KOLEPERWARMM
W. ROSKAM
Jansen trouwt de Freule
Willem
T.O.O.S.
filmopname
KOUSENREPARATIE
OLM- of
FEUILLETON
No. 9 door L. VAN SCHOOTEN
Maar om te beginnen wou ik vijf men
sen hebben, die het bestuur vormen Ik
zelf treed op als adviseur, want er
zijn natuurlijk allerlei zaakjes klaar te
maken bij de gemeente enz. vergun
ningen en al dat gesnor, en d'r moet
een architect zijn die tekeningen
maakt dat komt allemaal wel in orde.
Maar kijk es mannen, ik heb al ge
zegd, jullie moet het zelf doen. Ik
speel hier niet voor Sinterklaas en jul
lie bent geen kleine kinderen meer.
Meneer heb gelijk baste een diepe
stem van de derde rij alleen als je
het zelf doet en d'r zelf verantwoor-
sjdtelijk bent, dan krijg je d'r pas
sjenieigheid in. Het was Willem Rood-
zand, een reus van een vent, die ge
sproken had, en Willem was een man
die weinig sprak, maar met gezag.
Mooi, haaste Willem Jansen zich
het ijzer te smeden, dan wou ik jullie
dit voorstellen: benoem een voorlopig
bestuur en zet daarin., 's even kijken
Gijs van Dam, Henk Graafland, Wil
lem Roodzand, Dirk de Gast en Maar
ten Bollee. Als je andere en betere
mensen hebt, zeg het dan gerust. Ik
wil ze d'r niet doorrukken. Praat er
effe over met elkaar.
Hij ging zitten en stak een sigaar
op. Hij zag hoe de koppen bijeen ge
stoken werden. Er was druk gepraat
in de buurt van Willem Roodzand en
Gijs van Dam. Tenslotte stond Gijs op.
Meneer, zei hij, voorzover we het
kunnen bekijken, is d'r niemand die
d'r bezwaar tegen heeft, en ze hebben
mijn gevraagd, om dat te zeggen. En
ne we zouwen graag zien, dat Willem
hier dan voorziter werd.
Willem Roodzand schudde krachtig
't hoofd maar Willem Jansen stond
op. Dat vind ik een uitstekend idee,
zei hij.
Ik kan niet praten, mopperde Wil
lem Roodzand.
Niks erger dan een voorzitter die
alsmaar praat, wist Henk Graafland
en kreeg de lachers op zijn hand.
Doen, Willem, werd er geroepen.
Ik vrees dat je d'r aan vast zit, Wil
lem, lachte Willam Jansen. Ik zou dan
graag willen, dat die vijf mensen
straks nog even bleven praten. En
dan is er nog meer. Ik heb nog meer
plannen, mensen, maar ik wil eigen
lijk niet alles tegelijk spuien, anders
raak jullie in de war. Ik zou bijvoor
beeld zien te bereiken, dat wanneer
iemand te oud is geworden om z'n
werk te doen, hij niet naar het arm
bestuur hoeft.
Pensioen, hoorde hij een stem, wei
felend.
Precies, zei hij, maar dat is een in
gewikkelde regeling, mensen daarvoor
moeten we eens een avond apart pra
ten. 't Is maar dat jullie weet, dat er
aan gewerkt wordt.
Nu was de discussie zeer levendig.
Willem Jansen zag hoe telkens onge
lovige, verbaasde gezichten zijn kant
uitkeken.
Opeens stond de lange arbeider op,
die zoeven gevraagd had of men wel
genoeg zou verdienen voor een eigen
woning.
Meneer Jansen, zei hij en draaide
verlegen met z'n pet, ik ben geen gro
te spreker, en u hebt ons nog maar
weinig verteld. Ik zelf ben hier negen
en dertig jaar op 't fabriek. Eens komt
mijn tijd, dan kan ik niet meer. En
dan mot ik naar 't armbestuur Meneer
Jansen, ik wou maar zeggen als u kon
zorgen, al was 't ook nog zo weinig,
dat ik het kon rooien en m'n eigen
boontjes doppen, en niet m'n hand
hoefde te houwen., nou eh.dan.,
hij snoof en wist ni.jt meer wat te
zeggen.
Willam Jansen voelde in zijn bin
nenste een vreemde warmte. Deze
mensen, waren het niet net kinderen?
Zo'n ouwe baas die daar al die jaren
had gewerkt, met geen ander uitzicht
dan straks z'n hand te moeten ophou
den, bleven de woorden in de keel
steken "bij de gedachte dat dit niet
meer nodig zou zijn!
Hij rees op van zijn plaats.
Mensen, we hebben vanavond hoel
wat klaargemaakt in korte tijd. Hoe
belangrijk dat is, zullen jullie mis
schien pas later merken. Maar ik wil
een ding zeggen: ik doe niet aan lief-
dadigheidt De arbeddej'r is zijn loon
waard. Ik vind dat de mensen die op
mijn bedrijf hard werken, een goed
loon moeten verdienen, en in hun
vrije tijd een klein beetje plezier in
hun leven moeten hebben, in een be
hoorlijke woning en niet met schrik
de dag mojten zien naderen dat ze
niet meer werken kunnen. Datzelfde
geldt voor zieken. Ook daaraan moet
iets gedaan worden. Maar het kan niet
allemaal opeens. Het gaat veel geld
kosten en dat is niet zo erg, maar het
moet ook zo besteed zijn, dat jullie
er je profijt van hebt.
Laten we nu naar huis gaan. Denk
jullie er eens rustig over na. Praat er
over met je vrouw. Heb je vragen,
kom dan bij mij. Je kunt er ook met
Gijs over praten, die weet er heel wat
van af. En nou wens ik jullie allemaal
goeie nacht en welterusten.
Er was gestommel van stoelen. Ze
stonden allemaal recht. Ze aarzelden
nog een ogenblik. Toen klonk opeens
een heldere, jonge stem midden uit
de vergadering „Ook goeie nacht en
welterusten, meneer Jansen!" En nu
klonk het door de zaal van alle kan
ten, niet als de plichtmatige groet van
arbeiders tegenover de patroon, maar
hartelijk vrolijk, welgemeend. Willem
Jansen lachte.
Die mensen, meneer Jansen, voor
spelde Gijs van Dam, die met vier
anderen naar de tafel was gekomen
die gaan straks voor je door 't vuur!
En Willem Jansen begreep, dat hij
een nieuwe taak gevonden had. Dat
hij wel iets anders ta doen had dan
te mokken om de erkenning die hem
in Groenhoven onthouden werd- Er
was werk aan de winkel!
HOOFDSTUK VI
Om een pan soep
Langzaam sijpelde het nieuws door
van de veranderingen die Willem Jan
sen aan 't doordrukken was. Alleen de
burgemeester wi.st er alles van, maar
die hield ambtshalve zijn mond. En de
notaris had er van kunnen weten, wan
neer hij door zijn vijandige houding
Willem niet genoodzaakt had, zich van
de diensten van een andere notaris te
verzekeren. Het was echter vooral me
vrouw Bas, die haar toorn lucht gaf.
Als je ziet wat die vent allemaal
doet lijkt het wel of jij er nooit iets
van gekimd hebt, verweet ze* haar
man, die ze zijn onbekwaamheid en
gebrek aan zakenmanschap altijd voor
ogen had gehouden, maar thans kwam
het in haar kraam te pas, zijn beleid
te verdedigen.
Bas was het bij uitzondering met z'n
vrouw eens.
Hij maakt er allemaal rooien van,
zei hij, dat is het ergste. Daar moet
wat tegen gedaan worden.
Kan do burgemeester het niet ver
bieden?, informeerde mevrouw Bas.
Haar man wist wel, dat de burge
meester moeilijk iets kon verbieden
dat voordeel bracht aan zijn gemeente
en zijn gemeentenaren, maar had geen
lust dit te erkennen. Die, zei hij daar
om, die?, die ligt met Jansen onder
een deken. Soort zoekt soort moet je
maar denken. Zelf is ie ook niet zo
veel bijzonders!
Kun je wel aan zijn vrouw merken
schamperde mevrouw Bas, die de bur
gemeestersvrouw nog steeds haar hou
ding in het tennisbaan-conflict niet
vergeven had, en daartoe te minder
geneigd was nu bleek dat ze gelijk
had gehad. Want iedere Zaterdagmid
dag, bij speelbaar weer, was het vro
lijk op de tennisbaan van Casa Cara.
Er logeerden vriendinnen van Mies,
George Berghuis kwam er dikwijls en
Dirk Bas, de student, had opeens ont
dekt dat Mies Jansen in Utrecht assis
tente was in de bibliotheek en had
sindsdien een leesmanie ontwikkeld.
De stille Mies ontdooide bij zijn grap
pen en hij verdedigde haar met vuur
tegen vrienden djie hlaar maar saai
vonden. Dat ze nou niet om jan en
alleman lacht en niet op jullie plat
vloersheden ingaat, stormde hij. Nee,
grijnsde George, die het hoorde, maar
dat ze om jou lacht en jouw platvloers
heden als hoogste wijsheid slikt, Dic
kie, dat is 't em! Hij had zi.ch woe
dend afgekeerd maar er later toch om
moeten lachen. het was waar, hij
vond het een onderscheiding, wanneer
Mies naar hem luisterde. zoals Mies
het een onderscheiding achtte, dat hij
haar altijd weer uitzocht om met haar
te praten. En Dirk Bas had heel wat
te praten, want thuis kon hij niet veel
kwijt. Alleen zijn vader, daarmee kon
hij nog wel eens vertrouwelijk zijn,
maar moeder.
En nu had Willem Jansen weer een
ander ei uitgebroed! De man had het
in zijn hoofd gekregen, dat er beter
voor de zieken moest worden gezorgd.
Er moest, had hij op een vergadering
van arbeiders gezegd, een wijkver
pleegster komen.
En toen was die lange Willem Rood
zand opgestaan en had gezegd, dat zo
iets dan maar voor heel Groenhoven
moest.
Toen was zowaar Willem Jansen met
de burgemeester gaan praten, of er
geen wijkverpleging voor Groenhoven
kon komen. En de burgemeester was
er over bij de Freule geweest!
Zal ik je eens wat zeggen, had hij
later aan zijn vrouw verteld, het is
ongelukkig, dat het nu juist uit de
koker van Willem Jansen moet komen
Die vent heeft beste i.edeeën, ik wou
dat ze hem wethouder maakten of
burgemeester, daar. maar als 't van
hem komt, moeten ze het niet. Op de
een of andere manier had de Freule
al gehoord, waar dat plan van die
wijkverpleging was uitgebroed. En ze
moest er niets van hebben. Van haar
had ik meer inzicht en objectiviteit
verwacht. Maar ze ziet bloed, gewoon
weg.
Nou nou, kalmeerde mevrouw Berg
huis lachend.
Heus ze wil niets horen of weten
van Willem Jansen en „die rooie ben
de van de steenfabriek" zoals zij het
noemt. Dat is het nieuwste argument,
weet je- De notaris en Bas zingen dat
lied al. Hij maakt de mensen rood.
Nou. ik geloof dat m'n vriend Bas met
zijn hongerlonen en afjakkersysteem
daar meer aan gedaan heeft.
En nu? vroeg mevrouw Berghuis.
Geen wijkverpleging. We hebben de
soepkring, zegt de freule, en d'r is een
hoop particuliere liefdadigheid, en
wanneer er een wijkverpleegster komt
wordt het allemaal vakwerk, en de
mensen gaan het maar doodgewoon
vinden en het als een recht beschou
wen.
En nu? viste mevrouw Berghuis
verder.
Jansen gaat toch door. Dan maar
een wijkverpleegster alleen voor de
mensen van de fabriek zegt hij. Maar
ieder ander kan lid worden. Het zou
natuurlijk veel beter geweest zijn,
wanneer het initiatief op breder basis
was genomen, dat er ook een paar
mensen hier uit het dorp in zouden
zitten.
Wat gaan ze nu doen?
wordt vervolgd
T.O.O.S.
Vriendelijk verzoek aan alle leden,
van klein en groot, dinsdag a.s. uiter
lijk 6 uur n.m. in turncostuum op het
Stationsplein aanwezig te zijn voor de
filmopname.
De leider, de heer J. Dullemeijer,
verzoekt de dames-afd. (vrije oefe
ning van de kring) en adspiranten
maisjesgroep B (kno.tsoefening) za
terdag a.s. half drie in het gymna
stieklokaal aanwezig te zijn, eveneens
voor de filmopname op dinsdag a.s.
Geheel buiten ons weten, moest het
gymnastieklokaal nog worden schoon
gemaakt.
Vanaf maandag 19 augustus a.s. al
len weer present.
Het Bestuur.
Alle leden worden verzocht, tijdig
aanwezig te zijn voor de
op dinsdag 20 augustus a.s.
G. DE JOOD F
JULIANASTRAAT 18
Zoekt U
Hèt adres is
Kerkweg 197
Telefoon 204
