0
0-1
0-1
0-1
1-0
1-0
Laat de oude versleten wekker rustig slopen
een bron van vreugde iseen NIEUWE KOPEN
