In Kunstzaal van Boekhandel Veldwijk
Wereld-
Raiffeisendag
Elsev ier’s weekblad
3e donderdag
in oktober
Wanneer naar
Har Sanders?
Wat kost kunst?
Van honderd vijf
een
Gouden jubileum
ia C. v. d. Linde Zn
Afscheid
personeelsleden
Straatbelasting gaat omhoog beslist de raad
en twintig tekeningen en linoleumsneden, die
maand verblijf in Dwingeloo opleverden,
hing Sanders de twee en twintig beste op
7
i
Zwemmen
ook belangrijk
Federatie
In het bos
Zelfstandig
Ryper
„Kruimelwerk”
Voorzitter
als verkoper
Zwart-wit
Bezeten
Vijf jaar vuil kwijt
(vervolg van pagina 1)
op
de
dorpjes zijn spaarbanken
van
Niet zo veel als u vreest. Ons
viel het tenminste erg mee.
De tekeningen en lino’s zijn
reeds keurig ingelijst. Voor
een linoleum-snede, door de
kunstenaar zelf afgedrukt en
voorzien van een nummer, be
taalt men 60,—. Voor een
tekening brengt Har Sanders
150,in rekening.
i’
in de winter te laten zwemmen,
maar geloofde niet, dat het voorge
stelde vervoersschema uitvoerbaar
was.
Het voorstel werd met de stem
men van de heren Slob (CHU),
Huizer, Uitbeyerse (Herv. Kiesver.)
en Mulder (SGP) tegen aanvaard.
Het huisje van het echtpaar Sentinus in de buurtschap Leek vlak bij
Dwingelo. Evenals de andere tekeningen uit Dwingelo komt ook dit
oude boerderijtje voor in de onlangs druk besproken roman van
Willem van Toorn: „De Toeschouwers”, waarin de jonge roman
schrijver het leven in Dwingelo met naam en toenaam schetst.
Waddinxveense kunstschilder Har Sanders exposeert
Drentse tekeningen en lino’s
Har Sanders, druk bezig zijn tekeningen aan de wanden te
hangen. (foto Sjaak Noteboom)
Het schoolzwemmen in het Spaar-
dersbad te Gouda gedurende de
wintermaanden kon in de ogen van
de heer Slob namens de financiële
commissie geen genade vinden. Hij
meende, dat het lesrooster door dit
zwemmen geheel in de war zou
raken.
De voorzitter gaf hierop als zijn
mening weer, dat het zwemmen als
leerstof even belangrijk is als aard
rijkskunde en geschiedenis.
In de verdere discussie zei de
heer Huizer het schoolzwemmen in
de zomer wel toe te juichen, maar
gedurende de winter moesten zijns
inziens reken en taal voorgaan. De
heer Kroes toonde zich enthousiast
met het plan om de kinderen ook
door. Je blijft vier uur, vijf uur, zes
uur weg.
Je vergeet de tijd. Dan terug naar
het huisje en snel wat eten. En dan
verder, snel werken tot zonsonder
gang. Met de auto rij ik van plek
naar plek. Soms zie je naast zo’n
goeie plek iets anders, onder een
andere hoek. Dat blijkt dan soms
nog beter, dan je eerste idee. Het
is ook maar net hoe het licht valt.
Dat verandert een situatie soms
volledig”.
den. En je bent nu kritischer, dat
zei ik al. Wat er vroeger doorheen
slipte haal je er nu uit. Kijk maar
eens wat ik van Dwingeloo maar
heb overgehouden.
Har Sanders is lid van de Fede
ratie van Beroepskunstenaars. Via
deze vereniging kan hij buiten het
toeristenseizoen tegen zó redelijke
prijs een zomerhuisje in Drente
huren, dat hij er langer kan blijven
dan de gemiddelde vakantieganger.
Ook ’s-winters kan hij in Drente
terecht, en hij heeft dat vroeger al
eens gedaan, met z’n hele gezin.
„Waddinxveen is rustig, maar
Dwingeloo is iets unieks”, zegt hij.
„De mensen komen niet bij je kij
ken, als je aan het werk bent. Dat
doen ze hier wel, in het westen. De
Drent gaat rustig zijn gang, laat
iedereen in vrede, zolang men hem
ook niet lastig valt. Ongestoord
werken, in een stil bos of vlak bij
een boerderij, dat kan de kunst
schilder in Drente.
In het bos ontmoet je maar zel
den mensen”, zegt Har Sanders, „je
bent er alleen met de vogels en de
herten.”
Toch zou hij er niet definitief
willen wonen. „Misschien een half
jaartje....” twijfelt hij. „Maar ik
wil toch wel wat menselijk contact,
niet te ver weg van „het centrum”,
zoals hij kennelijk de randstad Hol
land ziet.
De tentoonstelling van het
nieuwste werk van Har San
ders duurt van 6 oktober tot
en met 27 oktober. De expo
sitie wordt gehouden in de
kunstzaal van boekhandel
Veldwijk, Passage 145. De
tentoonstelling is te bezich
tigen op werkdagen tussen 10
uur en 12 uur en tussen 14 en
18 uur. Vrijdagavond is de
tentoonstelling eveneens open
en wel van 19 uur tot 21 uur.
Woensdagmiddag is de expo
sitiezaal gesloten.
Woensdag 14 oktober zal het 50
jaar geleden zijn dat de heer C. van
der Linde zijn zaak in textielgoe-
deren en woninginrichting heeft
opgericht aan de Dorpsstraat alhier.
Deze zaak heeft in de loop van
deze 50 jaar verschillende gedaante
verwisselingen ondergaan en is en
kele malen verbouwd en vergroot
totdat in 1959 het tegenwoordige
pand aan de Dorpsstraat werd vol
tooid.
De oprichter, de heer C. van der
Linde, is inmiddels overleden, maar
onder leiding van zijn zoon, de heer
H. van der Linde, is de zaak steeds
verder uitgebreid. De naam Van der
Linde is in de loop der jaren in
Waddinxveen en omstreken een
begrip geworden.
Belangrijke nieuwe bouwplannen
staan op stapel in de Or.anjewijk
aan het Kon. Wilhehninaplein.
Het moge de familie Van der
Linde gegeven zijn, dat zij nog vele
jaren haar werk mag zien groeien,
en wij zullen de eersten zijn om
haar hiermede van harte geluk te
wensen.
Hoewel Sanders al heel wat in de
omgeving van Waddinxveen heeft
rondgezworven, met het schetsboek
in de hand, heeft hij naast de open
heid van onze frisse Zuidplaspolder
toch zo nu en dan een innerlijke
drang naar de beslotenheid van het
bos. De laatste vier jaar heeft hij
zijn vakanties dan ook doorgebracht
in de lommerrijke omgeving van
Dwingeloo (Drente), waar oude
kromgetrokken boerenhuisjes, die
dezelfde kleur als het omringende
boomschors hebben aangenomen en
waar de bescheiden en zijn eigen
weg gaande boerenbevolking zijn
grote liefde hebben.
Die liefde komt tot uiting in de
drie linoleumsneden en de negen
tien tekeningen (redispen met Oost-
indische inkt) die hij gedurende een
maand in Dwingeloo maakte.
„Eigenlijk doe je er maar twee
weken over”, zegt hij. „Een week
heb je nodig om te verkennen. De
hele omgeving door met de auto.
Dan werken, langer dan acht uur
per dag, en zeer geconcentreerd.
Dat hou je niet langer dan twee
weken vol. Dan ben je leeg, alsof
je als een fietsband bent leegge
lopen. De laatste week is dan ook
echt vakantie. Je probeert nog wel
wat, maar het lukt niet meer en je
houdt er vanzelf mee op.”
Lang zal het niet meer duren, of
Har Sanders gaat helemaal op eigen
Donderdag 15 oktober a.s. wordt
het feit herdacht dat F. W. Raiffei
sen inl849 zijn eerste coöperatieve
spaar- en kredietbank stichtte.
Een grote gebeurtenis in het licht
van het toenmalige tijdsbeeld.
Groot genoeg ook om in de ge
schiedenis te blijven voortleven als
het werk van een onvergetelijk
pionier.
Want uit de eerste bank van Raif
feisen zijn in vele landen in Europa
en daarbuiten Raiffeisenorganisaties
met duizenden aangesloten banken
gegroeid. In steden en stadjes, dor
pen en
is de Kunststichting Waddinxveen
weer nieuw leven ingeblazen. In
juli organiseerde de Kunststichting
een proeftentoonstelling van Paul
Citroen, die veel belangstelling trok.
Hierbij bleek, dat de kunstzaal
van boekhandel Veldwijk aan de
verwachtingen voldeed, zodat de
moeilijkheden van de Kunststich
ting, die zijn eerste zaal «k wijt raak
te, waren opgelost.
Zes exposities zijn nu gepland.
Na Har Sanders zullen aan de Pas
sage exposeren: Meike Sund, Thea
v. d. Heuvel, Auke de Vries en Ge
rard Lutz. Ook een tentoonstelling
van de in Waddinxveen schilderen
de en tekenende amateurs staat op
het programma. H.V.
mand eigenbelang in zocht, groeide
uit tot een hechte instelling waar
aanvankelijk velen toevlucht von
den in hun financiële nood, doch
waaruit spoedig ook een stimulance
groeide, die de gemeenschap aan-
moedigde tot sparen. Raiffeisen had
iets groots verricht! Hij had bewe
zen dat spaarzaamheid tot grote
dingen in staat stelt.
Overal in Duitsland vonden zijn
denkbeelden weerklank en weldra
breidden zij zich uit tot ver over de
grenzen. In Nederland kwam de
Raiffeisengedachte eind vorige eeuw
tot werkelijkheid en is thans uitge
groeid tot een Raiffeisenorganisatie
met meer dan duizend aangesloten
banken en bijkantoren.
Het totaal aantal spaarders be
draagt momenteel ruim 1.750.000
met een totaal aan ingelegde spaar
gelden van ruim 4.000.000.000,
Over de gehele wereld wordt bur
gemeester Raiffeisen jaarlijks op de
derde donderdag van oktober her
dacht. In ons land is dit de „Raif
feisendag”, die de laatste jaren we
gens grote belangstelling van nieu
we spaarders uitgebreid is tot de
„Raiffeisen-spaarweek” (de week
van 12 - tot 17 oktober a.s.).
In Amerika vindt de herdenking
plaats op dezelfde datum met de
’’Credit Union Day”, waarbij het ge
bruikelijk is, dat de President van
de United States een speciale bood
schap uitgeeft.
Vorige week hebben de heren G.
Vlasveld en Manusuwa afscheid ger
nomen van de gemeente wegens het
bereiken van de pensioengerechtig
de leeftijd. Burgemeester Van der
Hooft betreurde het dat de heer
Vlasveld ging vertrekken. Hij was
nog een werker van de oude stijl.
Namens het gemeentebestuur wer
den hem bloemen aangeboden.
Ook de heer C. Kraneveld, direc
teur van gemeentewerken en be
drijven, roemde de werklust van de
heer Vlasveld. Hij reikte hem een
enveloppe met inhoud over.
De heer Manusuwa werd toege
sproken door de burgemeester en
de gemeente-ontvanger, de heer
Van der Krans. Ook hem werd een
geschenk overhandigd.
Tengevolge van hongersnoden,
misoogsten en sociale ontreddering
was de financiële nood groot en de
invloed van woekeraars en geld
schieters bracht menige kleine on
dernemer tot de bedelstaf.
Sociale voorzieningen van staats
wege ter bescherming en onder
steuning van de economisch zwak
keren bestonden nog niet.
Om de ergste nood te kunnen le
nigen riep Raiffeisen de hulp in van
enige financieel-draagkrachtige be
woners van de gemeente. Zijn doel
was te komen tot de oprichting van
een niet-commerciële coöperatieve
spaar- en kredietinstelling van
waaruit leningen tegen betrekkelijk
lage rentevergoedingen konden
worden verstrekt aan hulpbehoe
vende inwoners. Daarbij was zijn
eerste zorg, de op woekerwinsten
beluste geldschieters uit te scha
kelen.
Reeds eerder had Raiffeisen be
wezen moedig en vasthoudend te
zijn waar het hulpvaardigheid be
trof. Daarmee had hij zich veel
sympathie verworven.
Het kostte hem dan ook weinig
overredingskracht om enthousiasme
te vinden bij een aantal dorpsnota-
belen, die bereid waren hem daad
werkelijk te steunen in de vorm van
spaargelden tegen rentevergoeding.
Op 1 december 1849 vond de offi
ciële oprichting plaats. En deze eer
ste pnieke bankinstelling, waar nie-
Wat Har Sanders zélf van zijn
werk vindt? „Vergeleken met zeven
jaar geleden, ben ik natuurlijk, zo
als dat heet „rijper” geworden.
Hoewelik was toen wel heel
eerlijk, naief misschien. Nu komt
meer het vakmanschap op de voor
grond. Dat naieve raak je kwijt hè.
Hoewel je - tenminste ik - toch
blijft proberen, dat naieve te hou-
sie uit te zien naar een verbran
dingsoven, die in samenwerking
met andere gemeenten zou kunnen
worden geëxploiteerd. Dit, omdat
de voorgestelde uitbreiding van de
stortplaats slechts vijf jaar respijt
zou geven. De voorzitter antwoord
de hierop direct door te zeggen, dat
hij een aantal jaren geleden reeds
een plan voor een gezamenlijke
verbrandingsoven had gemaakt. De
meeste gemeenten, waaraan hij dit
plan had voorgelegd, hadden weinig
interesse getoond.
Zonder hoofdelijke stemming ver
leende de raad 15.000,krediet
voor de uitbreiding van de stort
plaats.
Eerder tijdens de druk bezochte
vergadering was het heffen van
leges op af te geven visakten aan
de orde geweest. Het voorstel werd
aanvaard, zodat na 31 mei 1965,
wanneer het nieuwe aktejaar is in
gegaan, grote en kleine visakten
één gulden, en bijdragebewijzen
vijftig cent duurder worden.
De heer Slob vond de extra-in-
komsten hierdoor verkregen zo ge
ring, dat hij sprak over „kruimel
werk”. De heer Ververs hoopte, dat
bejaarden de nodige reductie zal
worden verleend.
De raad is accoord gegaan met
het voorstel van B. en W. over te
gaan tot vaststelling van de „Ver
ordening ombouw aardgas”. Over
de inhoud van deze verordening
gaven wij in het Weekblad voor
Waddinxveen van vorige week
reeds uitvoering bericht.
De voorzitter zei nog, op een
vraag van de heer Lips, hoe het pu
bliek van een en ander kennis zal
kunnen nemen, dat in de Oranje-
wijk een showroom zal worden in
gericht, waar men over alles met
betrekking tot de omschakeling op
aardgas deskundige voorlichting zal
kunnen krijgen.
Ten behoeve van het aanbrengen
van een centraal T.V. antenne-sys-
teem in de Vondelwijk had het col
lege van B. en W. de raad voorge
steld in principe een krediet van
101.000,te verlenen.
De heer Slob vond, dat het echter
wel aanbeveling verdiende dit voor
stel nog even aan te houden, totdat
meer gegevens bekend zijn omtrent
de investeringskosten, temeer nu
ook de overheid iets wil gaan doen.
De voorzitter antwoordde hierop,
dat hij graag zag, dat nu goedkeu
ring kon worden gegeven aan het
voorstel, ten einde zo vlug mogelijk
een beslissing van gedeputeerde
staten te kunnen uitlokken. In zijn
verdere betoog, trachtte hij het cen
traal t.v. antenne-systeem zo goed
mogelijk te „verkopen”. „Wanneer
we eerst moeten wachten op de
kostenberekening,” zo zei hij, „dan
komen we weer achteraan.” Hij
voegde daar aan toe, dat het thans
voorgestelde systeem te zijner tijd
ook op het centraal antenne-sys
teem, waarover in de Troonrede
werd gesproken, kan worden aan
gesloten.
„Het beeld is heel goed, en
kosten zijn niet zo hoog,” aldus de
voorzitter. Hij toonde aan, dat wan
neer 50 procent van de televisie-
bezitters op het systeem zou willen
worden aangesloten, dit per aan
sluiting hoogstens f 115,zou kos
ten plus een maandelijkse bijdrage
van 75 cent.
De heer Van Schaik kon zich nog
niet met een en ander verenigen en
daarom vroeg ook hij het voorstel
aan te houden tot de volgende ver
gadering.
De voorzitter ging hiermee ac-
coor en nam het voorstel terug.
volgens het idee Raiffeisen geves
tigd.
F. W. Raiffeisen - burgemeester
het Duitse dorpje Flammers-
feld (Westfalen) - was ambtshalve
gezagsdrager, doch in zeer mense
lijke zin „burgervader”. Een onder
scheiding die hem meer dan recht
matig toekwam om de nimmer af
latende zorg en toewijding, die hij
had voor de minder-bedeelden in
zijn gemeente. Hij beijverde zich
het algemeen welzijn te bevorderen
en de armoede te bestrijden door
de noodlijdende bevolking naar
draagkracht financieel bij te staan.
Hoewel het begin van de vorige
eeuw diverse aspecten vertoonde,
die duidden op een economische
vooruitgang, heersten in de streek
waar Raiffeisen leefde en werkte
erbarmelijke toestanden.
wieken drijven. Waarmee hij be
doelt, dat hij misschien zijn baan in
Den Haag er aan kan geven en al
leen van zijn kunst kan bestaan.
Natuurlijk verkoopt hij zijn werk,
maar dat is nog niet voldoende als
volledige „living”. Hij geeft momen
teel met veel plezier les in Eind
hoven, aan de Academie voor In
dustriële Vormgeving. Donderdags-
en vrijdagsavonds een basisklas
en zaterdagsmiddags een groep die
komt figuur- en portrettekenen.
Ook in Waddinxveen geeft Har
Sanders op het ogenblik teken- en
schilderles. Nog een paar klantjes
en Sanders kan „Den Haag” vaar
wel zeggen en gaan pendelen tus
sen Eindhoven en Waddinxveen.
„Ik rij wat af, in m’n eend,” zegt
hij. „Soms zit ik per week zestien
uur achte het stuur. Maar we zoe
ken een paar kamers in Eindhoven,
zodat wij drie dagen per week daar
kunnen blijven. Of misschien een
caravan, die ik daar ergens neerzet.
Want dat heen en weer racen be
valt me niet.”
Kunststichting
Met deze openingstentoonstelling
In kunstzaal van boekhandel Veldwijk aan de Passage heeft de burge
meester dinsdag j.l. een nieuwe tentoonstelling van de Waddinxveense
kunstschilder Har Sanders geopend. Het is voor de twaalfde maal, dat de
nu 35-jarige Har Sanders exposeert. Hij begon in 1957 in Den Haag in de
zaal van Martinus Liernur aan de Zeestraat, in de tijd toen hij zelf nog in
Den Haag woonde. Hij bleef de Hofstad trouw, want later gingen er nog
drie exposities van zijn werk. Vier maal exposeerde Har Sanders in Wad
dinxveen, één maal in Reeuwijk, twee maal in Gouda en één maal in
Boskoop. Vijf maal nam hij deel aan de Haagse Salon, waarbij de critici
zijn werk steeds meer gaan waarderen. Het werk, dat nu bij Veldwijk
in de kunstzaal achter de boekwinkel hangt, zou Sanders niet graag meer
vergelijken met zijn eerste produkten. Har is kritischer geworden, in de
vaak lang niet gemakkelijke jaren, die sinds die eerste tentoonstelling ver
streken. „Veel van wat ik toen exposeerde, zou ik nu zonder aarzelen in de
prullebak gooien”, zegt hij.
Hij is kritisch geworden. Streng
beoordeelt hij eigen werk. Lang
moet hij schiften, voor hij uit een
grote serie juist die exemplaren te
voorschijn haalt, die hij goed ge
noeg acht voor een tentoonstelling.
„In een maand tijd maakte ik in
de omgeving van Dwingeloo zeker
honderd vijf en twintig tekeningen
en lino’s. Ter plaatse - je kan er
van opaan dat ik er thuis niets meer
aan gedaan heb. Alleen moest ik
uitzoeken, schiften, oordelen over
eigen werk.
En daar zijn dan nu twee en twin
tig stuks van overgebleven. Die al
leen hang ik op. De rest gebruik ik
misschien nog eens als idee voor
nieuwe lino’s, maar verkopen doe
ik ze niet”.
„Maar als je echt werkt, die twee
weken, dan lijk je wel bezeten.
Weet je hoe dat gaat? Je deelt je
dag natuurlijk in hé, want de kin
deren zijn niet voor niets uit. Tot
elf uur ’s-morgens hou je je met
’t gezin bezig. Dan ga je er van-
Ten aan zien van het volraken
van de vuilnisstortplaats aan de
Middelburgseweg, adviseerde de
heer Lips namens de bouwcommis-
