SEIZOEN
Leerboeken
i/tkw Levensmiddelen
P. VAN ERK
Osmia
VELDWIJK s*
Veldwijk
Willem Jansen trouwt de Freule
G,eAJtaaq,d
Veldwijk heeft ze
Woordenboeken - Atlassen
It yam-. Schermer en andere Agenda's
zoet, alsem en wormkruid. Gedurende
onweer wordt in veie plaatsen een
stukje van de wosj verorana ol onder
de pannen van liet aas. gestolten. ren
deren Dieden op li) augustus dun bun
deltje kruiden te koop aan bij de
kerk en zingen erbij: tegen donderen
bliksem.
De derde maandag in augustus is
het Hartjesdag in Amsterdam, een
herinnering aan liertha s dag, een uag
bij de Germanen gewijd aan de go
din der aarde. lVlen denkt ook aan het
vroegere hertenj Eigen, dat de Amster
dammers in de omgeving van Haar
lem beoelenden. Voor de oorlog weis
Hartjesdag een beruchte dag in de
hootdstad; thsins wordt er nog hier en
daar een fikkie ga^tookt, maar de
politie heeft het op die avond vain
die dag niet meer zo druk als vroe
ger jaren.
Vergelijken we de Amsterdamse
Hartjesdag met soortgelijke vermaken
elders bijv. de beroemde Strawoler
Fischzug, die voor de oorlog elk jaar
op 25 augustus te Berlijn gehouden
werd, dan blijkt, dat er elementen
van een oorspronkelijk oogstfeest in
atuiwezig zijn.
We denken in dit verband ook aan
de Sint Maartensviering, die in Hoorn
na de kermis, in de laatste uagen
van augustus plaats vindt en die haar
hoogtepunt bereikt op 31 augustus.
Op de Sint Maartenstaf eitjes der
Hoornse kinderen prijken de produk-
ten van de oogst. Ook over het ont
staan van dit feest toestaan diverse
lezingen. De meest plausibele verkla
ring is deze: in de dagen van bis
schop Radboud begon men te Utrecht
ook St. Maarten in de zomer op 4
juli te vieren, ter gedachtenis aan het
vervoeren van het lichaam van de
bisschop naar Tours. Hier zien we dat
St. Maarten reeds in de 10e eeuw in
de zomer gevierd werd. Hoorn stond
in nauw verband met Utrecht en al
was de datum dan niet precies de
zelfde, het is toch ook in de zomer.
's Avonds is er in Hoorn een orgi-
nele St. MaEirtensoptocht en dan dreu
nen de kinderen het bekende liedje:
Sintere, sintere Maarten
De kalveren dragen staarten enz.
Tot het lopen met lampions alleen
beperkt men zich niet. Hier en dEiar
ontmoet men groepjes die een tafel
tje, waarop vele gekleurde kaarsjes,
schelpen, groen en bloemen voor de
deur hebben opgesteld en die ook in
de optocht meedragen. De Hoornse
Jeugdraad die ook met de luilak ac
tief is, is ook dan weer de motor
waardoor alles goed draait.
Ringrijderijen worden nog jaarlijks
in Middelburg op de laatste donder-
dag in augustus gehouden. De win
naars van de wissel-bekers, door
H.K.H. Prinses Wilhelmina en de bur
gemeester van Middelburg beschik
baar gesteld en de andere prijswin
naars er zijn er dikwijls méér dan
vijftig zijn op zo'n dag zeer voldaan
en ook zij die niet in de prijzen vie
len zijn tevreden, vooral als het weer
op zo'n dag heeft meegewerkt.
(De Trekker)
Medische rubriek
OVER DE SLAAP I
Velen uwer zullen zich weieens heb
ben afgevraagd, wat er toch eigenlijk
met ons gebeurt als we gaan slapen.
Bij de meeste mensen zal het bij een
oprechte' nieuwsgierigheid blijven.
Maar wie lijdt aan slapeloosheid,
zal zich hierin wel eens met de wan
hoop in het hart hebben verdiept in
de hoop dat het antwoord op deze
vraag een goede nachtrust zou kunnen
geven.
Talrijke onderzoekers hebben zich
met dit probleem bezig gehouden. Veel
is hierdoor bekend geworden, maar al
les weten we nog lang niet. Toch is
het zeker de moeite waard de resulta
ten dezer onderzoekingen aan een na
dere beschouwing te onderwerpen. Al
lereerst dan de lichamelijke verande
ringen die u gedeeltelijk ook zelf kunt
controleren.- Dei ademhaling war (ft
langzamer en dieper, het hart klopt
minder snel, de wEirmteproduktie van
het lichaam neemt af (zodat wij de
kens nodig hebben) en - minder ge
schikt voor eigen waarneming - de
bloeddruk daalt, de stofwisseling ver
mindert en sommige organen gaan tra
ger funtionneren. Wel weer zichtbaar
en het belangrijkste is de toestand
VEin sterk verminderd bewustzijn, die
voortspruit uit een verandering in het
zenuwgestelsel. Dit is het meest eige
ne van de slaap en op dit terrein heeft
men vele proeven genomen, in de
hoop iets meer over het hoe en waar
om aan de weet te komen. Het is be
kend, dat in de slaap altijd nog wel
ojp prikkels Vanuit de Ibuitenwereljd
gereageerd wordt. Als een goed sla
per met een draadje gekriebeld wordt,
zal hij met zijn hand de vlieg weg
slaan zonder te ontwaken. Een slapen
de reageert op lichtprikkels, door zich
hiervan af te draaien; wanneer men
een zijner ledematen in een ongemak
kelijke houding brengt, zal hij zich
beter installeren, al slapende. Alle re
acties verlopen echter in een ver
traagd tempo. Iets meer op geestelijk
niveau ligt het schiften van de prik
kels in belangrijk en onbelangrijk. Een
moeder kan door het geluid van de
wekker of door een geweldig onweer
heenslapen, mEiar wakker worden bij
een kreetje van haar kind. Het bewust
zijn is dus niet geheel uitgeschakeld.
Maar in de regel zullen geluiden van
een niet al te onbelangrijke sterkte
toch wel de slaap storen. Bij de onder
zoekingen heeft met een aantal men
sen op verschillende tijden van de
nacht een belsignaal laten horen. Hier
bij bleek, dat er twee typen slapers
zijn. De slapers VEin het ene type sla
pen in het begin van de nacht diep en
worden pas tegen de ochtend door het
geluid van de bel gewekt. Het andere
type raakt pas na verloop van tijd in
een werkelijke diepe slaap. Deze men
sen worden in de voornacht wèl, te
gen de ochtend juist niet wakker van
genoemd signaal. De mensen van de
eerste groep, die dus tegen de morgen
geleidelijk minder diep gaan slapen,
worden met een uitgerust gevoel wak
ker en werken in de ochtenduren het
best. De leden van de tweede groep
zijn de nachtwerkers. Zij voelen zich
des morgens niet uitgerust, wat zij
dan ook niet zijn, en worden pas te
gen de middag weer helemaal wak
ker. Dat gewoontevorming hierbij
een belangrijke rol kan spelen, zeiI U
later duidelijke worden.
Maar dit alles brengt ons nog niet
tot het wezen van de slaap. Dit is
zeer moeilijk te benaderen en hier
over is dan ook nog lang niet alles
duidelijk. Toch zijn ook hierover wel
enkele dingen te vertellen. Men heeft
gedacht aan vermoeidheidsstoffen, die
een soort vergiftiging of verdoving
zouden veroorzaken. Bij dierexperi
menten bleek dit zeker een rol te
spelen. Men heeft nl. lichaamsvochten
van dodelijk vermoeide dieren inge
spoten bij uitgeruste soortgenoten,
waarop deze inderdaad verschijnselen
van vermoeidheid en slaperigheid gin-
B es tel Uw benodinde
reeds voor uw vakan
tie. Dit bevordert een
tijdige aflevering.
BOEKHANDEL
gen vertonen. Er is echter meer. Men
neemt aan dat zich in het centrale
zenuwstelsel in de hersenen een
slaapcentrum bevindt. Wordt dit
slaapcentrum geprikkeld, dan breidt
de slaap zich over het lichaEim uit.
Zeer interessant in dit verband zijn
de proeven op honden, gedaan door
de grote onderzoeker Pawlow. Brengt
men een hond in een kamertje, waar
in het dier geen enkele afleiding
heeft en laat men het dan een be
paald geluid, bijvoorbeeld een kort
fluitsignaal vele malen achter elkaar
horen, dan reageert het hierop aan
vankelijk met gespitste oren. Langza
merhand wordt het echter onverschil
lig en tenslotte valt het in slaap.
Wordt deze proef met dezelfde hond
dagelijks herhaald, dan valt het dier
steeds sneller in slaap, totdat het
tenslotte bij het horen van het geluid
onmiddellijk in slaap valt! Een zekere
prikkel zal dus, Eils reflex, het insla
pen tot gevolg hebben. Bij de mens
is door oefening iets dergelijks te be
reiken. Deze oefening krijgen de
meeste mensen onbewust, vanaf de
jeugd. U kunt zich misschien voor
stellen dat inplaats van het belsignaal
het nuttigen van een boterham, het
sluiten van deuren en ramen of wat
dan ook, kan komen. Voor degenen,
die moeite met het inslapen hebben,
kan de kennis van deze experimenten
dEin ook van grote betekenis zijn. In
een volgend artikel zullen wij hierop
wat nader ingaan. Arts
FEUILLETON
No. 6
door L. VAN SCHOOTEN
Het weis geen langzame boerenkar,
maar een prachtig, koolzwEirt paard,
het wit van de ogen fel blikkerend in
dë" edele kop, nerveus steigerend en
moeizaam in bedwang gehouden door
een dame in zwart rijcostuum. Willem
remde krachtig en de wagen stond.
Hjj zette de motor af.
En hij wist meteen, wie de amazo
ne was.
Niemand anders dan Freule Con
stance Cnoop van Haersma!
Willem Jansen had vaak genoeg met
paarden omgegaan. Hij liep resoluut
op het geschrokken paard toe en greep
het bij het hoofdstel, een kalmerende
hand op de neus. Sussende woorden
deden de rest. Het paard kalmeerde
vrijwel direct.
Neem me niet kwalijk, mevrouw
begon Willem.
De freule steeg af. Ze stond nasist
haar paard, een rijzige, slanke vrouw,
nog eens zo statig in haEir rijkostuum
de zwarte hoed op hEiar blonde haren.
Haar ogen schoten vuur.
Dit is ongehoord, zei ze.
Het spijt me, dat uw paard zo ge
schrokken is, verontschuldigde zich
Willem, met het geval verlegen, het
is natuurlijk niet gewend aan auto's.
Het is een schande, dat men niet
eens meer rustig kan rijden, antwoord
de de freule en haar lippen trilden,
het is me een raadsel dat het toege
laten is, met zo'n monster op de weg
te komen.
Er zullen er wel meer komen, denk*
ik, zei Willem, op eens weer rustig.
Haar toorn, haar conservatisme, gaven
hem opeens een gevoel van overwicht
De oude tijd, sputterend tegen de nieu
we, die onweerstaanbaar terrein won
zó zag hij opeens deze ontmoeting, en
hij kon nauwelijks een glimlach ver
bergen. Maar de freule zag het.
U schijnt het nogal komisch te vin
den, zei ze fel. Hij ZEig hoe ze zich
steeds meer opwond.
Ik dacht aan heel iets anders me
vrouw, zei Willem beleefd, maar nu
we elkaar op zo wonderlijke wijze
ontmoetten, mag ik me misschien even
voorstellen.
U behoeft zich helemaal niet voor
te stellen, antwoordde de freule en
haar handen omklemden nerveus de
leidsels van het paEird, dat nu geheel
gekalmeerd was en snuffelde aan het
gras langs de weg, ik weet wel wie u
bent. U denkt hier in Groenhoven de
ONZE
IS EEST ENORM SUCCES
Hebt U ook al geptofiteetd
Wij «aan nog door met de opruiming
van COUPONS en RESTANTEN
zolang de voorraad strekt.
Zaterdag laatste dag 10 pCt korting
Haast U, wij willen schoon schip maken,
speciale aanbieding
prachtige NYLONS f 1.98
IEPUAAN 51
bakens te kunnen verzetten. U dringt
u hier in, u beneemt ons de rust met
die stinkende automobiel, maar wü
nemen dat niet. En het zou goed zijn.
als u dat begreep, en ernaar handelde.
Wanneer we dEin de gewone be
leefdheidsvormen toch achterwege la
ten, Willem's stem werd wat minder
vriendelijk, dan zal ik maar aanne
men dat u freule Cnoop bent. Ik voel
alleen weinig voor een discussie hier
op de weg. 't Lijkt me niet in over
eenstemming met eh. uw rang en
stand, als ik zo zeggen mag.
Hij merkte dat hij een teer punt ge
raakt had, want een hoog rood kleur
de de wangen van de freule.
Ik behoef van u geen lessen in goe
de manieren, zei ze. En nu zou ik erg
graag pEisseren, want ik heb al te veel
woorden verspild.
Dat is WEiar zei Willem ironisch
te veel. en verspild. 1
U bent een., bruut, viel ze uit en
haar ogen flikkerden.
En wat u bent als u boos bent, zei
Willem met een glimlEieh, wil ik maar
niet zeggen, want een compliment zou
u misschien nog bozer maken.
Een ogenblik zag ze hem verstomd
aan. Toen. draaide ze zich snel om en
was met een lenige sprong in het za
del. Het paard hief de kop op, hinnik
te verheugd.
Rijdt u maar lgngs, ik zal de motor
niet starten voor u uit het gehoor bent
zei Willem beleefd, maar ze keurde
hem geen blik waardig. Als een vors
tin reed ze langs hem en de wagen
heen.
Willem keek haar na, zoals ze daar
reed, koninklijk rechtop.
Wat een vrouw, zei hij bewonde
rend tot zichzelf.
Diep in gedachten, reed hij met een
kalm gangetje naar huis, en die mid
dag aan tafel was hij ongewoon zwijg
nerlijke evenwicht, terwijl ze onder de
bomen verder reed. Haar toorn zwenk
te om, ze was kwaad op zichzelf, woe
dend.
Ik heb me laten gaan, dacht ze. Ik
heb daar op de weg staan te keer ge
gaan als.als een viswijf. En hij, die
arrogante, brutale vent bleef., heer!
Nu ja, heer! Hij was geen heer! Dat
bleek wel juist uit zijn gedrag, 't Was
om je bloed te doen zieden, dat daar
zo'n doodgewone proleet rustig en ze
ker van' van zijn zaak, hoffelijk zelfs,
zijn kalmte bewaarde, terwijl zij, Freu
le Constance Cnoop van Haersma,
haar zelfbeheersing verloor. O, ze had
dit heel anders moeten aanpakken. Ze
had hem uit de hoogte, heel koud
heel stijf, moeten bedanken omdat hij
haar paard had gekalmeerd.ja, want
dat had hij nog gedaan, de impertinen
te vlegel! en dan zonder een woord,
een en al beledigde majesteit, moe
ten langs rijden.
Dat zou het verschil tussen de pro
leet Willem Jansê'n en de Freule Con
stance Cnoop van Haersma, Ambachts
vrouwe van Groenhoven, duidelijker
dan iets anders hebben geïllustreerd.
Nu moest ze, wanneer ze eerlijk was,
tosgeven, dat hij uit dit duel als over
winnaar te voorschijn was gekomen,
en die wetenschap droeg er niet toe
bij haar de rust des gemoeds weer te
geven.
En wat had de vent gezegd? Met
enige moeite herinnerde ze zich de
woorden.
Wat u bent als u boos bent, zal ik
maar niet zeggen, want een compli
ment zou u misschien nog bozer ma
ken!
Ze had hst huis bereikt. Met op
eengeklemde lippen steeg ze van haar
paard, gaf het zonder een woord te
zeggen aan de stalknecht over en liep
naar binnen. In de grote hall stond ze
stil voor een in een gedreven koperen
lijst gevatte spiegel.
Wat u bent als u boos bent. Ze
keek naar haar eigen gezicht. Een ge
zicht dat zonder bepaald mooi te zijn,
toch knap was.
Regelmatig gevormd, grote grijze
ogen die nu verontwaardigd schiter-
den, een blos van opwinding en erge
nis, asblond haar dat nauwelijks door
een zwart kastoren hoed in bedwang
werd gehouden.
Zo zag Freule Constance haar spie
gelbeeld aan. En in haar hart woedde
een wonderlijke strijd.
Woedend was ze, diep verontwaar
digd, dat deze man, puist deze man 't
gewaagd had haar een compliment te
maken (want als zodanig was het toch
bedoeld) inplaats van in het stof te
kruipen, vernietigd door haar toorn.
Maar tegelijk., hoe lang was het niet
geleden, dat iemand haar spontaan iets
had gezegd over haar uiterlijk? O, ze
ker er waren hoofse complimenten ge
noeg geweest. En in de tijd toen de
Cnoops nog rijk waren, had ze ze ge
noeg moeten horen. De enige, van wie
ze ze graag had gehoord, zei ze niet.
Dat was Charles Rodenhuys, op wie
ze zo smoor-verliefd was geweest, de
knappe officier van het Indische le
ger, in zijn zwarte uniform met de
gouden kwasten en de brede tressen.
Het idool van mannelijk schoon was
hij voor haar geweest. Maar Charles
was naar Indie vertrokken zonder iets
meer dan een vriendschappelijke groet
en was daar al gauw adjudant van de
gouverneur-generaal geworden, en
was tenslotte, en ook al heel gauw, ge
trouwd met de dochter van een zeer
hoge gouvernementsambtenaar met
veel geld, en was nu kolonel Charles
had ze later begrepen, had een vrouw
nooit om carrière te maken. Daarvoor
was zij niet goed genoeg geweest. Het
had haar verbitterd.
Nu was ze bijna veertig jaar. Alom
gerespecteerd, maar eenzaam. Wat
haar leven vulde was haar onaantast
bare positie als Ambachtsvrouwe van
Groenhoven, de Freule, zonder wier
raad en toe- of instemming niemand
iets ondernam.
Nu werd ook die positie ondergra
ven, Nu kon zjj, de Freule, niet eens
meer rustig rijden door de lanen die
eens alle eigendom waren geweest van
haar familié, fepndoir opgeschrikt te
worden door zo'n parvenuig ding van
zo'n parvenuige kerel.
En juist die kerel
Ook Freule Constance was die mid
dag aan tafel zwijgzamer dan anders..
HOOFDSTUK IV
De tegenaanval
Willem Jansen was begonnen met de
eerste manoeuvre in het offensief te
gen de Groenhovense elite, en op de
tennisclub was deze manoeuvre het
onderwerp van een levendig gesprek.
Hij heeft het grasveld helemaal ge
lijk laten rollen, en aannemer Bakker
heeft er een houten prieel bij gezet en
er zijn tennisnetten. wordt vervolgd
Heden overleed, nog onver
wacht, onze lieve man, vader,
behuwdvader, grootvader en
broer
CORNELIS
JOHANNES ALBLAS
in de ouderdom van 80 jaar.
Uit aller naam
Soestdijk
J. AlblasGuldemond
Soestdijk, 17 juli 1957.
Beethovenlaan 12
De teraardebestelling zal plaats
vinden maandag 22 juli a.s. óm
2 uur op de begraafplaats der
Ned. Herv. gemeente aan de
Veldweg te Soest.
No. 1
van de
verlanglijst:
vulpen
voor blijvend
schrijfgenot!
In diverse prijzen,
van f 17.90-f 52.25
Osmia-schoolpen
f 9.90
