Weekblad voor Waddinxveen
afgelopen jaar!
"(Xit het
ftieuujLfaew-ujLeribcPi
el etsttrtenló*s en
in
vroegere Jaren
no 654
dinsdag 31 december 1957
13e jaargang
Als wij ons. naar jaarlijks gebruik,
zetten voor het schrijven van een jaar
overzicht, dan lijkt het kort geleden,
dat wij ditzelfde werk deden. En in
derdaad, het jaar 1957 is weer ontzet
tend snel gepasseerd. De intensiteit
van het leven, de nooit aflatende ac
tiviteiten in de huidige samenleving
doen ons onophoudelijk voortsnellen,
zonder rust.
Laten wij ons daarom op de laatste
dag van 't jaar 'n ogenblik de rust gun
nen, om de belangrijkste gebeurtenis
sen uit 1957 in onze gemeente nog
eens onder ogen te krijgen.
Uit de jaargang 1957 van onze krant
noteerden wij het volgende:
januari: Ook onze bevolking wordt
geconfronteerd met het vraagstuk der
Hongaarse vluchtelingen. De collecte
en andere acties leveren f 20.141,11
op voor het goede doel.
Op initiatief van de federatie van
vrouwelijke vrijwillige hulpverlening
krijgt de bijeenkomst voor de bejaar
den vaste voet. De heer van der Eijk
herdenkt het feit, dat hij 40 jaren in
politiedienst is, terwijl de heer A.
Kroes 25 jaren lid is van het bestuur
van de Zuidplaspolder.
De heer Jac. Bitter, oud-directeur
van het gas- en waterleidingbedrijf
overlijdt op 72 jarige leeftijd,
februari: De Ned. Herv. Kerk ziet
de tweede predikanlppiaats bezet door
dat Ds J. K. Cuperus het op hem uit
gebrachte beroep aanneemt.
De gemeenlteraad voteert een be
drag van 240.000 voor ue aanleg van
sportvelden, met de wetenschap, dat
bestedingsbeperking de uitvoering zal
tegenhouden. Een ploeg van de
E.H.B.O. wint te Gouda een le prijs,
maart: De heer F. H. Blonk neemt
afscheid ais hoofd der openbare lage
re school B wegens benoeming te Hil
versum.
De gemeenteraad besluit tot de ver
koop van 11.335 mJ grond aan de Vij
verlaan voor de bouw van 57 parti
culiere woningen.
De Volleybalclub „Salvo" vierde het
le lustrum met een 3e kampioenschap
van de dames. De Ned. Herv. jeugd-
centrale is evenwel aan het 4e lus
trum. De fabriek van n.v. Modder
kolk en Dijs gaat over naar n.v.
Kempkes.
april: De heer C. Hoogendoorn ver
laat gemeente en neemt afscheid als
voorzitter van de woningbouwver
eniging Waddinxveen.
Het Koninginnefeest wordt onder
grote belangstelling gevierd. Het was
ook feest bij de Be Fair junioren die
ongeslagen kampioen werden,
mei: De gemeenteraad stelt een be
drag beschikbaar van 350.000 voor
uitvoering van rioleringswerken, in
houdende o.m. demping van een ge
deelte van de Kerkwegvaart.
Door droevige ongevallen komen de
heer C. Gelderblom en Keas Buikema
om het leven.
De n.v. Kempkes opent nieuwe fa
briekscomplexen. Voor het jeugdver-
keersexamen slagen 116 leerlingen
van de verschillende scholen.
De vereniging „Wet en Evangelie"
ontvangt een erkenning als zelfstan
dige kerk.
juni: De operatie „Goed Zo" brengt
f 2.335,04 op. De r.k. Woningbouwver
eniging „St. Jozef' begint met de
bouw van 45 woningen.
Mej. R. E. v. Dort-Kroon is 30 jaar
penningmeesteresse van het Centraal
Genootschap en de heer K. van der
Torren JCzn., wordt benoemd tot
hoogheemraad van Rijnland.
De Sportweek neemt een aanvang.
In deze maand overlijden onze plaats
genoot de heer T. de Waardt en onze
oud-plaatsgenoot, de heer G. J. Spruyt
juli. Deze maand geeft aanvankelijk
zulk mooi weer, dat er voor de rest
van de vakantie geen zonnedag over
blijft
De Gouwe I en Hl worden kam
pioen. De heer J. Möhle overlijdt op
59 jarige leeftijd.
augustus: De eerste van deze maand
geeft een huurverhoging van 25 °/o
met looncompensatie. De gemeente
krijgt 2 nieuwe straten n.l. de Ring
vaartsingel en het St. Victorplein,
Het ziekenhuiïverplegings- en ope
ratiefonds werd na 36 jarig bestaan
opgeheven.
september: Als groepscommandant
van de rijkspolitie komt de heer J.
nnnt uit Beilen. De plannen tot grens
wijziging met Gouda worden bekend
gemaakt.
De Gouwe ruiters behalen opmer
kelijke successen op het streekcon-
cours te Lekkerkerk.
Een auto en een motor rijden in de
Gouwe maar er vallen gelukkig geen
slachtoffers.
oktober: In de Sniepweg wordt een
^mkelgalerij geopend en in de Putte-
Polder wordt de jaarlijkse vliegerwed-
gehouden. De heer W. Buitelaar
Deoankt als wethouder en raadslid.
De Ned. Herv. M.V. en J.V. her
denken het 60 jarig bestaan, maar de
landarbeiders vereniging Eigen Haard
wordt opgeheven.
De Waddlnxveense middenstands
vereniging bestaat 40 jaar, waarbij de
heer H. M. de Wilde koninklijk wordt
onderscheiden.
november: De gemeente neemt een
vuilnisauto in gebruik.
De russische kunstmaan Spoetnik
heeft ook gevolgen voor onze gemeen
te, want Sniper trekt zich terug als
medewerker van om blad.
De heer Ir. T- P. H. Venema wordt
wethouder en de heer F, Alblas wordt
geïnstalleerd als raadslid. De gemeen
teraad wjjst de voorstellen tot grens
wijziging met Gouda af.
De Pluimveevereniging „Jong Le
ven'' organiseert een mooie tentoon
stelling.
december: De jaarlijkse winkelweek
met St. Nicolaas is weer geslaagd. De
gemeenteraad stelt de begroting voor
1958 vast met een tekort van bijna
f 70.000. De nv. Carrosseriefabriek
levert de 8000ste autobus af.
Het fanfare korps „Concordia" ver
liest zijn dirigent, de heer C. van Gent.
Uit dit overzicht blijkt wel, dat er
geen ernstige schokkende gebeurte
nissen zijn geweest.
Moge ook het komende jaar voor
onze gemeente en haar inwoners in
alle opzichten voorspoedig zijn.
van d' Opsteller van het Nieushladt
by d' uytganck van het
Jaer onses Heer en MCMLVII
Het Oude Jaer is rasch voorhy,
het Nieuwe ligt reedts aen.
Dit Jaer heeft oock de Nieusbladt-man
steeds tot Uw dienst ghestaen.
Hy was daer, als Uw sangers-choyr
syn lied'ren heeft ghecweélt,
hy meenich toespraeck heeft hy sich
pligtmaatichlyck verveelt.
Hy stondt by der Gemeente Huys
wanneer de Kinderschaer
de Hooghe Landtsvrouw toesong en
Haer wenschte meenich jaer;
hy schreef het keurigh in de crant
als uyt de burgery
een wederkeerde tot de Stof,
sooals so strackx oock wy.
Hy somde op wat deese Man
verdienstlyckx hadt ghedaen
en elck die jubileerde sag
sichself int Nieushladt staen.
Welligt hebt ghy, o Leeser, soms
in smaadelycke trant
gemeesmuyld en ghelachen om
deevaeck verguysde crant,
maer was die eens een keer te laet
of creeght ge se niet thuys,
dan waert gy verontwaerdigt en
te cleyn was dan het Huys
Selfs Jupiter,, soo heeft eertyds
een Wyse eens ghesegt,
maeckt 'ei niet allen naer ds sin,
al streeft hy oock opregt.
Hoe sou Uw eygen Nieushladt dan,
hoe eerlyck het oock streeft,
een elck gherieven, die daer in
syn Kringh van Leesers leeft
Neem onse goede Wil maer aen,
geeft ons somtyds een Tip
en denck er aen, het beste Paerdt
maeckt oock wel eens een Slip.
Wy wenschen U veel seegen toe
uyt 's Alderhoochsten Handt.
Het Nieushladt was, is en wil syn
altydtUw eygen Crant
Joost Junior.
OUDEJAAR in:
1937, 1932,
1927, 1922, 1917
Met de gevoelens en de volheid van
ervaringen van een ontdekkingreiziger
is een onzer teruggekeerd van een
reis door oude tijdschriften en nieuws,
bladen.
Zijn aandacht werd geboeid door
kleine en onaanzienlijke feiten en ge
beurtenissen, die bij zo'n terugblik
een periode zijn eigen karakter geven.
Hij is nu zijn reis in het verleden
begonnen in 1937. nu dus twintig jaar
geleden en is daarna met reuzenstap
pen van telkens vijf jaren, via 1932-
1929 en 1922, doorgedrongen tot 1917.
De geldigheid van mijn fietsplaatje
is alweer een paar weken verstreken.
Het is dus hoogtijd, dat' ik naar het
postkantoor ga om een nieuw rijwiel-
belastingmerk te halen. Alweer een
extra-uitgave van een rikis. Maar er
is een lichtpunt De briefport is ver
laagd van zes op vijf centen voor een
interlocale brief van 20 gram. Al
scheelt het niet veel, alle beetjes hel
pen.
Het leven was moeilijk in die da
gen. We zaten midden in De Grote
Malaise. Loonsverlagingen waren niet
van de lucht. Nu weer bij de Oranje-
Naasaumijnen, waar de daglonen om
laag gingen met zo'n tien tot vijftien
cent.. Wees maar blij. dat je nog werkt
was toen de vertroosting. Zeker, want
in ons land liepen in dat jaar 531.000
mannen rond, voor wie geen plaats
meer was in het arbeidsproces. In an
dere landen telde men de werklozen
bij vele miljoenen. Werkverschaffing
moest uitkomst brengen. Bijv. de
Zuiderzeewerken. Men ging nu ook het
werk in de Noordoostpolder aanpak
ken. Nog een groot karwei: de Rot
terdamse Maastunnel, die op 31 janu
ari werd aanbesteed. Een half jaar la
ter betrad Rotterdams burgemeester
zij gingen wintersporten. Ze namen
him intrek in hotel Patria, dat het be
zit was van Jan Kiepura en Martha
Eggerth. die door dit koninklijk be
zoek zoveel extra publiciteit in ons
land kregen dat ze Ijlings naar ons
land kwamen.
Om te besluiten - van oorlogen in
Spanje en China en van Hitlers, Mus-
soline's en Musserts daden reppen we
hier verder niet hebben we nog wat
prijzen geplukt uit de kranten va&
dat jaar. 's Zondags eten we buitens,
huis, moedigde een restaurant ons aan.
Het bood een compleet diner aan voor
ene gulden. En een kruidenier adver
teerde: Bij aankoon ter waarde van
een gulden, twee pakken havermout
voor 10 cent.
Koffie in zee
Vijf stappen dieper in het oerwoud
der historie en we belanden bij het
jaar, waarvan in de Troonrede werd
gezegd: In alle takken van ons volks
bestaan bleef de bedrijvigheid gesta
dig afnemen. De werkloosheid, bron
van zoveel leed, heeft een nooit ge
dachte omvang aangenomen.
De handel verliep steeds stroever.
Koffie werd in zee geworpen, thee-
aanplant werd vernield om de oogst
te beperken, groente werd doorge
draaid omdat er geen afzetgebied voor
was.
Ons land telde 315.000 werklozen.
Maar ook wie nog werk had, ontgin
gen de gevolgen van de depressie niet-
De regering stelde een commissie in
om richtlijnen te verkrijgen voor nood
zakelijke bezuinigingen; de Commissie
Wel ter. Deze concludeerde, dat amb
tenaren een salariskorting tot 10 #/o
moesten slikken. Die van het Neder
lands Indisch gouvernement moesten
zelfs 15 salariskorting incasseren.
Han Hollander en Kovacs Lajos
Maar voor veel van deze narigheden
konden we vergetelheid vinden bij de
sport. Internationale voetbalwedstrij
den werden over de radio uitgezonden.
(Nederland-België een keer 4-1 de
tweede keer 2-1, Nederland-Duitsland
02 en Nederland-Tsjechoslowakije 1-2)
Maar winst of verlies, Han Hollander
zorgde voor een paar spannende uur
tjes. En dan waren er dat jaar nog de
Olympische Spelen in Los Angeles.
Onze wielrenner, de sprinter Jacques
van Egmond, veroverde een gouden en
een zilveren plak en - net als nu -
leverden onze zwemstertjes ook toen
al haar aandeel tot Nederland)5e suc
cessen. Alleen de namen waren toen
anders Willy den Ouden, bijv. die de
tweede plaats veroverde op de 100 me
ter vrije slag voor dames en samen
emt Marietje Vierdag, Puck Oversloot
en Corrie Laddé tweede werd bij het
damqs-estafette zwemmen.
Ja, met een gulden deed je toen nog
wat. Twee zware stukken huishoud
zeep noteerden 25 cent, een paar schoe
nen voor door de week had je al voor
f 2,90 en een stel nette, voor de zon
dag, kostte f 4,90. Een soepkip deed
f 0,50 per pond en wie een flink wild
konijn in de pan wilde hebben, schoof
drie kwartjes over de toonbank.
Hier is nog een bericht: de prijs van
het spek is zover gedaald, dat boeren
in Drente biggetjes afmaken. Het is
niet lonend meer de dieren op te fok
ken.
Een mantel voor 9,75
Weer vijf jaar terug. Toen kon je
een nieuwe Ford, een sieraad voor de
weg, kopen voor f 1950,—, toen stapte
wie in het vroege voorjaar wat bloe
men in de tuin wilde hebben, naar de
bollenhandelaar en kocht darwintul-
pen voor li cent per stuk. Toen kon
je naar de winkel gaan voor zo'n leuke
ribsmantel met breede shawlkraag en
manchetten van imitatiebont en mo
derne stralengarnering, prijs f 9,75.
Toen kon. wie voor oud en nieuw wat
in huis wilde hebben, voor 70 cent per
fles keus maken uit bordeaux, port en
samos. Toen kon, wie hier niet aan de
slag kon komen, dienst nemen voor
Nederlancte-Indië. Wie zich wilde ver
binden voor vijf jaar kreeg een pre
mie van f 400,maar kunnen lezen
en schrijven was wel een vereiste.
Het was het jaar, waarin Charles
Lindbergh, Lucky Lindy in zijn eentje
over de Atlantische Oceaan vloog.
Droogleever Fortuyn bij een plechtige
bijeenkomst het bouwterrein; hij druk
te op een knop; een sirene begon te
loeien en dat was het signaal dat met
het eigenlijke karwei kon worden be
gonnen. Vijf jaar later, in 1942 was de
tunnel klaar.
Prins Benno
1937 was ook het jaar, waarin een
duitse prins afscheid nam van zijn me
dewerkers op het Parijpe kantoor van
een grote duitse onderneming. Neder
land noemde hem aanvankelijk prins
Benno, spoedig veranderde dat in
prins Bernhard en op 7 januari trad
hij in het huwelijk met prinses Juli
ana.
De huwelijksreis maakten de jonge-
huwden naar Krynica in Polen, waar
Luitenant Koppen bracht met zijn
mannen de Postduif in tien dagen van
Amsterdam naar Batavia. We gingen
denken over een regelmatige verbin
ding door de lucht van Nederland met
Indië. Mussolini was wel een ru
moerige dwarsdrijver in de wereldpo
litiek. maar dat hij ooit, met zijn
vriend Hitier, gevaarlijk zou worden,
geloofde toen geen kind.
Nederlanders en Belgen hadden ru
zie onder elkaar. Belgen kwamen bij
nacht en ontij de grens over, Limburg
binnen, waar zij papiertjes aanplakken
om de bevolking op te wekken zich
van Nederland af te scheiden en zich
bij België te voegen. De Benelux
scheen toen ondenkbaar.
Maar de radio kreeg burgerrecht.
We konden iedere dag luisteren naar
twee Nederlandse zendens, Hilversum
en Huizen, 's Middags om twaalf uur
begonnen de uitzendingen meestal en
duurden dan onafgebroken door tot
's avonds tien uur. Nachtvlinders, die
er dan nog niet genoeg van hadden,
gingen dan Daventry, Kalundborg of
Köningswinterhausen opzoeken, waar
vandaan zij. luchtptoringen en mexi-
caanse honden dienende, dan dansmu
ziek kregen tot middernacht.
Stofzuigers en radio
De elektriciteit is in opmars en niets
kan haar tegenhouden. De prjjs van
gasgloeikousjee gaat omlaag: patent
Ross, staand model, zal voortaan nog
slechts 35 cent kosten. Maar het is
een hopeloze strijd. Nu kunnen we
ook al elektrische stofzuigers huren
voor twee gulden per dag en het pers
bureau Vaz Dias gaat via de zogenaam
de draadloze telefonie van Amsterdam
uit nieuwsberichten de lucht in bla
zen, die op het zelfde moment waarop
zij worden uitgesproken door de ge
abonneerde kranten worden opgevan
gen.
"Nog meer nieuwerwetsigheden: een
onderneming in Den Haag is impor
teur geworden van een lichte motor
fiets. Benzinegebruik 1 liter op 65 km,
trekkracht li pk, snelheid van 4 tot
35 km per uur. Prijs compleet f 235,
losse motoren: f 200,Het ding was
wat we zouden noemen een bromfiets,
maar het succes was gering, ondanks
de verzekering van de importeur dat
het ideaal voor HH doktoren was.
In dit jaar hield een tijdschrift een
enquette naar de populairste landge
noot. Er kwamen er twintig uit de bus,
van wie alweer veel namen vergeten
zijn. De populairste was de dirigent
Willem Mengelberg, de derde plaats
waB voor toneelspeler Louis Bouw
meester - toen tachtig jaar, de vierde
voor Anthony Fokker. Bouwmeester
Berlage werd achtste, Herman Heyer-
mans twaalfde, dr. Colijn zeventiende
en mr. P. J. Troelstra twintigste.
De motorfiets op 't fietspad
Uit de vragen rubriek van een krant
worden we gewaar, dat het motorfiet
sen was toegestaan gebruik te maken
van fietspaden. Schande, zei de krant,
maar er was niets aan te doen.
In 1922 waren er verkiezingen voor
de Tweede Kamer. De kiezers konden
te kust en te keur gaan bU53 par
tijen. Er waren alleen drie bonden van
belastingbetalers. Er werd veel en
luidruchtige stembuspropaganda ge
maakt maar het grote publiek vond de
vliegfeesten op het Rotterdamse vlieg
veld Waalhaven toch een boeiender
aangelegenheid. Ongelooflijk wat lui
tenant Versteegh en de sergeants v. d.
Grient en Bakkenes. alle drie van Soes
terberg daar lieten zien.
Ze vlogen zelfs bij avond. Wanneer
de piloot twee rode lichtkogels uit
wierp betekende dat ik ga landen. Het
publiek kon rondvluchten maken,
maar daarvoor bleef de belangstelling
beneden de verwachting. De construc
ties van wat hout en linnen boezem
den niet zoveel vertrouwen in.
Kersen een kwartje 't pond
Hebt u al slaolie in huis voor oude
jaarsavond? Hier is de prijs, die deze
noteerde in december, veertig jaar ge
leden: 1,50 per fles. Nog onwezenlij
ker doet het aan de advertentie te le
zen in juni van een fruitkweker,
die aanbiedt franco door het hele land
mandjes kersen te versturen a 2,75
per tien pond.
Nu lijken die prijzen mooier dan ze
waren. Want tegenover deze prijzen
stonden bijvoorbeeld deze lonen: Op
een kantoor werd een goed onderlegde
jongeman gevraagd als klerk. Werktij
den van 's ochtends acht tot 's avonds
zes bij een beloning van twintig gul
den in de maand.
De gemeente Utrecht zocht een op
zichter voor dienst bestratingen. Hij
kon verdienen tussen f 1.800 en f 2.100
Er kon ook gesolliciteerd worden naar
de functie van sluiswachter bij Vrees
wijk. Er zat aan vast een vrije rijks
woning en een jaarloon van 1.000,
Bij een middelgrote gemeente was
plaats voor een tijdelijke leerkracht
aan een lagere school. Men stelde een
jaarsalaris van 600,— in het vooruit
zicht.
Eiland in de oorlog
Een bewogen jaar, dat 1917. We za
ten hier in Nederland op een aan alle
kanten belaagd neutraliteits- eilandje.
Soms vielen er - per vergissing - bom
men of granaten op onze steden, soms
kwam een luchtschip of een vliegtuig
van de oorlogvoerenden binnen onze
grenzen omlaag. Drijvende mijnen
Rpoelden jaarlijks bij duizenden aan.
alleen in november al 483. Nu eens
konden ze onschadelijk gemaakt wor
den, andere keren weer explodeerden
ze met luid geweld, zodat ruiten van
hotels en woningen langs de kust het
begaven. Er was schaarste aan veel
levensmiddelen - een aardappeloproer
in Amsterdam en we dachten dat we
hongerleden, maar de echte honger
kwam toch pas in de winter 1944-1945.
We aten regeringsbrood en eenheids
worst.
Van over de grenzen kwamen op
roerige geluiden. In Rusland moest
een zekere Lenin voor het ogenblik
het hoofd zijn van de regering. Er
was stof tot gesprek te over in dat
jaar 1917.
