Mijlpaal bereikt bij het ruimteonderzoek jong zijn.- VAN YPEREN Spaar ons dat! Menu veranderde in laatste 12 jaren Geen vakantiegeld voor bejaarden Aanleg sportvelden in Oranjewijk Waddinxveen heeft een ereboek Nieuw wildpark in Zuid-Afrika De avonturen van Freddy Fox WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1961, PAGINA 2 Amerika lanceerde de 50ste kunstmatige satelliet Het onderzoek van de ruimte staat nog in zijn kinderschoenen: maar in een tijd van nog geen vier jaar toerden door de Verenigde Staten toch reeds vijftig wetenschappelijke satellieten met succes gelanceerd - vijftig vart gevoelige instrumenten voorziene ruimtevaartuigen, die slechts met behulp van ijle radiogolven contact met de Aarde onderhouden. De nieuwe kennis die deze rondwentelende observatoria verzamelen en uitzenden is zo over stelpend, dat geleerden vaak jaren nodig hebben om deze te analyseren. Het nieuwe tijdperk houdt een on begrensde belofte voor de mensheid in. Nu met de 50ste Amerikaanse satelliet - Explorer XIII - een mijl paal is bereikt, is het tijd even te pauzeren en achterom te zien - na te gaan wat bereikt werd en ook welke de gevolgen zijn op maat schappelijk terrein. Om deze instrumenten bevattende ruimtevaartuigen omhoog te bren gen wordt gebruik gemaakt van aandrijfraketten. De geschiedenis van de raket is reeds zeer oud. In de Engels-Amerikaanse oorlog van 1812 werd door de Britse artillerie gebruik gemaakt van raketten, maar pas de Tweede Wereldoorlog leverde raketten op van vrij grote betrouwbaarheid en een verschrik kelijke uitwerking - de Duitse V-2. Raketwedloop Tengevolge van de gespannen in ternationale toestand na afloop van de oorlog en de grote veranderin gen die zich in de moderne oorlog voering baan hadden gebroken, on- dervond de raket-ontwikkeling in de V.S. en de Sowjet Unie grote belangstelling en aanmoediging van de regeringen. Elk der beide landen was van oordeel dat het niet kon toestaan dat het andere land een voorsprong zou behalen met be trekking tot de snelheid waarmee een H-bom naar vijandelijk gebied kan worden gebracht. De V.S. had de bom het eerst en wist de afme tingen ervan sterk te verminderen, terwijl de Sowjet bom groot en omvangrijk was. De Russen moes ten daarom een zeer sterke raket bouwen om him bom te vervoeren; de Amerikanen konden het met een veel kleinere stellen. Intussen waren de voorbereidingen voor het Er is een Maidenform voor Iéder figuur! Hoe ook üw persoonlijke eisen zijn. altijd is er een Maidenform* model, dat precies voldoet. De Maidenform, die voor u gemaakt is, vindt u bij: Markt 18 Gouda - Telefoon 2537 Internationale Geofysisch Jaar (juli '57 tot december '58) reeds in volle gang. In deze periode van grote zonnevlekken-activiteit zouden be langrijke waarnemingen kunnen worden verricht met betrekking tot zon en zonnestraling, de aarde, de dampkring en de ruimte. Voor het' eerst stonden hiervoor raketten ter beschikking. De Sowjets waren voornemens enkele van hun grote raketten voor wetenschappelijke doeleinden te gebruiken; de Ame rikanen besloten de „Vanguard", een volkomen nieuwe raket, uitslui tend ten behoeve van het IGJ te ontwikkelen. Op 4 oktober 1957 bracht de Sow jet Unie Spoetnik I in een baan rond de Aarde. De indruk die dit feit over de gehele wereld maakte kan niet worden overschat Op 3 november lanceerden de Sowjets Spoetnik II; de eerste woog 83,6 kg, de tweede 508,3 kg. Eerste Explorer De eerste Amerikaanse satelliet, Explorer I werd op 31 januari 1958 gelanceerd en woog 8,1 kg. De Van guard, die bij de ontwikkeling moeilijkheden opleverde, werd ver vangen door de Redstone raket voor middelbare afstanden. Op 17 maart 1958 werd de tweede en kleinste van alle Amerikaanse satellieten, Vanguard I, met een gewicht van 1,46 kg gelanceerd. Ofschoon de Amerikanen aanvan kelijk zeer onaangenaam verrast waren over de Russische successen en het grote gewicht der Spoetniks waren ze niettemin tevreden over wat bereikt werd met de kleine waarnemingssatellieten. Maar toen Sowjet premier Chroesjtsjow de Amerikaanse Vanguard I smalend een „grapefruit" noemde en daar mee het vreedzame wetenschappe lijke streven van het IGJ in het vlak der politieke propaganda trok, reageerde het Amerikaanse publiek hierop door de regering te vragen krachtiger raketten te ontwikkelen om zodoende aan het grote verschil in gewicht een einde te maken. Weliswaar heeft de Sowjet Unie nu nog de leiding op verschillend ge bied, zoals het gewicht der satellie ten, de aandrijvingskracht der ra ketten en de bemande ruimtevaart, maar ook de Verenigde Staten kun nen op vele primeurs bogen. V.S. in openbaarheid Alleen de Verenigde Staten en de Sowjet Unie bezitten de middelen tot exploratie van de ruimte. De Verenigde Staten hebben haar 50 satellieten in volle openbaarheid gelanceerd, maar de 16 lanceringen van de Sowjet Unie hebben, zo te zeggen, achter gesloten deuren plaats gevonden. De door beide landen gedane ontdekkingen zijn ter beschikking gesteld van alle geleerden ter wereld, ofschoon na tuurlijk niet kan worden vastge steld wat de Sowjets wel en wat niet bekend gemaakt hebben. De IGJ-geleerden wachten b.v. reeds ruim drie jaar op nadere bijzonder heden over de laatste trap van de Spoetnik III raket. Samenwerking Andere landen werden uitgenodigd deel te nemen aan de Amerikaanse experimenten en hun eigen satel lieten te ontwerpen, die door Ame rikaanse raketten zullen worden gelanceerd: voor dit doel is spe ciaal de Scout raket ontworpen. De Sowjets hebben andere landen niet uitgenodigd met hen samen te wer ken op dit zuiver wetenschappelij ke terrein. In verband met deze door de Sow jets betrachte geheimzinnigheid, moet worden aangenomen dat zij bij de lanceringen ook him misluk kingen gekend hebben, dat hun „vreedzame" ondernemingen niet geheel van vreedzame aard zijn en dat zij anderen niet wensen te hel pen in wat een groots ruimte-avon tuur voor de gehele mensheid be hoorde te zijn. Zondag jl. heeft de BK LEESBI BLIOTHEEK zijn deuren weer ge opend. De collectie boeken is onder tussen met dertig nieuwe exemplaren VERBOND VOOR VEILIG VERKEER Huisvrouw gebruikt minder brood en aardappelen Misschien behoort u tot de uitzonde ringen; misschien eet u nog net zoals vroeger. Maar het kan zijn, dat u heel geleidelijk uw eetgewoonten veranderd hebt, zonder dat u er zich eigenlijk van bewust bent. Denkt u eens aan de pakjes soep, de diep- vriesvis, -kip, of -groente, de kant-en- klaarproducten, waarvan u in een ommezien pap of pudding kunt ma ken, de koffiemelk enz. enz. Het is nog maar kort geleden, dat zij po pulair werden, evenals de patates en de nasi-ballen, maar ze zijn al even zeer ingeburgerd. Niet alleen door „nieuwtjes" is ons levensmiddelenpakket wat veran derd. Vergeleken met 1949 wordt in ons land van sommige heel ge wone produkten minder gegeten, van andere meer. Opvallend is het, dat er minder brood en aardappelen gebruikt worden, maar meer suiker en margarine, hetzij als zodanig, hetzij verwerkt in diverse produk ten. In 1949 werden per hoofd van de bevolking ca. 135 kg aardappelen gebruikt; de laatste paar jaar ko men we niet verder dan ongeveer 88 kg of nog geen kwart kilo per Meer vetten Het gebruik van brood is met onge veer 15% gedaald tot naar schatting 250 gram per dag. Wie meent, dat de bevolking daardoor gemiddeld wat minder zwaar zou zijn gewor den, met alle voordelen van dien, komt bedrogen uit, want het totaal vetgebruik (boter, margarine, spek, slachtvetten en oliën) is ongeveer 1£ X zo hoog geworden. Het be draagt nu om en nabij negentig gram per dag of ruim een halve kilo per week. De consumptie van suiker is even eens gestegen en beloopt gemiddeld 110 gram per dag. Hierbij is mee gerekend de hoeveelheid suiker, die we, verwerkt in versnaperingen, jam en andere suikerhoudende pro dukten, gebruiken. Deze stijging is evenmin als die van het vetgebruik gunstig: hij werkt vetzucht in de hand. Maar ook wanneer u er niet bang voor betioeft te zijn te dik te worden is het beter voedsel te eten, dat o.a. mineralen en vitamines be vat, zoals brood, dan suiker (werk) dat geen zgn. beschermende waarde heeft Wordt de daling in het broodge bruik opgevangen door een stijging in de consumptie van - laten we zeggen - eieren, vlees, melk, fruit, dan is daartegen geen bezwaar. Wie een boterham minder eet om in plaats daarvan meer te snoepen, doet onverstandig. Iets soortgelijks geldt voor de aard appelen. Beschouwen we de aard appelen nu even alleen als bron van vitaminen C en mineralen, dan zou de kleinere portie aardappelen ver gezeld dienen te gaan van een gro tere portie voedsel, dat ook deze voedingsstoffen levert, b.v. groente of fruit Laag groente verbruik Het gebruik van groente is in ons land, waar zo'n verscheidenheid van mooie groenten te krijgen is, ge middeld te laag, n.l. nog geen 200 gram per persoon per dag. Dit is op zichzelf van de meeste groenten geen onaardig portie; van sterk slinkende groenten, zoals spinazie, witlof, prei mag wel tweemaal zo veel genomen worden. Een gemiddeld gebruik van 200 gr. betekent, dat er naast mensen, die daar boven uitkomen (misschien wel veel) mensen zijn, die minder dan deze noeveelheid eten en dat is werkelijk niet genoeg. Het melkge bruik van gemiddeld een halve liter is om dezelfde reden nog niet hele maal voldoende. De voeding, die „gemiddeld" gebruikt wordt, is dus niet gelijk aan de voeding, die ge middeld het beste is. Wat zeker aan beveling zou verdienen is de stijging tot staan te brengen in het gebruik van vetten van welke aard ook b.v. margarine, mayonaise, vetrijke hap jes zoals patates frites, croquetten, en van suiker (en suikerrijke pro dukten: zoet broodbelegging, snoep' tussen en na de maaltijden). Het is in het algemeen gewenst, dat er meer groente en melk geconsumeerd wordt. Waarbij we even aantekenen dat dit laatste niet bepaald nodig is wanneer u en elk van uw gezins leden dagelijks a g liter melk (karnemelk en/of yoghurt) en 200 a 400 gram groente gebruiken. Zijn er kinderen in de leeftijd van 12 tot 20 jaar bij, rekent u voor hen dan de grootste portie. Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol* land hebben afwijzend beschikt op een raadsbesluit van 13 juli, waar bij werd bepaald dat de gemeente aan degenen, die financiële bijstand ontvangen van sociale zaken een éénmalige uitkering kon verstrek ken in de vorm van vakantietoeslag. In totaal was hiermede 1.150, gemoeid. Gedeputeerde Staten ach ten een en ander gezien de finan ciële positie van de gemeente niet verantwoord, temeer daar het geen noodzakelijke uitgave betreft. I FEUILLETON Bea heeft het pleit gewonnen door Henk van Heeswijk HOOFDSTUK 13, nr. 18. Ze glimlachte en legde haar hand op zijn arm. „Je bent een fijne jongen, Maas Zal ik je eens een goeie raad geven „Allicht. Daar heb ik altijd open oor voor." „Vraag aan je vader om een vast wekelijks bedrag. Zeg gewoon, dat je als acht en twintigjarige. „Ik ben intussen al negen en twintig, juf." „Goed. Dat je als negen en twintigjarige meer geld wilt hebben. En als je dat niet krijgt, dan ga je ergens anders werk zoeken. Ik weet uit het dorp, dat je het boerenvak in al zijn geledingen onder de knie hebt. Je kunt gemakkelijk een gulden of zestig, zeventig verdienen. Hij keek haar ongelovig aan. „Ja, werkelijk. Hoe is de situatie thuis Ik bedoel financieel. Mis schien is het een onbescheiden vraag, maar dan geef je er maar geen antwoord op. Ik bedoel dit: Kan er een paar tientjes meer in de week voor jullie, broers, af Hij keek haar spottend aan. „Wat dacht u Na Sangelaar is vader de rijkste boer in het dorp." Ze knikte. „En hoe oud is je vader „Bijna vijftig." „Wel, als hij gezond blijft, kan hij nog best een jaar of twintig of misschien zelfs langer mee. Maar daarna? Hij kan al zijn geld toch niet meenemen in het graf. Jullie, als zoons, hebben recht op een behoorlijke vergoeding, als jullie elke dag hard meewerken in het bedrijf. Denk daar maar eens over na, Maas." Toen ze terugreden naar het station liet Bea ongemerkt twee briefjes van een rijksdaalder in zijn overjas glijden. HOOFDSTUK VIII. Op de vierde januari stond Maas weer bij het station op haar te wachten. Het had gesneeuwd en ze was diep in haar hart blij, dat ze niet een half uur op de bus behoefde te wachten. Ze begroette hem hartelijk, rpnqr- onmiddellijk zag ze, dat hij nog stiller was dan gewoonlijk. Hij borg haar koffers weg, keek bewonderend naar haar nieuwe wintermantel en schoof toen achter het stuur. „We gaan eerst een kopje thee drinken," zei hij kort, „want ik moet u wat vertellen, voor u naar Elshoven gaat." „Narigheid vroeg ze verschrikt en ze dacht meteen aan de traditie, die ze doorbroken had. Hij haalde de schouders op. „Je kunt het noemen, zoals je wilt. Wacht maar tot straks." Zwijgend reden ze naar het restaurant en eerst nadat ze thee en gebak voor zich hadden staan en de kastelein vertrokken was, boog hij zich naar haar toe en zei: „Ik ben 't huis uitgelopen." Bea keek hem ontzet aan. „Maar Maas.Waarom „O, heel gewoon: ruzie gehad. De een of ander heeft het thuis over gebriefd, dat ik u met de wagen naar het station heb gebracht „Miep natuurlijk.of Van Schagen zelf," veronderstelde Bea. ,,'t Zal wel," vervolgde hij. „Enfin, toen ik thuis kwam, was de boot aan Vader was nijdig en noemde het geld verspillen. Ik werd ook nijdig en vertelde kort en bondig, dat ik meer geld wilde hebben. En toen had je de poppen aan het dansen. Van het ene woord kwam het andere en het slot van het liedje was, dat ik m'n hebben en houwen heb ingepakt en ik diezelfde middag nog het huis ben uitgegaan." Bea sloeg een hand voor haar mond. „O, Maas, en dat is allemaal mijn schuld." Hij lachte spottend. „Onzin. Het had er vandaag of morgen toch van „En wat doe je nu Waar leef je van? Heb je onderdak Als je geld nodig hebt, kun je het zo lang van mij krijgen, hoor Hij schudde zijn hoofd. „Ik heb nog wel een paar vrienden in de wereld, juf. Die auto.die is van Piet Hansen. Ik. hoefde niet zoveel te betalen als een ander. U kent hem wel, hij is bij ons in het dorp de garagehouder. We hebben samen op school gegaan en in dezelfde klas gezeten. Wel, ik ben naar Piet gegaan en die heeft me in huis genomen. Gerrie, dat is zijn vrouw, zei: Waar twee van eten kunnen, kunnen drie het ook. Ja, dat is een fijne meid. Wel, ik heb Piet een paar dagen geholpen met de wagen. We hebben thuis een tractor en die repareer ik ook altijd zelf. Dus ik heb wel een beetje verstand van motoren. Nou, na Waarschijnlijk nog deze maand zal in de Oranjewijk ten noorden van de rioolwaterzuiveringsinstallatie een begin worden gemaakt met de aanleg van drie sportvelden, die volgens de plannen in 1963 bespeel baar moeten zijn. Het betreft drie voetbalvelden met afmetingen van 64 bij honderd meter. Ten behoeve van de atletiek wordt nog gedacht aan een honderd meter lange en drie meter brede sintelbaan naast een der voetbalvelden. Tegelijk met deze sportvelden zal aan de zuidzijde van het complex nabij de Willem de Zwijgerlaan een rolschaatsbaan voor de jeugd wor den gerealiseerd. Hoewel vaststaat, dat voor het gebruik van deze baan toegang moet worden betaald, is op dit ogenblik nog niet te zeggen welk tarief daarvoor zal worden berekend. In aansluiting op ons bericht van vorige week met betrekking tot het 40-jarig dienstjubileum van de heer R. J. DE VRIES bij de firma C. P. Broer wordt nog medegedeeld, dat de aangekondigde receptie op 16 september alleen is bestemd voor speciaal daartoe genodigden. Sedert enkele weken siert een fraai in lichtbruin buffelleer gebonden boekwerk van omvangrijk formaat de burgemeesterskamer van het raadhuis. Het is het „ereboek der gemeente Waddinxveen", waarin aantekening wordt gehouden van elke toekenning van de gemeente lijke erepenning. Een Haagse binderij verzorgde het kapitale boek, dat op de omslag het gekroonde gemeentewapen draagt, uitgevoerd met gouden on dergrond en de gekruiste sleutels in zwart. Goud op snee zijn de zwa re pagina's. Teneinde het ereboek te beschermen tegen beschadigingen en stof is het geplaatst in een met lichtbruin linnen overtrokken cas sette, eveneens gesierd met het ge meentewapen. Een plaatselijke meu belfabriek vervaardigde een muur- standaard, waarop het boekwerk binnenkort zijn plaats zal vinden. Bovendien komt er nog een ver plaatsbare standaard om het ere boek bij bijzondere gelegenheden ook elders te kunnen opstellen. Reeds drie pagina's van het boek werk zijn gebruikt. Met fraaie ge- caligrafeerde letters is aantekening gemaakt van de toekenning van de erepenning in goud aan Prins Bernhard op 28 maart van dit jaar, en van de toekenning van de ere penning in zilver aan de heren H. Verheul en P. van der Linde, res pectievelijk op 19 juli 1960 en 31 oktober 1960. De geëerden hebben ieder bij de aantekening van hun onderscheiding hun handtekening geplaatst. In het hart van Zuid-Afrika is een nieuw reservaat geopend, dat een oppervlakte beslaat van 25.000 hec taren en dat de naam draagt van Willem Pretorius. Het reservaat biedt geen plaats aan verscheuren de dieren. Alleen herten, gemzen en andere .onschuldige dieren" heb ben er toegang terwijl Willem Pre torius eveneens een paradijs wordt voor het loze vissertje. In de Alle- manskraal Dam, die zich dertien kilometer langs de kust uitstrekt, vindt de visserman alles van zijn gading en volop. 87. Voor de tweede keer binnen vijf minuten stond Rein sprakeloos. Ook de anderen wisten niet, hoe ze het hadden. Hier was nu de tent waar ze zo achteraan gelopen had den en waarnaar ze het zoeken al hadden opgegeven. Ze begrepen er niets van. Freddy was de eerste, die zijn spraak terug had. Dus jij bent de dief van onze tent, zei hij boos, eigenlijk bozer, dan zijn be doeling was, want die jongen scheen wel een leuke vent te zijn, zag er helemaal niet uit als een dief. Bert begon te huilen. Het was heus niet mijn bedoeling om hem te stelen, snikte hij, het was maar ven grap, maar toen kwam die hond en toenen nog luider begon hij te huilen. Oh, Rein, geef me maar een pak slaag, het was allemaal mijn eigen domme schuld. Vertel eerst maar eens alles, dan zullen we wel zien, of je een pak slaag hebt verdient, zei Rein. 88. Laten we eeï-st naar binnen gaan, vond Freddy, we kunnen hier toch niet in de kou blijven staan praten. Ze kwamen gemakkelijk in het gebouw, daar de deur, zoals we reeds vertelden, half open stond. Het was een grote, halfdonkere ruimte, waarin ze stonden. Freddy wilde direct op onderzoek uit maar Rein vond beter, dat ze zouden wachten tot het licht was. Dikkie was het met Rein eens. Freddy had echter al een deur geopend en zag een kantoortje, met een paar ge makkelijke stoelen en een tafel. Zeg jongens, riep hij, hier kunnen we beter zijn. Dan kunnen we er tenminste bij zitten. De anderen kwamen naderbij en vonden het ook prachtig. Het kan toortje was waarschijnlijk het pri- vékantoor van de directeur, want Freddy had intussen een zijdeur ontdekt, waarachter een groot kan toor was met gewone kantoorstoe len. Nou vertel maar eens van je schandalen, zei Rein bars tegen Bert. Diens gezicht, dat alweer een beetje vrolijker stond, betrok weer en hij begon haperend: Ik maakte een - wandeltocht van een paar da gen en eergisteravond zag ik jullie vuur en toen. een paar dagen kwam Piet met een krant en daarin stond een advertentie van de VAD, dat is de autobusdienst hier in de streek. Ze vroegen conducteurs en chauffeurs. Piet zei: Daar moet je eens heen gaan, jó. Dat heb ik gedaan. Daags voor Kerstmis. Ik heb rijbewijzen, dus solliciteerde ik voor chauffeur. Na Kerstmis moest ik terugkomen en toen ben ik aangenomen als conducteur. Met het vooruitzicht, dat ik later chauffeur word, want ze willen overal eenmansbediening van maken. Nu ben ik Nieuwjaarsdag begonnen en het gaat goed. Ik heb de eerste twee dagen een instructeur bij me gehad, maar gisteren moest ik het alleen proberen en het gaat goed. Ik heb deze week vroege dienst, dan ben ik om half twee klaar. En m'n kas klopte elke dag tot op een cent nauwkeurig." Hij keek haar lachend aan met een gezicht alsof hij zeggen wilde Wel juf, wat zeg je daar nu van Ze knikte. Rustig antwoordde ze: „Ik vind het natuurlijk fijn, dat je al zo gauw geslaagd bent om een baan te vinden. Maar dat je met ruzie van huis bent gegaan, dat is erg jammer, jongen. Dat moet weer goed gemaakt worden." Hij schudde zeer beslist zijn hoofd. „Ik denk er met aan. „Nu ja," antwoordde ze, „daar praten we te zijner tijd nog wel eens over. En de verdiensten Vallen die mee Hij kneep een oog dicht. „In ieder geval vijf keer zoveel als thuis. „Dat is een goed begin. Ben je nog bij Hansen in huis Hij knikte. „Ja. Voorlopig blijf ik maar. M'n standplaats is Ermelo en dat is niet zo heel ver fietsen. In de meeste gevallen kan ik er toch met de bus heen. Ik heb natuurlijk vrij reizen op alle lijnen." „Thuis weten ze het natuurlijk." ,Ja, dat wordt gauw genoeg overgebriefd. Maar het bevalt me uit stekend' en ik weet met m'n vrije tijd geen raad. Dat ben ik niet gewend." Ze zaten een poosje zwijgend tegenover elkaar. „Zie je nog wel eens iemand van thuis vroeg Bea. „Ja. Grada kom elke dag bij Piet. Grada is de enige, die zich van niemand wat aantrekt en net doet, wat ze zelf wil. Maar m'n broers durven natuurlijk niet." Hij stond op. „Juf, het spijt me, maar de wagen moet om half v«f terug zijn. Dan heeft Piet een rit." „Dan gaan we gauw naar huis," zei ze. „Naar huis, zei u tochherhaalde hij spottend. „Naar Elshoven, beste jongen, dat is jouw en mijn thuis. Verdraait als het niet waar is, maar bij al hun gebreken ik verlang echt weer naar het dorp, naar de school, naar m'n kinders (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Weekblad voor Waddinxveen | 1961 | | pagina 2