volle maan. Bestuur vergadert Gemetaliseerde textiel na Grote Eftelingtocht op woensdag 19 augustus Oudste vereniging vanWaddihWéen Het Leesgezelschap’’ floreert neg een klein rond gat er in ging rond. En ontdekte de secretaris tussen de witte bonen, één bruine boon, dan ging het lidmaatschap niet door. Op die manier kon iemand door een vijand jarenlang uit de vereniging geweerd worden. y i I W: I Onafhankelijk^ Nederlandse wereldprimeur Een kleine Schoolmeester, dominee en pastoor werkten intensief en vruchtbaar samen ERVAREN KONSTRlTElJRS EN TEKENAARS XX ',7 v driftkop Grote Fruitoogst Bijna honderd vijftig jaar geleden werd tégen wilde „Nieuwlichters“ een keurige leesclub opgericht i nieuwsblad Verschijnt elke donderdag een Repetities Concordia beginnen weer Geslaagd y G.VAN DOOIJEWAARD tl „ZONDAGSSCHOOL" KAPOT GELEZEN ACHTERGRONDEN TEGENKRACHT k NIET GROOT MEER UITSMIJTERS VOLKSBANK LEVENDIG BRUINE BOON lil Bi® g 1 L DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1964 I 29e JAARGANG - Nr. 996 Administratiekantoor Nieuw gevestigd Ontwerp-Adviesbureau in Waddinxveen en Leiden, zoekt op korte termijn Schriftelijke sollicitaties aan Ontwerp-Adviesbureau „STABIEL”, Postbus 55, Waddinxveen Redaktie: Drukkerij Veldwijk, Oranjelaan 9, telefoon 2238. vereniging was, waarin christelijke literatuur aanvankelijk zelfs taboe was, gaf ook de stoot tot de vereni ging voor Volksonderwijs in Wad dinxveen. EHBO-ers gaan mee om mogelijke kleine blessures te verzorgen en een wijkzuster is steeds bij de hand om, waar nodig, hulp te bieden. Het comité rijdt in een aparte wagen mee, opdat alles goed verloopt. Een prachtige, zonnige dag wordt allen toegewenst. ACCOUNTANCY BELASTINGZAKEN Van Beresteijnstraat 19, Reeuwijk - telefoon 01829-662 voor de afdeling beton, staalconstructies, pijpleidingen en de algemene werktuigbouw. 1 Leidsters en leiders gaan mee om te wijzen op alle bezienswaardig heden en het oog te houden op de waaghalzen in de speeltuin. Ook Binnen een week na de eerstkomende volle maan zullen de leden van dé zeer oude Waddinxveense vereniging Het Leesgezelschap voor een algemene vergadering bijeen komen. Alle leden zullen er wel zijn. Want wie niet verschijnt - om welke reden dan ook - moet een boete van een halve gulden betalen. Dat staat duidelijk in de Statuten en het Huishou delijk Reglement - een 22 pagina’s tellend boekje, dicht bedrukt met de 49 artikelen, waaraan de vierentwintig leden van Het Leesgezelschap zich maar hebben te houden. Wie trouwens te laat ter vergadering verschijnt, betaalt een kwartje boete. De leden worden stevig aan de lijn gehouden, dat is de hele sfeer van de oude statuten, opgesteld door hoofdonderwijzer J. Bloemendaal, in het jaar 1819. de boeken nu na een jaar nog in uitstekende staat. Natuurlijk vergaderde men ook in die oude tijd graag en veel. Aan vankelijk nog bij een bestuurslid thuis, maar al gauw in café Sint Joris aan de Dorpstraat, waar later slager Van Tilburg kwam en nu een stomerij gevestigd is. Men zat bijeen onder hef toeziend oog Ko- ning Willem I, die in een vergulde lijst stevig gepenseeld aan de muur hing. Dank zij de Brugzegel-aktie Nog enkele dagen en de jeugd kan zich opnieuw inleven in de sprookjessfeer van het grote sprook jesbos dat „de Efteling” heet. Enkele weken heeft een groot spandoek over de Kerkweg, bij de oprit naar de brug, de huismoeders aangespoord haar inkopen te doen bij de Hefbrugwinkeliers. Dat span doek heeft resultaat gehad, want honderden, ja, duizenden zegeltjes zijn er verstrekt, die, opgeplakt op een kaart, recht geven op een dag genieten van een busreis naar en ontspanning in dit wijdvermaarde recreatiecentrum. Het juiste aantal deelnemers aan deze glorieuze dag is nog niet be kend. Tot Zaterdag a.s. kunnen nog volgeplakte kaarten worden inge leverd. Maar zeker is nu al, dat minstens 800 tot 1000 kinderen, dank zij de spaarzin van de moeders, op woensdag 19 augustus a.s. een pret tige onderbreking van de zeer lange vakanties zullen mogen genieten. De reis naar „de Efteling” gaat met bussen en het werkcomité doet alles om de veiligheid van de aan hen toevertrouwde jeugd te ver zekeren. In 1920 vierde men vrolijk het honderdjarig bestaan van Het Lees gezelschap. Boeken uit het fonds van die tijd: Ijdelheid der ijdelhe den, van Struwe; Lenteleven, van Streuvels; De Geliefde Vagebond, van W. J. Locke en Lenteroes, van Gabriele Reuter. Wie kent ze nog Het feestprogramma bracht voor drachten zoals: In ’t cachot en Een Knap Kind, beide van Henri Dek king. Na een welverdiende vakantie begint muziekvereniging Concordia weer met de repetities. Vrijdag a.s. voor de muzikanten in het Geref. Verenigingsgebouw, Stationsstraat, en woensdag a.s. voor de drumband als vanouds bij Houthandel Alblas. Nieuwe leden kunnen zich op de repetitie-avonden aanmelden of bij de heer W. van Ringelenstein, Jan Dorrekenskade-oost 49 en voor de drumband bij de heer J. Langen- dam, Noordkade 115. Hij zond, een week later, wel een boze brief naar Waddinxveen, in clusief een stevige rekening. Die is echter niet betaald, daar men meen de, dat die lezing dan maar eens later gehouden moest worden. Op vele gebieden was Het Gezel schap in latere jaren werkzaam. Men stichtte een „zondagsschool”, in de letterlijke betekenis van het woord. Analfabeten die toch wel graag wilden delen in de voordelen die het kunnen lezen en schrijven meebrengt, werden op zondag in deze kunsten ingewijd door verge vorderde leden van de vereniging. Iemand die kon lezen, mocht lid worden van de vereniging, die zo doende groeide en groeide. Er ontstond ook een Volksbiblio theek, die het lange tijd volgehou den heeft, maar die opeens spoor loos verdween. De heer N. N. van Rooyen: „Die bestond nog toen ik een jongen van een jaar of twaalf was. Maar waar het allemaal gebleven is? Tweedui zend boeken verdwijnen toch maar niet zo Het Gezelschap, dat een algemene Weekblad voor Waddinxveen Abonnement: f 1,40 per kwartaal bij voor uitbetaling. Advertentietarief: f 0,10 per mm regel. Tarieven bij contract en voor tekst advertenties op aanvraag. METALEN ZONWERING Binnenkort zal van dit produkt een metalen zonwering op de markt komen. Deze bestaat uit drie verschillende weefsels, die warm- tereflectiecijfers geven van 40 tot 80%, waarbij tegelijkertijd de licht doorlaatbaarheid (en dus het door zicht) afloopt van 50 tot 10%. Wat gebeurt er? Door het spiegelende laagje wordt van de in zonlicht aan wezige warmte, die door de ruiten een kamer binnenkomt, van 40 tot 80% weer naar buiten terugge kaatst, waardoor het ’s zomers bin nen koel blijft. Dit metalen laagje kaatst ’s winters een groot deel van de kamerwarmte die naar buiten wil terug, wat zal schelen in de verwarming srekening. De matalonweefsels kunnen wor den gebruikt als vitrage, als schuif gordijn en als rolgordijn. De goed koopste kwaliteit is verkrijgbaar in breedten van 85 en 110 cm; de an dere twee zijn 120 cm breed. De prijzen variëren van 8,05 tot 16,75 per meter, waarbij er keus is uit 12 kleuren. De letterkunde bloeide op en alle mogelijke leesgezelschappen koch ten boeken aan, die onder de leden circuleerden totdat ze kapot gele zen waren. Na een jaar werd de hele voorraad dan (onder de leden verkocht) en deze werkwijze wordt ook thans nog gevolgd. Alleen zijn Advertenties: Drukkerij Veldwijk, Oranje laan 9, tel. 2238. Inzenden van advertenties en berichten tot dinsdag 12 uur. VOORDELEN Het uitzicht van binnen naar bui ten wordt niet belemmerd. Het zijn sterke en soepel vallende dunne weefsels, die bestand zijn tegen langdurige inwerking van zonlicht, licht- en motecht, kreuk- en krimp- vrii en gemakkelijk in onderhoqd. Aangeraden wordt de gordijnen thuis te wassen, maar daarbij voor al geen soda te gebruiken, ook niet voor het weken of zachtmaken van het water. Soda zou de metaallaag vermetigen. In een badkuip of was trog (minimale hoeveelheid water ong. 3ü liter) wordt een zwak was- sop gemaakt.' Nadat alle korreltjes van net waspoeder zijn opgeiost moeten de metalen gordijnen, zo weinig mogehjk gevouwen, enige tijd weken en daarna met de hand voorzichtig door het sop worden geslagen. Nat ophangen. Het vervaardigen en ophangen van deze zonwering moet deskun dig gebeuren. De metalonweefsels moeten minder ruim hangen dan andere gordijnen of vitrages. Zowel boven, als onder als aan de zijkan ten dienen ze zo goed mogelijk aan te sluiten aan muur of vloer. Raad pleeg dus een deskundige. De rol gordijnen, of met de hand verstel bare of automatisch werkende, zijn gebonden aan de breedte van de metaion weefsels. De naam is in vele landen gede poneerd, terwijl Verolme interna tionaal voor vrijwel alle landen ter wereld de exclusieve toepassings- rechten heeft verworven. Zondagmiddag tijdens een balspel ontstond een kleine woordenwisse ling, wat tussen jongens wel meer voorkomt, doch de 9-jarige A. v. L. maakte zich schijnbaar nogal kwaad en stompte de 10-jarige A. de B. tegen zijn neus waardoor deze brak. Dokter de Geus verleende de eerste hulp waarna hij zich onder behan deling van dokter Belgrave moest stellen in het ziekenhuis. Waarom had men in 1819, nadat de Fransen waren verdwenen, in Waddinxveen zo’n behoefte aan Het Leesgezelschap De statuten zeggen er niet veel over: „Het Gezelschap stelt zich ten doel, om door het lezen van nuttige en onderhoudende geschriften, het aan horen van gepaste voorlezingen en bijdragen en door onderling verkeer en gesprekwisseling de verstande lijke en zedelijke beschaving te be vorderen en mede te werken tot alles, wat der gemeente nuttig kan wezen”, staat in de krullerige taal van die tijd te lezen, in artikel 1. De heer N. N. van Rooyen, krui denier aan de Dorpstraat, kent de werkelijke achtergronden nog wel, uit overleveringen van een voor ouder, die evenals hijzelf, óók secre taris van Het Gezelschap was. „Er was in die tijd een nogal vreemde, godsdienstige secte ge vormd, de „Apostolische Broeder- vereniging”, begonnen in Zwijn- drecht, maar juist in Waddinxveen met veel succes zich uitbreidend. Hier heetten ze de Zwjjndrechtse Nieuwlichters. Het was een socrt van communistische groep. De aan hangers streefden naar gemeen schap van goederen, naar gelijkheid van kleding en arbeid. Het huwelijk erkenden zij niet, evenmin als de burgerlijke stand, of de loting voor de nationale militie. Men voelde de wilde nieuwlichters als een gevaar voor de burgerlijke samenleving. Door de manier waarop zij zich kleedden - of niet kleedden - ver wekten zij nogal wat onrust in het oude Waddinxveen, waar de strijd tussen Noord en Zuid Waddinxveen werd vergeten, om eerst aan dit on heil het hoofd te bieden. Toen zelfs Dirk Valk, onderschout en gemeentesecretaris van Noord Waddinxveen zich in 1819 bij de secte aansloot en de Nieuwlichterij in het dorp begon te organiseren, wilde men een tegenkracht hebben tegen wat men een gevaarlijke uit was noemde. Die tegenkracht werd Het Leesgezelschap, waarin de schoolmeester, de dominee en de pastoor eendrachtig samenwerkten, om het dreigend onheil uit Zwijn- drecht af te wenden. Of het door Het Leesgezelschap kwam is niet bekend, naar na en kele jaren verliep in Waddinxveen de nieuwlichterij en Dirk Valk stierf arm en vergeten in het verre Den Helder. Maar Het Leesgezelschap begon aan een bloeitijd en werd een mach tige vereniging, die ingreep tot diep in het maatschappelijk leven van Waddinxveen. Het ziet er naar uit dat de oogst van appels en ook peren in ons land dit jaar zeer groot zal zijn. Voor vele fruittelers zou het daar om wel eens een moeilijk jaar kun nen worden hoe naar dit ook klinkt voor buitenstaander. Grote oogsten geven extra werk, terwijl de prij zen en ook de kwaliteit (grootte) van het fruit veelal te wensen over laten. Moderne fruittelers hebben dit reeds maanden voorzien en heb ben alle beschikbare arbeidskrach ten ingezet om te dunnen, teneinde voldoend grote vruchten te krijgen. Ongetwijfeld zal de belangstelling voor bewaring van fruit in koelhui zen groot zijn. Van groot belang is dat hiervoor alleen de goede partij en, die het dus waard zijn, worden opgeslagen. Een nieuw onderzoek, het zogenaamde bladonderzoek kan hierbij waardevolle aanwijzingen geven. Speciaal het kalkgehalte speelt hierbij een belangrijke rol, omdat dit samenhangt met de ge voeligheid voor stip. Postgiro 47062 ten name van Drukkerij Veldwijk. Bank: Coop. Raiffeisenbank te Waddinxveen. En nu Het Leesgezelschap is niet groot meer. Vier en twintig Waddinxve- ners zijn er lid van. „We willen eigenlijk niet groter worden,” zegt secretaris Van Rooyen, want we kunnen zo fijn rondkomen met die rente van dat oude kapitaaltje, en als er leden bijkomen.enfin dan wordt de spoeling dunner.” N. Bontenbal is nu voorzitter. P. J. van Leeuwen is penningmeester en er zijn nog maar twee commis sarissen nodig, want gevochten wordt er niet meer tijdens de ver gaderingen. Het zijn H. v. d. Linde en J. A. Kwaak, die het getweeën best aan kunnen. De 24 leden ontvangen iedere drie weken een boek en iedere week de leesportefeuille met tijdschriften. Boeken van Jan Mens, Anton Coo- len, Leon Uris, Anna Blaman, Hans H. Kirst, maar ook titels zoals „Sheila, niet gewenst” of „Eldorado Jane”. En de bladen: To Day, Na tuur en Techniek, Revue, Spiegel, Der Stem, De Vrouw en haar Huis en de Wereldkroniek. Met die 24 leden kan men precies toekomen met drie mappen, elk goed voor acht weken. Wie een map of boek uit heeft, brengt het zelf naar de volgende lezer. Het bijna 150 jaar oude systeem werkt nog best. En De Spiegel zit nu ook in het fonds, hoewel dat een uitgesproken christelijk blad is. Men is in die honderdvijftig jaar, wat gemakkelijker geworden. De witte en bruine bonen komen er ook niet meer aan te pas. Wie lid wil worden, kan zich ge woon opgeven bij kruidenier Van Rooyen. Maar niet later dan een week na volle maan. Lezingen stonden vaak op het programma. Van heinde en verre kwamen de lieden die met deze nobele kunst hun brood verdienden, om in de dorpen voor de ’letterkundige clubs’ hun voordrachten te houden. Wel moesten zij van te voren hun verhaal op schrift aan de secretaris toezenden, opdat deze kon vaststel len of het geboden geestelijk voed sel wel geschikt was voor de Wad dinxveense geesten. Want die oude Waddinxveners waren heethoofdige lieden. Niet alleen dat zij er een geheel eigen mening op na hielden over tal van onderwerpen, maar zij wilden die mening ook heel graag met de vuist, of via het mes, verde digen. Vandaar dan ook, dat al aan het eerste bestuur drie commissa rissen werden toegevoegd. Dat wa ren meest potige boerenzoons, die als uitsmijters fungeerden bij ver schillen van mening tussen leden en bestuur, of tussen bestuur en inleider. Eén keer in het roemruchte be staan van Het Gezelschap is een lezing niet doorgegaan. De inleider was uit Rotterdam gekomen met de stoomtrein tot aan Gouda. Vandaar zou hij met een paard en wagen worden afgehaald. Maar geen van de leden had door een nog steeds niet opgehelderde oorzaak, die avond een paard ter beschikking. Zodat de man, na enkele uren van bittere koude op het open Goudse station, de laatste stoomtrein maar weer nam naar Rotterdam. Voor Duitse Handelscorrespon dente slaagden mej. L. Buitelaar en A. Hilgers, zij werden opgeleid door de heer D. Herstel te Gouda. Voor Nederlandse Handelscorres pondente slaagde A. Hilgers, opge leid door Instituut de Jong te Gouda. In 1860 werd zelfs een eigen bank opgericht, de Volksbank. Toen in 1887 ook andere bankbedrijven be langstelling kregen voor Waddinx veen, werd de Volksbank opgehe ven. Het batig saldo bleef echter in de kas van Het Leesgezelschap en tot op de huidige dag genieten de leden nog van de rente van het in middels aanmerkelijk gegroeide ka pitaal. De heer Van Rooyen haalt de zware, donkerbruine kist van de zolder, waarin de oude boeken van de vereniging veilig liggen opge borgen. De vergeelde kasboeken, de vele verslagen van stemmige bij eenkomsten, of van vergaderingen, die in een wilde chaos eindigden, waarin de tafels omver gingen en de voorzitter zijn hamer vertwijfeld in stukken sloeg. Waddinxveen mag dan niet zo’n groots verleden hebben, levendig was het zonder twijfel, dat blijkt voor ieder die tussen de keurige regels van een reeds lang gestorven secretaris weet door te lezen. Zuinig was men ook toen al. Een voorvader van de huidige secreta ris was zo vriendelijk om een ste vige lessenaar voor Het Gezelschap te timmeren. Het bestuur vond hem echter veel te duur: 2,50 is een te boog bedrag, hoewel de lessenaar degelijk is gemaakt.meende de voorzitter. Wie lid wilde worden, moest wachten toe even na volle maan, in de maand augustus. Dan kwamen alle leden uit de wijde omtrek bij een. De voorzitter liet stemmen, voor ieder nieuw lid afzonderlijk. Alle leden kregen wat witte en wat bruine bonen. Een zwart kistje met In Nederland is voor het eerst ter wereld het metalliseringsproces, zoals het al bekend is voor papier en plastic film, toegepast op tex tielmaterialen. Dit is gebeurd bij Verolme, die ook de machines bouwt die voor het uitvoeren van dit proces nodig zijn. Een staaltje van Nederlands vernuft en vakman schap, dat allerwege bewondering zal afdwingen Door de textiel - gemaakt uit po lyester garens - door een luchtle dige tank te leiden, waar alumi- niumdraad tot dampvorm wordt verhit, slaat op de textielbaan een zeer dun laagje aluminium neer, dat glanst als een spiegel en zo dun is (plm. 1/10.000 mm), dat de tex tiel zijn eigenschappen behoudt. Dit spiegelende laagje heeft een zeer groot reflectievermogen. Er zijn vele toepassingsmogelijkheden. I Hl S j X

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Weekblad voor Waddinxveen | 1964 | | pagina 1