Consument bezint zich op zijn economische kracht I Arie Noorlander trok in een nacht trekschuit van hier naar Utrecht Gouden bruidspaar J. Hekman-E. de Vries Begrafenis II. C. Kooyman Met publiceren van test-resultaten is uiterste voorzichtigheid nodig DAMP i Btonchiletfen VAN EEUWEN nieuwsblad Onafhankelijk Voorzitter W. van Wijnen van Kamer van Koophandel: Echtpaar Noorlander in het diamant: Verschijnt elke donderdag Snuif en wrijf j Meer goederen Bescherming ledereen is consument Logisch denken Trekschuiten Kritisch zijn Altijd aan de Gouwe Onzeker Reeds lang Greppels en schepen ’Zagen met wind’ In Amerika Veertien molens Leest test Eerste motorboot Veel vrolijkheid DONDERDAG 9 JANUARI 1964 19e JAARGANG - Nr. 965 dranken Advertenties: Drukkerij Veldwijk, Oranje- laan 9, tel. 2238. Inzenden van advertenties tot dinsdag 12 uur. Redaktie: Vijverlaan 7, tel. 2827 Bijdragen voor de redaktie tot dinsdag 20 uur. beïnvloedde. Hij werd daarbij be schoten met reclame-vuur op een zodanige wijze dat hij toch kocht, en nóg koopt. Hij moet immers wel kopen omdat hetgeen hem aange boden wordt zo gezond is of omdat allen die geacht worden van een bepaalde standing te zijn, menen er niet buiten te kunnen. Hij zoekt allerlei niet traditionele vormen van detailhandel, zoals discounthouse en postorderbedrijf en wendt zich - zij het in sterk afnemende mate - -tot degenen die voorgeven rechtstreeks van fabrikanten te kopen, omdat hij meent dat de anderen door een ver meende irrationele en verouderde distributiewijze te duur zijn. Hoestdrank in tabl«tvorm.95ct Het meest treffende verschil met de vroegere samenleving is wel dat het aanbod van goederen en diens ten in de loop van deze eeuw enorm is toegenomen, de inkomens laten nu toe om, naast de direkte levens behoeften, ook aankopen te doen van vele andere produkten. Dit on danks de omstandigheid, dat men een veel groter deel van zijn inko men voor collectieve bestedingen - in de vorm van belastingen - moet afdragen. Het assortiment is dan ook enorm uitgebreid. Het overzicht van de consument zowel op het ge bied van kwaliteit als van prijs - en soms nog van kwantiteit - is veel moeilijker geworden. Het constate ren van verschillen eist een grote vakmanschap. Om het hem te ver gemakkelijken is er een andere norm gevonden: het merk met de reclame ervoor. Bij alle pogingen om met goede wil een bescherming te organiseren, komen er steeds weer twee proble men naar voren die niet zo eenvou- Het is een probleem dat iedereen raakt, omdat iedereen nu eenmaal consument is: koper van goederen en diensten. De overheid raakt het evenzeer. In de eerste plaats omdat ze - en dan nog heel vaak als monopoliste - veel meer dan vroeger ook goede ren en diensten levert. Er stonden tachtig paarden langs gestationeerd, die met vier of vijf tegelijk de schuiten trokken. In de bochten stonden de rolpalen, waar langs de lijnen liepen. Izaak de paarden bezat, waarmee hij het jaagvak beoefende. Hij zat in Gouda, tenminste als hij niet onderweg was. De consument is eigenlijk een lo gisch denkend wezen: hij wil zijn eigen prestatie zo duur mogelijk verkopen en voor de opbrengst zo veel mogelijk kopen. Een ideale maatschappij zou op deze wijze mo gelijk zijn, uitgaande van de oude opvatting dat vraag en aanbod el kaar toch wel in evenwicht houden. Als de prijsvorming maar in vrij heid kan geschieden, zo redeneerde men, zal het ware evenwicht en daarmede een rechtvaardige maat schappij, verkregen worden. De ko per zal daarbij wel uitkijken wat hij koopt en door kwaliteiten en prijzen te vergelijken zijn keus be palen. Wie als verkoper of aanbie der van goederen en diensten te duur is, zal dat merken en goedko per gaan produceren of inkopen, dan wel ophouden met aanbieden. Deze opvatting was juist in een tijd toen er vele kleine producenten waren, die geen of nauwelijks een onderlinge binding kenden. Samen leving, produktie en distributie, waren nog heel wat eenvoudiger dan nu. Al zestig jaar lang. In het begin nog de trekschuiten, ,,’s Avonds om acht uur werd de lijn strakgetrok ken,” zegt Arie Noorlander. „De handelslui gingen in het roefje zit ten en bleven daar de hele nacht kletsen en koffie drinken. De vol gende ochtend om acht uur waren ze dan in Amsterdam. Over de Gouwe en over de Amstel. Ook het houtvervoer ging met de trekschuit en ik heb duizenden ku bieke meters hout helpen overbren gen, van hier naar Utrecht, of van Alphen naar hier. Of meubeltjes naar Amsterdam, maar dat was weer later.” SLIJTERIJ EN WIJNHANDEL ZUIOKADE 3 TELEFOON 2105 Een nieuw element in het onderzoek is dat hoeveelheid en kwaliteit v.an vergelijkbare objecten of diensten worden gerelateerd aan de prijzen. Soms aan de verbruikersprijs, soms aan de marges. Het naar mijn me ning juiste hiervan is dat het markt- inzicht vergroot wordt, of liever gezegd, vergroot kan worden en dat de koper leert om kritisch te zijn bij het uitgeven van geld. Maar daarnaast dient men de gevaren van de vergelijking evenzeer onder ogen te zien. (lees verder op pagina 2) mocht komen voor er een onderzoek op had plaatsgevonden. Vele instel lingen, die voor de consumptie be stemde goederen controleren, zijn te zien als behartigers van de be langen en van de gezondheid van de verbruikers: hij draagt dan ook in de prijs van het produkt de kos ten, omdat de bedrijven - en niet de overheid - de kosten betaalt. Abonnement: f 1,35 per kwartaal bij voor uitbetaling. Advertentietarief: f 0,10 per mm regel. Tarieven bij contract en voor tekst advertenties op aanvraag. Postgiro: 47062 ten name van Drukkerij Veldwijk. Bank: Coöp. Raiffaisenbank te Waddinxveen. G. MULDER, LID VAN DE GEMEENTERAAD De heer G. Mulder, alhier, lid van de Staatkundig Gereformeerde Partij is voor deze partij tot lid van de gemeenteraad van Waddinxveen benoemd. Deze benoeming was noodzakelijk door het overlijden van de heer H. C. Kooyman. Voor al uw In een huisje aan de Noordkade 85 woont Arie Noorlander met zijn vrouw: op 14 januari zijn ze zestig jaar getrouwd. Arie is nu 85 jaar en zijn vrouw Pietertje 83 jaar. Hun gezondheid is nog best en ze kunnen beiden uren en uren vertellen over vroeger, toen Waddinxveen nog bestond uit enkele houtzaagmolens en wat arbeidershuisjes. Arie heeft het dorp „tot driemaal toe zien omkeren” zoals hij zegt. Hij voer nog met een roeiboot op „de Pette”, toen een woelig water, nu een dichtbebouwd polderland. Hij trok de trekschuit als jongeman in één nacht naar Utrecht. Hij laadde een hele dag kolen in een schuit voor de gasfabriek, en had dan na veertien uur sloven precies één gulden verdiend. Hij had een gezin met zeven kinderen, Arie Noorlander, en één van zijn zoons zegt nu nog: „Vader, wat heb jij moeten werken Arie kwam van Stolwijk en Pie tertje van Berkenwoude. Op 14 ja nuari 1904 trouwden ze en trokken in een huisje aan de Gouwe. Altijd hebben ze aan de Gouwe gewoond, in drie verschillende huisjes. Maar ze krijgen de Noorlanders nóóit van die Gouwe weg. Het geluid van het water, dat langs de beschoeiing van het achter tuintje stroomt, kunnen ze niet meer missen. Ook niet de afwisseling van de voorbijvarende schepen, het ge- tjoemp van de motoren en de boord- lichten, die ’s nachts voorbijglijden, en hun kamertje net even groenig verlichten. De consument was zich - erg vaag of vaag - bewust dat hij geen rol meer speelt op de markt waar hem goederen en diensten worden aan geboden. Hij had maar te nemen wat hem aangeboden werd. Hij voelde wel dat de man aan de an dere zijde machtiger was dan hij zelf, dit maakte hem onrustig. Hij had het gevoel dat hij als consu ment niet meer wist wat hij kocht, en evenmin of hij er teveel voor betaalde of dat het een koopje was, zelfs wanneer het hem als zodanig werd aangeboden. Deze labiele, onzekere en gespan nen consument was een niet onge vaarlijk fenomeen van de laatste jaren. Hij durfde niet meer te eten omdat hij bang was dat datgene wat hij at, zijn gezondheid nadelig Nu is het beschermen van het pu bliek niet iets waarmee men in het meest ontwikkelde deel van de we reld gisteren of v.andaag is begon nen. Het keuren van levensmidde len - en zelfs van tin, goud en zil ver - gebeurde al in de tijd van de Republiek der Verenigde Neder landen. Enkele keuringsdiensten van waren, volgens de huidige or ganisatie, dateren van voor de eer ste wereldoorlog. Het is lang gele den dat vlees in de consumptie Hij deed van alles, was Tos-werk- man’ in de ware betekenis van het woord. Hij groef greppels, loste schepen, werkte bij een boer, en werd tenslotte voorman van de ploeg, die aan de Loswal werkte. Steenkool voor de gasfabriek en hout voor de molens. Ook graan, voor de graanmolens, en stenen, voor de trasmolens, waarmee vroe ger werd gemetseld. En wanneer de arbeid gedaan was, dronken de mannen een neutje bij Pietje Zwanenburg, die een her berg had aan de Kerkweg. In één van de kamers werd later kerk ge houden, door de Christelijk Afge scheidenen, met ds. De Groot, die later naar Zeist ging. Aan de Zuidkade begon Hogen- dijk te ’zagen met wind’. Ook ’s zon dags, tot 12 uur. Vele Waddinx- veners, die zagen hoe de hout-indus- trie begon te bloeien, begonnen kleine zaakjes voor zichzelf: draaie rij tj es, waar onderdelen voor pop pen werden gemaakt. De spoelen, waarop gedraaid werd, moesten met de voet in beweging worden ge houden. Aan het eind van de Zuidkade stond de molen van Van der Tor ren, de „Van der Torren met de gouwe hoed”, die een huis liet neer zetten, dat nu het raadhuis is. Onder wel zeer grote belangstel ling, ook van buiten Waddinxveen, is vorige week donderdag op de algemene begraafplaats het stoffe lijk overschot van de heer H. C. Kooyman ten grave gedragen. Bij de groeve werd een kort woord gesproken door de heer Van de Berg, ouderling te Zoetermeer, als vriend van de overledene, ds. H. Beens uit Rotterdam, ds. Zwijnenburg uit Ou- dewater en ds. J. R. Cuperus. De oudste zoon van de heer Kooyman sprak een dankwoord tot de aan wezigen. De begrafenis van de nestor van de gemeenteraad werd o.m. bij ge woond door de burgemeester, de wethouders Pille en Venema, vele raadsleden, de bijna voltallige Her vormde Kerkeraad en vertegen woordigers van verenigingen, waar voor de heer Kooyman zich tijdens zijn leven zo zeer heeft ingespannen. De nieuwjaarsrede van de heer W. van Wijnen, voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Gouda en Omstreken, stond ditmaal geheel in het teken van de consument, die zich langzaam maar zeker van z’n economische kracht bewust wordt. Van de koper, die maar kocht wat hem werd aangeboden, begint de consument, geleid door enkele enthou siaste organisaties, zich reeds te ontwikkelen tot een kritisch kiezer, die terdege prijs en waarde afweegt. De heer Van Wijnen kwam tot zijn onderwerp door dc prijsbepaling, die tegen het eind van het jaar in de volle belangstelling kwam te staan. De sterkste stem wordt, naar mijn mening, verleend door de Amerikaanse overheid, zij stelde een consumentenraad in. Maar ook de toezegging van de Duitse rege ring om met overheidsregelen een onafhankelijke stichting in het le ven te roepen die tot taak heeft voor de objectiviteit van een groot aantal onderzoeken zorg te dragen, houdt een vergaande steun in. Het kan niet een toevalligheid zijn dat ook juist in deze landen de overheidspolitiek inzake de mede dinging een bijzonder strenge is. Het algemeen gevoelen is daar be paald het sterkst dat de onderlinge concurrentie de meest belangrijke beschermer is van de consument, doch omdat er niet altijd gelegen heid is voor de concurrentie om op te treden, ze aangevuld moet wor den met een bescherming van de zwakste partij, als welke altijd de consument zal worden aangezien. Waardoor men dan aan de zijde van de consument een machtsverstevi- ging hoopt tot stand te brengen, welke in het vlak der mededinging voldoende kracht heeft om de ba lans meer naar het evenwicht te brengen. Waddinxveen bestond toen uit een veertien molens, zoals de „Dikke Bes”, de „Schone Haas” en ,,’t Wippie”. Van der Loo begon als eerste een meubelfabriek. Van Schaik en Berg huis volgden, met „een trappie, dat ze samen maakten”. Op ’t ouwe dorp begonnen Modderkolk en Dijs. Arie Noorlander (een oom van het vroegere raadslid) groeide op met een generatie, die de huidige indus trieën van Waddinxveen grond vestte. Zoals gezegd: niet alleen prijzen interesseren hem, ook de kwaliteit heeft zijn aandacht. Maar hij is zich bewust dat hij er geen verstandig woord over kan zeggen: toch wil hij er wat over zien of horen. Daar om leest hij testuitslagen. Hoewel hij niet kan beoordelen of het on derzoek op de juiste wijze is ge schied en of de waardecriteria die de onderzoeker heeft gekozen, ook criteria zijn die voor hem waarde hebben, hij leest ze. Testen en het organiseren van testen zijn bezig in binnen- en buitenland bezigheden te worden waarmee in het ene land grote bedragen verdiend worden en die in andere als een soort sport worden beschouwd. Dit laatste be hoeft trouwens tegenwoordig het commerciële element bepaald niet uit te sluiten. In weer een ander land wordt het testen als de hoog ste wijsheid aangeprezen. Het succes ervan is - in algemene zin - verge lijkbaar met dat van rally’s en quiz- programma’s waarvan men een aantal jaren geleden dacht dat ze reactie- en denkvermogen van de deelnemers konden analyseren. Ver gelijkbaar bepaald wat het succes ervan betreft en dan laat ik in het midden of dat succes verdiend of onverdiend is, aldus de heer Van Wijnen. Arie heeft de sensatie meege maakt van de eerste schuit, die met een motor ging, de „Trio” van ouwe Gerrit Akerboom. Het hele dorp liep uit op de oude draaibrug, om die eerste motorboot Langs te zien komen Hij kende Klaas Schaap nog, die met een roeibootje over de Bette voer, en die de stoffelijke over schotten van dijkbewoners over het water naar de begraafplaats aan de Kerkweg bracht, in een zwarte boot. De Henegouwerweg was, toen Arie een jongen was, nog een jaag pad, van misschien een meter breed. Uw verkoudheid van neus. keel cf borst weg met Woensdag 22 januari is het vijftig jaar geleden, dat de heer en mevrouw J. Hekman - E. de Vries in het huwelijk traden. De heer Hekman is nu 72 jaar, zijn echtgenote 74 jaar. Beiden genieten nog van een goede gezondheid. In 1929 kwam de heer Hekman, die voordien veenarbeider was in Drente, voor het eerst naar Waddinxveen, waar hij enkele weken werk kon krijgen, en meteen naar iets ’vast’ uit keek. Dat ’vaste werk’ lukte tenslotte, en toen liet hij zijn gezin uit het kleine Drentse dorp overkomen. Tot zijn 65e jaar werkte hij bij de houtzagerij van Alblas, gedu rende 28 jaar. Zeven jaar geleden ging de heer Hekman met pensioen en in hun woning aan de Kerkweg 41 geniet het gouden bruidspaar van de rust, die het pensioen bracht. Ruim vier jaar woont het echtpaar nu aan de Kerkweg, voordien gedurende 29 jaar in de Burg. Trooststraat. Hoewel de heer Hekman nog graag zo hier en daar klusjes opknapt, zal hij de komende weken gezellig bij moeder de vrouw thuisblijven, om samen met haar de vele gelukwensen in ont vangst te nemen. Weekblad voor Waddinxveen Ondanks de weinige verdiensten schuimde Waddinxveen vaak van de vrolijkheid in die dagen. De jeugd danste eens op de draaibrug, allemaal tegelijk. Daar kon die brug niet tegen en prompt zakte hij in elkaar, boven op een sleepboot, die het ijs van de Pette kapot zou varen. De enige politieman, die Waddinx veen toen rijk was, gooide het ech ter met die jeugd op een accoordje en kreeg ze zelfs zo ver, dat met vereende krachten de draaibrug weer in z’n voegen werd gezet. En kele rijkspolitiemannen, aan boord van die sleepboot, vreesden eerst een soort oproer, en stormden te voorschijn met de bajonet op het geweer. Er gebeurde wel wat, zo’n zestig jaar geleden. Arie Noorlander en Pietertje Noorlander-Loeve zijn heel tevre den met hun leven. Zij hebben veel leed gekend. Drie van hun zeven kinderen overleden. „Maar wij zijn gelukkig altijd bij elkaar kunnen blijven,” zegt mevrouw Noorlander, „en we redden het nog heel best samen dig op te lossen zijn. Het eerste is: begrenzing en omschrijving van het begrip consumentenbescherming, het tweede betreft de zorg een waarlijk onafhankelijke organisatie te verkrijgen zodat overheid, be drijven, noch organisaties van on dernemers of werkgevers invloed op de aktiviteiten kunnen uitoefenen. Wanneer men dat wat tot stand kwam in verschillende landen over ziet, dan valt op dat in het ene land de overheid meer terughoudend is dan in het andere, waar soms zelfs een grote stimulans van de staat uitgaat. De houding van de overheid in Nederland is nog steeds een voor zichtige, van eigen initiatieven is nog geen sprake. Daarbij dient men wel te zien dat de regering in Ne derland op het terrein van de prij zen steeds zelf aktief is geweest. a

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Weekblad voor Waddinxveen | 1964 | | pagina 1