.zilveren vloot? Broodsanering is symptoom van minder dienstbetoon Mammoet bed ri j ven in agrarische sector Coöp. Raiffeisenbank .HEEMSKERK „heb je wel gehoord van die GRASLAND IN DE KNEL Industrialisatie tuint ook in Nederland steeds meer veld „WAT DOEM WE METMOEDER” Middenstand werkt zelf loop naar het grootbedrijf in de hand Klant geen koning 2 WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN DONDERDAG 19 JULI 1962. PAGINA 3 7/ilrnvlii I I. Natuurlijk. Daar heeft iedereen van gehoord. De kranten stonden er vol van. En de jeugdspaarbankboekjes lopen er vol van. Met extra premie. Extra geld voor alle goede dingen die het leven biedt. Voor Zilvervloot- sparen kan ieder tussen de 15 en 21 jaar bij onze Bank terecht. En al zijn uw spaarpenningen klein, uw,,daden bennen groot" en uw rente zal het zeker ook zijn. Oranjelaan 40 Telefoon 2265 PUBLIEK DE DUPE. AANPASSEN. Afzet nog niet verstoord 1000 tot 3000 koeien Dwangpositie eh verschrikt overeind. de thee buiten. Me- Wordt vervolgd.) Familieroman door Maartje Zeidenrijk HOOFDSTUK 7 - Nr. 16 het feit, dat de beslissing in feite enkel overleg had plaatsgevonden. Dorpsstraat 33 Telefoon 2218 1 VLEKVRU l. door en doob J mill ^^^hiiII Imftfl11n111ffTtm calculeerd zijn. Wie dit niet inziet, zal te laat bemerken, dat agrari sche produktie zich in economische zin wezenlijk niet onderscheidt van de industriële. Alleen de produktie- vormen en -omstandigheden zijn anders, maar ook dat is een over bodige leus, want het spreekt van zelf, dat ook in de industrie, de produktiewijze volkomen is aange past aan de aard van het produkt. AANGESLOTEN BIJ DE COÖPERATIEVE CENTRALE RAIFFEISEN-BANK TE UTRECHT de middenstand in ons volksbe- stel niet kan worden gemist. Maar dan dient zij zich toch in de eer ste plaats zelf onmisbaar te ma ken. De kwestie van de broodsanering in Waddinxveen is een onpopulaire zaak. Dat is ons gebleken uit de vele reacties, die wij op ons artikel van vorige week naar aanleiding van de in augustus van kracht wordende sanering bij de bezorging van brood van vele zijden ontvingen. Uit deze reacties bleek ons ook, dat vooral de wijze waarop de sanering tot stand is gekomen door de consument niet erg aanvaardbaar wordt geacht. Over het algemeen kan men wel begrip opbrengen voor de moeilijkheden in het bakkersbedrijf, voornamelijk veroorzaakt door de personeelspro blemen. Maar vooral de huisvrouwen voelen zich nogal gegriefd over al was genomen, toen er nog geen klant zich maar dient te onder werpen aan wat de branchegeno ten onderling beslissen. Natuurlijk de tijden en daarmede de omstandigheden zijn veran derd. Het personeel heeft zijn ei sen en zijn verkorte werktijden; ook de middenstander heeft recht op wat meer vrije tijd en op vakantie; er is gebrek aan vak bekwaam personeel. Allemaal be grijpelijke omstandigheden. Maar het publiek voelt zich van al de ze omstandigheden dan toch de dupe en voelt zich niet langer overtuigd van de service waarop de middenstand zo prat ging. Steeds meer wendt men zich daar om tot de grote magazijnen, waar van alles te koop is en die niet gebonden zijn aan vakantie- sluitingen, zodat zij daardoor langzamerhand het publiek meer gemak bezorgen dan de midden- standszaken kan of wil doen. Dit is, uiteraard vooral in de gro tere plaatsen, een verschijnsel waarvan de middenstand zich wel licht nog te weinig rekenschap geeft. De meeste plaatsen brei den zich nog gestadig uit, de om zet gaat dus nog altijd goed en menigeen staat er nog niet bij stil dat warenhuizen en zelfbedie- ningszaken steeds meer in trek komen bij het publiek, ook al is de bediening daar minder per soonlijk en ongeintersseerder. Nu deze zomer weer vele Neder landers in het buitenland komen Kleine berichten kunnen, wanneer men ze enige tijd bewaart en vervol gens rangschikt, wel eens een belangwekkende ontwikkeling aanwijzen. In Zwitserland schijnt men van plan te zijn de eigen produktie van slachtpluimvee en eieren te bevestigen door het stichten van enkele reusachtige fabrieken, waarin, naar Amerikaans voorbeeld, vele tien tallen hokken met duizenden dieren zo efficient mogelijk gehouden zul len worden. Men heeft er zich nauwelijks over verwonderd. De gegevens van de Amerikaanse bedrijven op dit gebied, die zuiver industrieel van opzet zijn, waren bekend genoeg. Maar even later werd bekend, dat ook Nederland dergelijke bedrijven zal krijgen. Het Gelderse Landbouwblad van 9 maart jl. meldde, dat ergens op de Veluwe, een bekende veevoederfabrikant een kippenhok gaat bouwen, dat niet min- der dan twee ton zal gaan kosten. De bouwvergunning is inmiddels al afgekomen en op het bewuste terrein is plaats voor nog méér van zulke eierfabrieken. De bouwer is een bekende fabrikant uit Zutphen en het terrein van de eierfabriek ligt bij Epe. Het geval illustreert de pogingen die men doet om in de strijd om het ei (ingezet door de bekende eier- ringen) zijn deel te verkrijgen. Bij het laatste geval speelt de strijd tus sen coöperaties (die bijna alle druk aan het concentreren zijn of althans pogingen dartoe ondernemen) en particuliere handel uiteraard een rol. De coöperaties blijven op dit gebied trouwens niet achter. Het wil dit jaar niet erg vlotten met de voederwinning op de gras landbedrijven. Vele boeren zien met zorg, dat de hooiberg nau welijks half gevuld is, terwijl de meeste silo’s nog leeg zijn. Maar het weer kunnen we niet dwingen. Wel hebben we een be langrijke factor zelf in de hand: de bemesting, ’t Is dan ook geen wonder, dat er de laatste maand zeer veel stikstof uitgestrooid is. En dat is goed, mits ook voldoen de aandacht wordt besteed aan de fosfaat- en kalibemesting. Al leen wanneer evenwichtig wordt bemest, kunt U goede resultaten verwachten. Dit geldt vooral voor percelen die pas gemaaid zijn, of die u nu opzij legt om te maaien. Deze percelen hebben meestal een kaligift nodig, bijv, van 200 - 300 kg Kalizout per 40 pCt per ha, afhankelijk van grond soort en voorj aarsbemesting. Het is ook mogelijk een juiste be mesting te geven in de vorm van mengmeststoffen. De keuze van de samenstelling is dan natuur lijk van groot belang. Voor wei land is een soort als 15+11+8 ge schikt, terwijl voor land dat ge maaid zal worden bijv. 12+10+18 heel goed past. Bedenk dat een nalatigheid van dit ogenblik, de komende winter u geld kan kosten. kracht van de warenhuizen, de grote winkelmagazijnen en ten slotte de zelfbedieningszaken. Langzaam maar zeker echter brokkelt de dienstverlening van de middenstanders af. Onvermij delijk misschien door de omstan digheden, doch niettemin onmis kenbaar. Het is een feit dat naar al te graag verdoezeld wordt, maar hoe langer hoe meer in het oog gaat springen. Bakkers en melkhandelaren ne men zo nu en dan eens een vrije dag en staken dan de bezorging van hun waren. Of de klanten dat nu prettig vinden of niet Co ver het algemeen natuurlijk niet) daar word niet naar gevraagd; ze hebben een congres of een geza menlijk uitstapje of iets anders en dus kunnen ze die dag niet ko men. Aan oud en taai brood eten moesten we hier, in tegenstelling tot het buitenland, trouwens al lang wennen, want voor het ont bijt vers brood kopen is hier een onmogelijkheid. Komt men in de ambachtelijke bedrijven terecht, dan kan men daar ook de service over het al gemeen niet meer roemen. De grote zaken voor woninginrich ting stellen er helemaal geen prijs meer op om een kamer bij u te komen behangen; daarvoor moet men dan maar een van de kleine baasjes of een klusjesman zien te vinden. Hoe kleiner het karweitje is dat door een electri- ciën of een loodgieter verricht dient te worden, hoe langer u moet wachten eer er eens een monteur komt om dat te verrich ten. Men komt wekelijkse sluitin gen en vakantie-sluitingen over een, waarbij de service aan het publiek ook op de tweede plaats komt. Intussen zullen de slagers en bak kers en melkhandelaren ook in hun overeengekomen vakantieweken niet verzuimen om de grote inrichtingen die zij tot klant hebben, zelf te Laten wij de thans geplande en reeds in bedrijf zijnde mammoet- ondernemingen op de voet volgen. Hoe snel wij ook leven, de tijd ont breekt gelukkig nog niet om te zien hoe dat reilt en zeilt. De oorzaak is, dat de agrarische produktie dermate omvangrijk is, dat het niets uitmaakt of er een stuk of wat mammoetbedrijven bijkomen of niet. Zij verstoren de afzet heus niet er ger dan thans reeds het geval is. Dit zal het geval zijn, wanneer zij bij tientallen tegelijk opgericht werden en daar zijn wij nog niet aan toé. Want voorzover het parti culiere ondernemingen betreft, zal men een beroep moeten doen op de kapitaalmarkt om de stichting te kunnen verwezenlijken. En in ex perimenten die te weinig zeker heid van slagen bieden, steekt men niet gaarne risicodragend kapitaal. Omgekeerd zullen ook de coöpera ties beslist niet meer wagen dan zij dragen kunnen en evenzeer al te grote risico’s vermijden. Ver moedelijk zullen wij dus nog de tijd hebben om uit de praktijk te leren of de veel besproken indus trialisatie levenskansen heeft en zich nu al zal doorzetten of nog niet. In feite is het hele vraagstuk terug te brengen tot twee faktoren. In de eerste plaats natuurlijk de strijd die nu oplaait tussen coöperaties en particuliere handel, beide met volledige inzet van produktie, ver werking en afzet van het voortge brachte. In de tweede plaats is het de faktor van de voordeligste pro duktie, die hier in het geding is. Het spreekt wel vanzelf, dat deze factor terdege moet worden onder zocht. Want zelfs al zou men op sociale en andere gronden toch nog de voorkeur geven aan de traditio nele produktievormen, dan nog dient men te weten welke prijs men voor het in stand houden daarvan betaalt. Het is vooral daarom, dat wij de aandacht meen den te moeten vestigen op de aan de gang zijnde ontwikkeling. Wij zullen trachten door onbevooroor deelde berichtgeving daarover steeds de nodige informatie te ver schaffen. Zo gaat men in Nieuwolda (Gr.) een zeer groot coöperatief melk veehouderijbedrijf opzetten. Het is zelfs te voorzien, dat er meer van dergelijke bedrijven zullen komen en wel in verband met het streven van de bouwboeren om vruchtwis- seling (door kunstweiden en teelt van groenvoedergewassen) alsme de organische mest voor hun bouw land te verkrijgen zonder evenwel in de perikelen der arbeidsgebon- denheid te verzeilen. Want koeien moeten des zaterdags en des zon dags even goed vroeg en laat ge molken worden, alsmede gevoerd en uitgemest, als op door-de-week- se-dagen, hetgeen de bouwboer (en vooral zijn personeel!) nogal eens zwaar op de maag ligt. Betreffende deze grote, collectieve melkveehouderijbedrijven zijn reeds uitgebreide rapporten verschenen, waarin de opzet, de investeringen, de uitvoering, de arbeidsverdeling en de rentabiliteit bekeken wor den. Maar wij leven snel. Nauwe lijks zijn de berichten over deze grote melkveehouderijbedrijven waar men hooguit 100 of 200 koei en zal melken verstomd, of enige particuliere melkinrichtingen in Zuid-Holland onthullen plannen In de zojuist geschetste ontwikke ling spelen allerlei faktoren mee. In de eerste plaats natuurlijk de aloude tegenstelling tussen coö peratie en particuliere handel. Wanneer de coöperaties concentre ren, dan worden sommige particu lieren bevreesd, dat zij in een dwangpositie zullen geraken (of zelfs zullen worden uitgeschakeld) en dan trachten zij uiteraard eigen aanvoer en verwerking te verze keren. Een particulier fabrikant zei het ons onomwonden: „Wanneer het zo ver komt, dat de coöperatie mij al mijn leveranciers en klanten afge- nomen heeft, dan hoop ik zover te zijn, dat ik beide niet meer nodig heb. Dan zal ik zelf mijn eigen boontjes wel doppen en dan zullen wij wel eens zien, wie dat het beste en voordeligste kan doen: ik met een goed geleid produktiebedrijf en zij met honderden kleine, uiteraard minder efficient werkende bedrijf jes!” Nu kunnen wij daar zonder ons te mengen in de netelige strijd vraag aanstonds wel aan toevoe gen, dat niet alle vormen van agra rische produktie zich lenen voor industrialisatie. Of beter gezegd: zij lenen er zich wel voor, maar wij zijn nog niet zo ver, dat wij daarbij zeker zijn van het hoogste rende ment. Dat blijkt bv. het geval te zijn in de akkerbouwsector. Bezien wij een mammoetbedrijf als de Kerkhovenpolder in Groningen, met zijn meer dan 400 ha cultuur grond, dat zien wij dat het rende ment per ha per geïnvesteerde ka- pitaalseenheid en per manuur, niet zoveel hoger ligt dan op de wat kleinere, maar nog normale akker- bouwbedrijven in dezelfde provin cie, van bv. 40 tot 60 ha. De oor zaak kan zijn, dat men de produk- tiefaktoren nog niet volledig onder de knie heeft, met name niet de or ganisatorische, maar men kan er zeker van zijn, dat ook op dit ge bied snel vorderingen zullen wor den gemaakt. Doch het ziet er wel naar uit, dat in de veehouderij sector een zodanige industrialisatie (want of men dit woord nu fraai vindt of niet, daar komt het toch op neer) perspectief biedt en dat zowel bij rundvee als bij pluimvee en varkens. Wij zouden er goed aan doen, de geschetste ontwikkeling terdege te volgen. Tot dusver heeft men zich er toe bepaald, te betogen, dat ook zulke mammoetbedrijven te maken krijgen met dezelfde onbereken bare, biologische en klimatologi sche mee- en tegenvallers als het gewone boerenbedrijf. Wat men daarbij totaal vergeet is, dat die risico’s en kansen, statistisch te be rekenen en economisch te waarde ren zijn. Men kan er wel van over tuigd zijn, dat degenen die deze bedrijven opzetten, dit kunstje goed hebben geleerd. De mogelijke risico’s zullen wel terdege in ge- ongepast, hij en ik samen in die kamer, in die wagen zal ik maar zeggen. Goed, ik ging gisteravond naar hem toe en vertelde dat. Toen stelde hij voor een toertje te maken met zijn auto. We reden naar Am sterdam, zaten een uurtje op een terras bij het sta tion en dronken koffie. Daarna heeft hij me weer hierheen gebracht en dat is alles. Heel gewoon. Hij heeft me nog nooit aangeraakt, behalve dan een hand gegeven. En daar maken ze nu zo n drukte over. Zeg jij nou, als vrouw zijnde, wat steekt daar nou voor kwaad in? Niks natuurlijk. Maar ja, zo zijn de mensen nu een maal. Ze zoeken overal wat achter. Dat was bij ons thuis ook zo, toen ik voor het eerst eens een avondje met een jongen uit was. Feestavondje van de toneel vereniging. Goed, het was over twaalven, toen ik thuiskwam en ik was net achttien. Vader mopperde de volgende morgen, maar daar was de kous ook mee af. Er was evenwel geen enkele reden om te mopperen, want hij ad me zelfs niet eens gezoend, dat jong. Daar was-ie veel te verlegen voor. Maar jijje bent een en twintig en als die Arie een nette vent is - en naar wat jij me van hem vertelt, moet het wel een nette vent zijn - kan niemand het jou verbieden met hem om te gaan. Of willen ze soms, dat jij je hele leventje gaat opofferen voor je moeder? Weet ik niet. Maar Dirk doet altijd zo verschrikkelijk eigenwijs. Hij weet het en hij alleen. Hij bedisselt alles en hij waant zich het hoofd van de familie, om dat hij de oudste van de broers en zussen is. Hij heeft toch altijd een vinger in de pap willen hebben, als een van ons met een meisje of een jongen op de proppen kwam. O, het water! Tonnie sprong Kookt natuurlijk als een zee! Vijf minuten later dronken ze vrouw Dinkla sliep nog. Het beste is, je er niets van aan te trekken, Aaltje. Als jij een pleziertje wilt hebben, dan kan niemand je dat verbieden. Zoveel heb je ook niet in je leven. We zullen wel eens informeren naar dieeh meneer Schilders. Dat heerschap heeft natuurlijk jouw hoofd op hol gebracht. Lui, die vandaag hier en mor gen daar zitten, hebben er slag van om eenvoudige meisjes als jij te overdonderen. Dat is zo hun stijl. Nu f.a, hjJ aardig en lief tegen je doen, maar als te zijner tijd het werk m de stad afgelopen is en hij ergens anders graven gaat, dan is hij Aaltje Dinkla vergeten en zit jij hier tranen met tuiten te huilen. We waar schuwen je voor je eigen bestwil, zus. Dank je voor je goede bedoelingen, broer, spotte ze. Ik zal er rekening mee houden. Maar zolang ik zelf geen bezwaren tegen hem heb, zal ik met hem uit gaan. En voor de rest ik ben best in staat om op mezelf te passen. Dirk haalde zijn schouders op. Vrouwen, geen eigen wijzer wezens op de hele wereld dan vrouwen. Dat is wel prettig voor moe om te horen, sneerde ze Ik bedoel vanzelf de jongere vrouwen van tegen woordig, mopperde hij. Je begrijpt best, waar ik heen wil. Fatsoensgrenzen bestaan er eenvoudig niet meer. Wit noemt men zwart en zwart wit. Het schreit ten hemel Ze stond op en keek hem laatdunkend aan. Als ik gis teravond met hem naar een kroeg was gegaan en we Ook bestaat nogal enige veront waardiging, dat de bakkers over hun maatregel de vrouwenorgani saties hebben gehoord en dat deze organisaties volgens mededeling van de zijde van de bakkers met de regeling akkoord zijn gegaan. Men kan zich niet aan de indruk onttrekken, dat de besturen of mis schien zelfs slechts enkele bestuurs leden van die organisaties zich tot tolk van de huisvrouwen hebben gemaakt, zonder dat de huisvrouw werkelijk over deze aangelegenheid is gehoord. We hebben sterk de indruk, dat men over het algemeen wel vrede met een sanering in de broodbe- zorging kan hebben, wanneer de huisvrouw echter in eerste instan tie toch een vrije keuze-mogelijk- heid wordt gelaten, waarbij men zich aansluit bij onze suggestie om in ieder geval te beginnen met twee of drie bakkers maximaal in een straat, waardoor het concu- rentie-element toch blijft mee spelen. In verband met de aanstaande sanering in Waddinxveen publice ren wij hieronder een bijdrage, dat wij ontvingen, en die het sanerings probleem en dergelijke maatrege len in het algemeen, dus niet plaat selijk behandelt. De handeldrijvende middenstand in ons land heeft zich vele jaren beroemd op de service die hij de klanten bood Telkenmale werd dit naar voren gebracht als ver weer tegen de aantrekkings- om een paar melkveehouderijbe- ven te stichten waar men 1000 tot 3000 (jawel: duizend tot driedui zend) koeien wil melken, tenein de zeker te zijn van een regelma tige melkaanvoer! Inderdaad lijkt dat aantrekkelijk voor een particu liere fabriek. Zo’n 3.000 koeien kunnen gemakkelijk 12,5 miljoen liter melk per jaar produceren en dat is een hoeveelheid waarmee men wat kan doen. Ook op het gebied van de varkensmesterij en -fokkerij, om de slachtkuikenindus trie nu maar buiten beschouwing te laten, bestaan er al mammoet bedrijven en vermoedelijk komen er straks nog wat meer bij. Het zijn trouwens niet alleen veevoe- derfabrikanten en particuliere melkfabrieken, die op dit punt plannen hebben. Er zijn ook wel fabrikanten van werktuigen en machines, die op dit gebied wat willen doen, teneinde de superiori teit van hun materiaal te demon streren. Zo heeft Mannesman n.v. ook weer plannen voor een groot melkveebedrijf, misschien wel in combinatie met een melkfabriek. Misschien, want men hangt al deze plannen niet aan de grote klok en het is ons niet altijd mogelijk tij dig de juiste informaties te ver krijgen. water op. Even later had ze een stoel uit de keuken genomen en naast Aaltje geplant. Ze stak een sigaret op en keek voor zich uit. Dirk bracht vanmorgen boodschappen bij me begon ze. Aaltje liet het mes rusten en keek haar schoonzusje aan. Toen knikte ze. En heeft hij zijn gal bij jou uit- gespuugt: Dat is me wat moois met die Aal van ons gaat uit met zo’n vent van de riolering. Drinkt koffie bij hem in z’n woonwagen en gaat met hem mee in zijn auto naar Amsterdam. Die meid gaat haar onge luk tegemoet. Is het niet zo? Tonnie glimlachte. Daar kwam het zo ongeveer op neer, ja. En toen werd Tonnie Dinkla-van Rijn nieuwsgierig en dacht: ik ga vanmiddag eens even naar het Zuider- pad. Ik moet daar het mijne van hebben. De jonge vrouw trok aan haar sigaret en keek nog steeds voor zich uit. Aaltje, je bent wantrouwend en je denkt natuurlijk: Tonnie is overgewipt om me te waarschuwen of te bepraten. Maak je maar geen zor gen. Ik ken Dirk al zo’n beetje en ik begrijp best, dat hij het stevig aangedikt heeft. Als jij een jongen ontmoet, die je aardig vind, dan is dat jouw zaak en geen Dirk of Tonnie heeft zich daarmee te bemoeien. Aaltje keek op en begon te glimlachen. Gek, zei zé zacht, een vrouw bekijkt dat heel anders dan een man, he? Natuurlijk meid. En, houd je van ’m? Ach, dat is helemaal zo voorbarig. Ze doen net, alsof ik plotseling zwaar verkering heb en klaar sta om met hem naar het stadhuis te gaan. En er is eigenlijk helemaal niets aan de hand. Hij heet Arie Schilders en is opzichter bij die riolering in de stad. Hij bracht laatst dat geld van die beloning bij ons thuis. En toen vond moeder hem ook aardig. Een dag later ontmoet te ik hem ’s middags in de stad en toen nodigde hij me uit bij hem thee te drinken. Ze hebben zo’n salonwagen staan aan de Kanaalkade. Half kantoor en half woning. Van maandag tot vrijdag woont en slaapt hij daar. Goed, ik dronk thee bij hem en ver- der niets. Een week later ben ik ’s avonds een paar uurtjes bij hem geweest. We draaiden wat platen, dronken koffie en babbelden wat. Moeder vond het zullen, zij verrast staan, van. de koopmogelijkheden die de win kels daar bieden. Veel later open en nergens gesloten wegens va kantie. De knapperige verse broodjes zijn ’s morgens vroeg al te verkrijgen en worden dam zelfs al bezorgd. In Nederland is de service van de middenstand kennelijk minder dan in de ons omringende lan den. Wie dagelijks volgens vaste tijden zijn werk heeft, moet zich haasten om de hoognodige inko pen te kunnen doen, want anders vindt hij alles gesloten en levert niemand hem meer. De buiten landse tourist vindlt Nederland op dit gebied maar heel vreemd en daardoor ook saai land. Maar onze middenstands organisaties trekken zich van dit alles maar weinig aan en ijveren juist voor zo mogelijk nog meer gezamen lijke sluitingstijden, terwijl ander zijds koopavonden verafschuwd worden. Het publiek moet zich maar aan passen, zo oordeelt men. Dat doet dan ook. Noodgedwongen verliest het zijn aanhankelijkheid aan de oude leverancier en gaat daar waar de bediening misschien minder persoonlijk doch wel vlot ter geschiedt. Er wordt wel eens geschermd met de uitspraak, dat blijven bedienen, uit vrees dat er anders eens een concurrent tus sen zou komen. De kleine klan- tan echter moeten dan maar zien hun voedsel elders te verkrijgen. Zo zijn er nog meer voorbeelden aan te halen van service-vermin- dering bij de middenstand, die vroeger zo duidelijk altijd de klant als koning bestempelde. Dat koningschap is thans zo con stitutioneel geworden, dat de zouden flink wat gedronken hebben en middernacht thuisgekomen zijn, dan zou je recht van spreken heb ben. Wat wij deden, kan het daglicht velen, broer. Ik was precies om half tien thuis. En wat we geconsu- meeerd hebben was koffie en gebak. En hij heeft me nog nooit met een vinger aangeraakt. Als jij dat zwart-wit noemt en als jij vindt, dat ik daarmede de fatsoensgrenzen heb overschreden, dan had ik beter in een klooster kunnen gaan. Hij dronk zijn koffie en kwam overeind. Je moet het zelf weten, zus. Ik heb je gewaarschuwd. Zulk volk als daar bij die riolering werkt, is onbetrouwbaar en ruw. En of dat nou knecht of baas is, maakt geen verschil. Tja, als jij je ongeluk tegemoet wilt lopen later zul je nooit kunnen zeggen, dat ik je niet ge waarschuwd hebt. Vlieg op met je praatjes. Jij moet nodig de zedemees- ter uithangen zeg? Of dacht je soms dat ik achterlijk ben? Hoe lang waren jullie getrouwd, toen Fien gebo ren werd? En dat heeft het over fatsoensgrenzen. Kijk jij eerst maar eens naar jezelf. Aaltje! Mevrouw Dinkla keek haar dochter ontzet aan. Ik ken jou de laatste dagen niet meer. Over zulke dingen praat je toch zeker niet? Schaam je je niet? Het meisje stond bij de keukendeur en keek met vlammende blik naar het tweetal bij het raam. Ik heb nog nooit iets gedaan, moeder, waarvoor ik me moet schamen. Dat kan ik naar eer en geweten zeg gen. Dan had hij z’n mond maar moeten houden met zijn fatsoensgrenzen. Jij hebt je carrière misgelopen, broer, je had och, laat ik mijn mond maar houden. Maar één ding wil ik je nog zeggen: Ik laat me door jou niet de wet voorlezen, begrepen? En hoepel nu alsjeblieft op, want ik moet de kamer nog zuigen ’s Middags deed mevrouw Dinkla een middagdutje en Aaltje zat buiten bonen af te halen voor de weck, toen Tonnie ineens de hoek omkwam. Haar blik verhelderde. „Ha, Tonnie!” Hay, Aal! Voor de inmaak? Ze knikte, ’t Zijn de eerste. Maar een paar flesjes krijg ik wel vol. Leuk, dat je er bent. Ik zet even thee. Blijf maar zitten. Ik zet wel even een ketel iLnlichw

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Weekblad voor Waddinxveen | 1962 | | pagina 3