150 jaren geleden
van
Fransen maakten van ons land
zeer moderne staat
Zwerven in het land van de
rivier
Feest bij
V erheul
Watersport en kastelen
rondom de oude
Slochterense bel
belang voor centrale
verwarming
Rijn leidt tot ontdekkingen
MULDER’s
Zebra-actie '63
Magazijnbediende
De long’s Autohandel N.V.
BURGERLIJKE
ST1.ÏD
Flora en fauna
I
I
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN - DONDERDAG 12 SEPT. ’63
PAGINA 3
Zeelieden
I
I
I
Krijgen ook wij aardgas?
GELEGENHEIDSKLEDING
en HOGE HOEDEN
Deugzaam volk
Kortingen
Aanschafprijs
Jubileumbus reed
door Waddinxveen
Openbare
bekendmaking
Vervolg van pag. 1
Goede wetten
Gasverwarming
Kasteel Babberich
i
Ondergetekende: naam:
adres:
GEVRAAGD:
1.
De ouders de ontbrekende 6 cent per litey moeten betalen
2.
3.
y*j
i
Aan de redaktie van het Weekblad voor Waddinxveen,
Vijverlaan 7, alhier.
Ouders en gemeente samen het tekort moeten dekken,
door ieder 3 cent bij te passen.
Gaarne aankruisen, welke mening u bent toegedaan.
Gouda Telefoon 01820-7122
v -
Herenkledingmagazijn
Passage Telefoon 2127
is van mening dat:
De schoolmelkvoorziening moet worden gestopt
De Bataafse Republiek werd geen succes. De Patriotten hadden wel
geweten hoe het niet moest, maar - toen het zover was - zagen zij geen
kans om te laten zien hoe het wél moest. Natuurlijk moeten we dit alles
zien tegen de achtergrond van de Europese gebeurtenissen. Ons land had
de zijde van Frankrijk gekozen, met alle gevolgen van dien. Toch waren
het goedwillende lieden, die probeerden het schip van de staat verder te
loodsen. Zij wilden een nieuwe - een Engelse of liever nog een Ameri
kaanse - regeringsvorm invoeren. Tenslotte echter was het Raadpensio
naris Schimmelpenninck, die alleen regeerde. De Europese gebeurtenissen
hadden hun invloed laten gelden. Napoleon wilde een éénhoofdig bestuur.
Het federalisme was verdwenen
„Hollanders! Nimmer zal ik een
goed en deugdzaam volk vergeten
zoals Gij zijt. Dit waren de af
scheidswoorden van koning Lode-
wijk Napoleon. Nog lange tijd zou
hij corresponderen met vooraan
staande Nederlanders. In 1813 toon
de hij zich verheugd over het her
stel van onze onafhankelijkheid.
Hij bood zelfs ons land zijn diens
ten aan.
Napoleon zelf was ook niet slecht
over de Nederlanders te spreken.
Tijdens zijn bezoek aan Amsterdam
in 1811 zei hij: „De Hollanders zijn
goede mensen. De Vereniging van
Holland en Frankrijk zal onbere
kenbare gevolgen hebben. Mét de
onze vernietigt de Hollandse zee
macht die van Engeland. Binnen
weinige jaren zullen wij meesters
ter zee zijn. Daarom is het nodig,
dat de Hollanders zich geheel en al
bij mij aansluiten.
gaven het volk een gevoel van ze
kerheid. Gelijkheid aan alle burgers
voor de wet werd realiteit. Bede
laars, waarvan er alleen in Amster.
dam al zo’n 800 waren, verdwenen
in tehuizen. Holland is voor de
Fransen een dure provincie geweest.
Zeker, er was conscriptie, maar wij
behoefden lang niet zoveel soldaten
te leveren als andere Franse gewes
ten. Er was censuur, maar kansel
en podium werden ongemoeid ge
laten. Er was tiërcering, maar er
werd tenminste rente betaald.
Liberté was verdwenen, van frater-
nité was geen sprake meer, maar
égalité bleef De suikerbietenin
dustrie werd gevestigd nu er geen
rietsuiker meer werd aangevoerd.
Er was een verplaatsing van de
bevolking van de steden naar het
platteland als gevolg van het Con
tinentaal stelsel, waardoor onze
handel en scheepvaart waren lam
gelegd. Een stad als Amsterdam had
bijvoorbeeld in 1795 221.000 inwo
ners, maar telde in 1815 195.000 zie
len. Met Napoleon ging het inmid
dels al slechter, tenslotte verdween
de keizer van het Europese toneel.
Mét zijn verdwijnen eindigde voor
ons land de Franse tijd. Oranje was
weer in het land en er heerste over
al vreugde.
We mogen echter nooit vergeten,
dat de huidige Constitutionele Mo
narchie veel te danken heeft aan de
Fransen en aan de Franse denk
beelden, welke van de oude repu
bliek een moderne staat maakten
Hoewel het nog niet vast staat wanneer ook Waddinxveen op het zich
nu snel uitbreidende Nederlandse aardgasnet zal worden aangesloten, is
het toch interessant eens na te gaan, welke voordelen deze nieuwe bron
van energie voor onze bewoners kan hebben. Hoewel deze voordelen
- zoals men heeft kunnen lezen - voor de keuken, dus als kookgas - nog
niet erg in het oog springen, zal het aardgas waarschijnlijk verstrekkende
gevolgen hebben op het gebied van de centrale verwarming. Het ziet er
ook wel naar uit, dat verschillende fabrikanten van verwarmingsapparaten
op de komende najaarsbeurs te Utrecht (van 9 tot 17 september a.s.) met
enkele aardgas c.v.-installaties voor de dag zullen komen.
slag, dan mag men stellen dat be
sparingen tot wel 1.500,bereikt
kunnen worden.
In dit verband is het nog interes
sant te vermelden dat in de jaren
tussen 1945 en 1950 gas gestookte
centrale verwarmingsketels tame
lijk populair waren. De gestegen
prijs van het gas heeft toen aan
deze ontwikkeling een eind gemaakt.
De ontdekking van het aardgas in
Slochteren en het feit dat bij rela
tief grote afname van het gas de
prijs waarschijnlijk sterk zal dalen,
maken de gasgestookte verwar
mingsketels nu weer bijzonder inte
ressant. Vermeld moet nog worden
dat sommige centrale verwarmings
ketels ook op lichtgas of op een
mengsel van aardgas en lichtgas
gestookt kunnen worden. Dit is in
teressant omdat vele gemeenten er
reeds nu toe overgaan, ook voor
uitsluitend lichtgas, bij afname van
grotere hoeveelheden belangrijke
kortingen toe te staan.
Voor het huren van
De aanschaf- en installatieprijs van
een centrale verwarming is sterk
afhankelijk van een aantal, in elk
huis en flat, wisselende factoren.
Vergelijkt men de bedragen die ge
moeid zijn met de aanschaf en in
stallatie van een aardgas gestookte
centrale verwarming met die van
een installatie waarbij bijvoorbeeld
een grote tank in een tuin moet
worden ingegraven en voorzienin
gen moeten worden getroffen voor
brandstofaanvoer en brandstofop-
De aflevering van de drie honderd
en vijftigste autobus-carrosserie
aan de N.V. Brabantse Buurtspoor
wegen en Autodiensten (B.B.A.) te
Breda was voor Verheul j.l. vrijdag
alle aanleiding voor een feestelijke
pauze in het drukke produktiepro-
ces, een pauze die werd gehouden
in het Boskoopse Florida. De 350ste
bus stond hier als een nieuw schip
gepavoiseerd, om officieel te wor
den overgedragen.
Er waren vele genodigden, onder
wie Mr. D. van Setten, directeur
van de B.B.A. en directieleden van
de AEC. Na het officiële gedeelte
in Florida maakten de genodigden
een feestelijke rondrit met de
nieuwe bus door Waddinxveen.
Tijdens de lunch droeg de directeur
van de N.V. Verheul, Mr. G. Dwbrs,
de laatste van de 350 autobussen
symbolisch over in de vorm van
een uit hout gesneden autobus.
De heer Th. Furer, één van de
technische mensen van de B.B.A.,
die al meer dan 35 jaar contact met
de N.V. Verheul heeft, ontving een
paar gouden manchetknopen.
Vroeger maakte Verheul voor de
B.B.A. alleen carrosserieën. In 1962
begon men echter met de levering
van complete VB-autobussen met
AEC hoofdcomponenten, Deze bus
was de laatste van een serie van 25
VB 10 .autobussen. Twee ervan zijn
bestemd voor een zeer lange lijn
dienst, die van Breda over Antwer
pen naar Zeeuws-Vlaanderen en
zijn uitgerust met 51 zitplaatsen en
37 staanplaatsen. In totaal dus 88
passagiers.
De burgemeester van Waddinx
veen maakt bekend, dat hij op
dinsdag 17 september a.s. geen
spreekuur houdt.
Het koningschap was in ons land
niet populair. Het volk dacht teveel
aan Philips II en aan Lodewijk XIV.
Het koningschap van Lodewijk Na
poleon is ons volk dan ook opge
drongen. Maar alles went: ook een
koning. Zonder Lodewijk Napoleon
zou het voor Willem Frederik van
Oranje veel moeilijker zijn geweest
om in 1813 de titel van soeverein
vorst en in 1815 die van koning te
aanvaarden.
Onder Lodewijk Napoleon is veel
goeds tot stand gebracht. Nadat on
der Schimmelpenninck reeds in 1801
een wet op het lager onderwijs tot
stand kwam en in 1806 een natio
naal belastingstelsel, werden door
de Franse koning de verschillende
godsdiensten officieel gelijkgesteld:
„Er bestaat geene heerschende kerk.
Het Gouvernement verleent gelijke
bescherming aan alle Kerkgenoot
schappen. Onder Lodewijks rege
ring werd de dienstplicht ingevoerd,
werden verschillende wetboeken
van kracht: Het Criminele Wetboek
in 1809, „Code Pénal” in 1811 en
het eerste Nederlandse Burgerlijk
Wetboek in 1809. Vandaar de uit
spraak: „Napoleon gaf ons een
naam. Centralisatie was het stre
ven van de koning, maar daarnaast
werden provinciale en gemeente
lijke besturen geïnstalleerd. Ook aan
de kunst besteedde Lodewijk Napo
leon aandacht. Het Koninklijk Mu
seum en de Koninklijke Bibliotheek
zijn daarvan bewijzen. De kerk
torens werden eigendom van de
overheid. Deze maatregel heeft ge
leid tot het behoud van vele torens,
die nu nog fier boven een stads
beeld uit prijken.
land waren beide zwakke vazal
staten.
Inlijving zou wellicht verbetering
brengen. De samenvoeging met
Frankrijk had echter plaats op een
tijdstip, waarop de macht van Na
poleon reeds begon te tanen; het
oorlog-voeren had toen het Keizer
rijk reeds economisch verzwakt.
Niettegenstaande dat, is er zelfs
over de inlijving nog veel positiefs
te vertellen. Het is bepaald niet zo,
dat Napoleon ons land alleen maar
leegzoog. Veel geld werd er voor
het welzijn van ons volk uitgege
ven. In de tijd van Napoleon zijn
vooral veel wegen aangelegd. Van
Amsterdam uit in vele richtingen:
Amsterdam-Utrecht, Amsterdam-A-
peldoorn-Munster, Amsterdam-Pa-
rijs, Amsterdam-Antwerpen, Am-
sterdam-Den Helder. Deze wegen
aanleg - hoewel ook van militaire
waarde - door Napoleon voltooid of
begonnen en door Willem I waar
nodig voortgezet, heeft veel bijge
dragen tot de opbloei van onze
handel.
plotseling naar een breed, open
water. Er is een pontje, dat juist
aan de overkant meert om een paar
boeren af te zetten.
Dit is het veer van Bergse Hoofd
en dat water heet Oude Rijn. Dit is
Vader Rijn, de grootvorst van Eu
ropa’s stromen, uit de tijd, dat zijn
bedding een kilometer of vijf ooste
lijker lag dan vandaag de dag. Toen
keek de robuuste toren van Oud
Zevenaar nog uit op de rivier en
vandaar ook de zware dijk, die U
daar straks zag.
De Oude Rijn heeft zijn grandeur
van brede, snelle stroom totaal ver
loren. Het is een langgerekt meer,
omzoomd door elzen en wilgen, lis
en riet. Aan zijn oevers ontwikkelde
zich een heel bijzondere flora. Ook
huizen er zeldzame vogels (roer
domp en blauwborstjes) en in de
trektijd strijken er hele scharen
kraanvogels neer. De tijd heeft dit
Oude Rijngebied omgetoverd tot ’n
Ieder jaar eist het verkeer een
zware tol aan jonge mensenlevens.
Van de meer dan driehonderd kin
deren tot 15 jaar, die in elk van de
afgelopen jaren niet meer thuis te
rugkeerden na het uitgaan van de
school, na een boodschap voor moe
der of na een uurtje buiten spelen,
kwam meer dan de helft als voet-
gangertjes om het leven. Niet op
het fietsje. Niet in de auto. Maar
bij het spel. En vooral: bij het
OVERSTEKEN. Daarom vragen
alle in de „ZEBRA-ACTIE 1963”
samenwerkende verkeersorganisa-
ties in ons land deze maand aan
alle ouders: LEER UW KIND VEI
LIG OVERSTEKEN. Denk daarbij
vooral aan de volgende punten:
Vrede en vol geluk! En daarmee is
het derde deel van het spel begon
nen: „De Vreugde der Bevrijding”.
Voorafgegaan door het roemrijk
voorgeslacht trekt een folkloristi
sche stoet uit de elf provincies en
het nieuwe-land aan de Troon voor
bij. De kinderen van 1963 volgen.
Zij dragen het vreugdevuur als fak
kels bij zich. De vreugde vindt haar
hoogtepunt wanneer spelers en pu
bliek instemmen met ons volkslied.
Nóg meer wetten werden be
krachtigd. Een goede overheidsad
ministratie verlichtte de taak van
het landsbestuur. In 1811 verscheen
o.m. de eerste goed ingerichte ge
meentebegroting. Een doelmatige
rechterlijke organisatie en een
strenge, maar onpartijdige politie
In dit verband mag vermeld wor
den dat aardgas in het buitenland
zijn grootste toepassing vindt als
energiebron. Het wordt daarbij zo
wel voor industriële doeleinden als
voor huishoudelijke doeleinden ge
bruikt. Enkele cijfers bewijzen bij
voorbeeld het belang van aardgas
in de Verenigde Staten. Van het
totale energieverbruik in de Ver
enigde Staten wordt 40% geleverd
door olie, 25% door kolen, 3% door
waterkracht en 30% door aardgas.
Voor Nederland zijn deze cijfers nu
nog slechts: 50% door olie, 48% door
kolen en 2% door aardgas. Nog be
langwekkender is echter dat van
het totaal geleverde aardgas in
Amerika SS0/» gebruikt wordt in de
huishouding. Daarbij is dan tevens
komen vast te staan dat van het
totale gebruik aan aardgas in de
huishoudelijke sector meer dan de
helft gebruikt wordt voor ruimte
verwarming. Een en ander maakt
wel duidelijk dat de belangrijke
ontdekking van aardgas in Neder
land ook een grote rol zal gaan
spelen op het gebied van de ver
warming en in dit verband is de
introductie van aardgas gestookte
centrale-verwarmingsketels bepaald
van belang.
Oversteken op de zebra als die
er is.
Niet zo de weg opstappen maar
eerst stilstaan. Kijken naar links,
naar rechts en nog eens naar
links. Kijken naar de bestuurder.
Niet treuzelen op de rijbaan
maar kordaat doorlopen.
Nooit een zebra opstappen als er
een auto, motorfiets, scooter of
(brom)fiets nadert, maar wach
ten tot de kust ’vrij’ is.
In groepjes oversteken als dat
mogelijk is.
Zonodig vragen of iemand bij
het oversteken wil helpen.
Nooit tussen geparkeerde auto’s
door oversteken.
Wie zijn kind deze regels leert
heeft al 50% garantie dat het kind
in het verkeer van vandaag zijn
weg zal vinden en veilig zal thuis
komen. De andere 50%? Het voor
beeld dat wij zélf geven. Laat het
een goed voorbeeld zijn
s
week van 3 t/m 9 september 1963:
Geboren:
Ronald, z.v. A. van Leeuwen en B.
A. de Jong;
Cornelia Anna Antonetta, d.v. L.
Pol en C. A. Verkade;
Ilse, d.v. N. T. Hilgers en P. M.
Budding;
Adrianus Hermanns, z.v. M. van der
Willigen en S. W. Kok.
Ondertrouwd: geen.
Gehuwd:
E. Talakua en A. Husepunij;
W. Lindhout en M. T. Smit.
Overleden: geen.
GEVONDEN EN VERLOREN
VOORWERPEN
Gevonden: blauw-grijze regencape
met capuchon; sleutelbos; houten
wandversiering; zilveren bedelarm
band; bril; rood poesje.
In het gemeentelijk zwembad aan
de Kanaaldijk zijn dit seizoen ver
scheidene voorwerpen blijven lig
gen. Deze zaken kunnen worden
af gehaald aan het zwembad t/m
19 september a.s.
Verloren: bankbiljet; plaid; bruine
aktentas met inh.; bruin kinder-
schoentje witte sokjes; vulpen;
bruin étui met vulpen; rol elektrisch
draad; wit kinder schoentje; zwarte
regenbroek; bruine portemonnaie;
elektr. kabel.
natuurmonument van de eerste orde
Het pontje komt terug van de
overkant. Het wordt nog altijd met
handkracht bediend. De koeten en
de waterhoentjes gaan er amper
even voor opzij. Er is ook nooit het
naderend geronk van een scheeps
motor of het signaal van een schip
per, die doortocht wenst. Er is al
leen maar de zuivere stilte van de
natuur met de geuren van water en
waterplanten. En wordt de stilte
verbroken dan is het door kare-
kieten, die hun nest hebben in het
riet. Of door de stap van de veer
man, die, ongehaast, het pontje
langs de kabel van de ene oever
naar de.andere trekt.
Aan de overzijde nu de dijkweg
naar Aerdt om een kwartier verder,
waar het vervallen Huis Aerdt op
restauratie staat te wachten, zuid
waarts af te slaan naar Tolkamer.
Onderweg gaat nu en dan even het
uitzicht open naar de blinkende
watervlakten van de Bijland. Het
is een bekend vogelparadijs en
daarnaast biedt de ontzaglijke ruim
te (250 ha met een open verbinding
naar de Rijn) een prachtige gele
genheid voor de watersport.
In Tolkamer staat U dan aan de
nog ongedeelde Rijn. De machtige
rivier met zijn zwermen van sche
pen, groot en klein. Die op- en af
varen, aan de steigers meren dan
wel ingewikkelde manouvres ma
ken bij het voor anker gaan mid
den op de stroom. Is het wonder,
dat de rivier voor Tolkamer wel
eens onze Kalverstraat-op-het-water
is genoemd?
Dat kleine Tolkamer met de hel
lende straatjes, moderne winkels,
vier bankfilialen en zijn Europa-
kade is een internationaal ontmoe
tingspunt. U kunt er ook geen café
binnenstappen, of er hangt een gla
zen kast aan de muur, waarin de
post wacht voor Heinrich Müller uit
Koblenz, Louis Tardot uit Dinant
of Jan Hopman uit Vlaardingen.
Alvorens nu weer koers te zetten
naar Zevenaar en zo de ring van
deze zwerftocht te sluiten, moet U
even voor Babberich toch wel let
ten op het witte kasteel, dat zo
aardig in vijvers en grachten weer
spiegelt. Als elk oud kasteel, dat
zichzelf respecteert, heeft ook Huis
Babberich zijn legende. Lang ge
leden heette het kasteel in de volks
mond Halsaf. Dat klinkt wel een
tikkeltje luguber, maar U begrijpt
dat zo’n naam niet zomaar in de
wereld komt.
Op een zondagmorgen togen ze
ven bandieten naar het kasteel om
daar hun slag te slaan. Ze wisten,
dat de bewoners naar de kerk wa
ren en begonnen doodgemoedereerd
een gat in de buitenmuur te hak
ken. Maarde dienstbode was
wél thuis en bij het horen van de
verachte brekerij nam ze onver
wijld haar maatregelen. Gewapend
met een scherpe bijl, wachtte ze
binnenshuis de komende dingen af.
Toen de eerste rover zich door de
gemaakte opening naar binnen
werkte deed de bijl feilloos zijn
plicht. Zevenmaal sloeg de onver
saagde dienstmaagd toe en zeven
maal rolde een boosdoenershoofd
met achterlating van de rest op de
vloer. Toen de kasteelheer met de
zijnen thuis kwam uit de kerk,
stonden de koppen der onthalsde
boeven, keurig op een rij, bovenop
het kabinet.
Tussen de Rijn beneden Lobith en Europaweg, 36 km beoosten
Arnhem, ligt een vrijwel onbekend stukje Gelderland. Een min of
meer vergeten hoek. Toch wordt de kern gevormd door een gebied
van riet- en waterwildemissen, waarden, wallen en oude rivierlopen,
dat binnen onze grenzen zijn weerga niet vindt. En dan nog liggen
aan zijn peripherie genoeg schatten uitgestald om er een dag zoek
te brengen.
Als die dag komt en U zoekt naar de gemakkelijkste route om op
verkenning uit te gaan, verlaat dan bij Zevenaar de autosnelweg.
Voordat U de laatste uitlopers van het oude stadje bereikt, moet U
beslist even stoppen voor de ultramoderne kerk, die architect Star
mans daar bouwde. Met één oogopslag ziet U, dat hier radicaal ge
broken is met traditionele, verouderde vormen. Vergelijk daarmede
eens de kerk in het gehucht Oud-Zevenaar. Een oude kerk met
■prachtige, gebrandschilderde ramen van Joep Nicolas. En de toren
is onbetwist de mooiste van de hele Liemers. Maar het is haast sche
merdonker in die oude kerk. Al het aardse wordt hier buitengeslo
ten. In de moderne schepping van Starmans is openheid naar binnen
en naar buiten.
Een zware dijk ligt als een moe
derlijk beschermende arm gebogen
om die oude kerk van Oud Zeve
naar. Maar staat ge bovenop zijn
kruin, dan is er geen spoor van
water te bekennen. Dan wilt ge na
tuurlijk weten, waarvoor die dijk
dient of heeft gediend. Rijd de weg
over zijn kruin naar het westen tot
een handwijzer U het talud af diri
geert in de richting Pannerden.
Links en rechts weilanden met hon
derden koebeesten. Dan daalt de
smalle weg na een laatste bocht
De inlijving van ons land bij
Frankrijk had dus een bepaalde
bedoeling. Napoleon wist maar al
te goed, dat oorlog voeren op zee
een kwestie van ervaring was. Hij
wist ook, dat de Hollanders die
ervaring hadden en goede zeelieden
waren. Maar Napoleon was nu een
maal niet nautisch of commercieel
ingesteld. Daardoor mislukte het
doel van de inlijving. Niettemin
waren er veel vooraanstaande Ne
derlanders, die de inlijving bij het
Keizerrijk toejuichten. De Bataafse
Republiek en het Koninkrijk Hol-
