moeilijk
en
van
Oud -minister
Furoi
Keuze voor Waddinxveense wijkverwarming
tussen stookolie en aardgas
'■.laveer
het aardgas is hoofdfactor in de
strijd tussen vaste, vloeibare en gas
vormige brandstof - ook éen-kamer
haard of centrale verwarming
sprak in Waddinxveen
Bronchiletten
nieuwsblad
Onafhankelijk
De aardqasbuizen naderen Waddinxveen
IS
Herfstmode
Ajschrijvingkosten apparatuur
bij aardgas aanzienlijk lager
MANTELKOSTUUMS
JERSEY DEUXPIECES
JAPONNEN
MANTELS
dient
heel de huid
y
Verschijnt elke donderdag
In de advertentie
van
vorige
is een FOUT INGESLOPEN
bank:
onze
Uw modehuis
f 2.50
iedere
een
voor
aan
f 2.50
iedere
voor
f5
iedere
en
aan
een
m
premie
nieuwe spaarder;
10e inl g"er
25e inlegger.
Bovendien ontvangt iedere inlegger
aardige attentie.
VOORDELEN AARDGAS
Europa-mode
AUTO-W.A. verzekering
X
PRIJS VAN AARDGAS
WAAROM HELE WIJK?
FERREIN GUNSTIG
KLIMAAT, GELUID, LICHT
NOG ACHTER...
C.V. KOMT ER IN
MEEST ECONOMISCH
BLOKVERWARMING
MOEILIJKE KEUS
PTT reddingsdtenst-
wedstrijden
Men gelieve te lezen onder premies
en geschenken:
Tijdens de Raiffeisen w eek
Weekblad voor Waddinxveen
DONDERDAG 15 OKTOBER 1964
20e JAARGANG - Nr. 1005
RECTIFICATIE
en
VES-
Tiendeweg
Gouda
Redaktie: Drukkerij Veldwijk, Oranjelaan 9,
telefoon 2238.
Advertenties: Drukkerij Veldwijk, Oranje
laan 9, telefoon 2238.
Inzenden van advertenties en berichten tot
dinsdag 12 uur v.m.
Hoestdrank in tabl«tvorm.95ct
Abonnement: 1,40 per kwartaal bij voor
uitbetaling. Advertentietarief: f 0,10 per mm
regel. Tarieven bij contract en voor tekst
advertenties op aanvraag.
bruikt, kan men dertig tot veertig
woningen warm stoken. Men ge
bruikt dan HBO (huisbrandolie) H,
die vergeleken met de veel zwaar
dere stookolie, die bij wijkverwar
ming kan worden gebruikt, aan
zienlijk duurder is. Stookolie kost
slechts de helft of nog minder dan
HBO, maar kan alleen in grote ke
tels worden toegepast. Ketels, die
twee- tot zeshonderd woningen kun
nen verwarmen. Bij zo’n grote in
stallatie is steeds toezicht nodig. Het
loon van de stoker en de dure
stookinstallatie komen er pas uit,
wanneer met de relatief goedkope
stookolie een zo groot mogelijk aan
tal woningen wordt verwarmd.
Nu de aardgasbuizen ook Waddinxveen steeds dichter naderen, en de
tijd niet ver meer is, dat ook wij hier het stadsgas voor aardgas gaan
verwisselen, vragen velen ook in ons dorp zich af, welke reële voordelen
aardgas voor verwarmingsdoeleinden kan bieden. Heeft het zin een kolen
haard of een oliehaard te verwisselen voor een ’’aardgas-haard” voor één-
kamerverwarming? Heeft het zin, de aanschaf van een centrale-verwar-
mingsinstallatie, gestookt met olie, nog even uit te stellen, tot het aardgas
er is en dan déze brandstof voor de verwarming van het hele huis te
gebruiken? Zou ook aardgas bij de moderne wijkverwarming, die wij in
de nieuwe Waddinxveense woonwijken krijgen, voordelen bieden boven
de oliestookinstallaties waarmee men tot nu toe steeds werkte? Allemaal
vragen, die des te dringender worden naarmate de geweldige graafma
chines ons naderen, die de sleuven uitsnijden waarin de aardgasbuizen
komen te liggen.
Aardgas voor huishoudelijk ge
bruik, dus voor koken en centrale
verwarming, heeft vele voordelen,
meende onze warmte-expert J» M.
van Heel. Komt een oliestookinstal-
latie al gauw op zo’n 6000, bij ge
bruik van aardgas voor c.v. is men
met een f 4000 totf 4500 klaar. Men
heeft o.a. geen voorraad-tank nodig
en de brander vergt veel minder
onderhoud. Verder hangt de stook-
prijs natuurlijk weer af van wat
men in het geheel gebruikt, waarbij
men eigenlijk de prijs van de brand
stof, die men vroeger voor koken
wat onderwerpen aan de orde. Al
de vragen over: defensie, belasting-
politiek, onderwijsvernieuwing, de
doelstellingen van de Partij van de
Arbeid, propaganda, verkiezingen
in België, auto bezittende .arbeiders
enz., werden alle grondig en af
doende door de spreker beantwoord.
De voorzitter dankte tenslotte
allen en hoopte de heer Suurhof
nog wei eens weer in Waddinxveen
te zien.
v<
menteel is het zo, dat de laatste
vorm goedkoper uitkomt. Maar.
de prijs van ruwe olie schommelt
Terecht! Nog nooit brachten wij in
de najaarskollektie zo’n enorme
verscheidenheid van binnen-
buitenlandse modehuizen.
geschikt te maken is, acht ir. Van I gebruikte,
Bremen niet geschikt. Bij de instal
latie voor stookolie komt er n.l. zó
veel extra apparatuur bij - zoals een
tank, die verwarmd moet zijn i.v.m.
de taaie, stroopachtige olie - die
men bij het overgaan op aardgas
allemaal kwijt is.
•premie, f 75.-p. jaar Nederland
f 100 - p. jaar Europa
•dekking: f 1.000.000.
•geen eigen risico
inl.: Van Beresteijnstraat 19
Reeuwijk - tel. 01829-662
Deze laatste prijs komt neer op
3J cent per kg olie, die aan warmte-
energie gelijk staat met 1,2 kubieke
meter aardgas. Daar kan de aard-
gasprijs, zelfs die van 6 cent, niet
tegen op. Maar, alwéér, de vaste
lasten bij stookoliegebruik liggen
veel hoger. Het blijft uitkienen, let
ten op tiende delen van een cent,
en dat over vele jaren.
De keuze van een brander, die nu
voor stookolie en later voor aardgas
In de vorige week gehouden ver
gadering van de afdeling Waddinx
veen van de Partij van de Arbeid,
trad als spreker op, de heer J. G.
Suurhof, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal.
Het gezellige zaaltje van hotel
„de Unie” was geheel bezet, toen de
voorzitter van de afdeling, de heer
A. H. van Gent, alle aanwezigen en
in het bijzonder de Partijvoorzitter,
de heer J. G. Suurhof, welkom heette
op deze eerste vergadering in dit
seizoen.
De heer Suurhof ving zijn rede
aan met een terugblik op de laatste
Troonrede. Spreker constateerde
daarin een gemis aan oog voor de
grote dingen die er in de wereld
gebeuren. Er wordt met geen woord
aandacht geschonken aan de zeer
concrete veranderingen in de poli
tieke en maatschappelijke verhou
dingen in het buitenland. Zo is de
verwijdering tussen Rusland en
China, het uiteenvallen van het
communistische blok, en de nieuwe
mogelijkheden die daardoor zijn
ontstaan, in de Troonrede niet ge
noemd. Over de toekomstplannen,
in verband met de ontspanning die
is ingetreden in het contact met de
volken, laat dit staatsstuk ons in
het onzekere.
De mogelijkheden voor beperking
van de bewapening moeten meer
bestudeerd worden. Grote mogelijk
heden zijn er in de toekomst, nu de
kolonisatie heeft afgedaan en er zo
veel jonge staten zelfstandigheid
krijgen. Dat houdt gevaren in, om
dat China met zijn niets ontziend
revolutionair communisme die jonge
landen aan zich wil binden. Alles
moet daar van de grond af opge-
Postgiro 47062 ten name van Drukkerij
Veldwijk. Bank: Coop. Raiffeisenbank te
Waddinxveen.
En dan komen wij uiteraard op
het gebruik van aardgas voor blok-
en wijkverwarming.
„Bij aardgas hangt de prijs nauw
samen met de hoeveelheid die men
afneemt,” zegt ir. Van Bremen. „Dat
begint al bij huishoudelijk gebruik,
waarvoor prijzen aan de gemeenten
geadviseerd worden, die variëren
van een kwartje tot negen cent per
kubieke meter.
Bij toepassing voor wijkverwarming
waarbij per jaar meer dan een mil
joen kubieke meter kan worden
verbruikt, zou de prijs kunnen da
len tot ongeveer zes cent per ku
bieke meter. Bij toepassing voor
blokverwarming zou die prijs kun
nen zweven tussen zeven en acht
cent per kubieke meter. (Bij ge
bruik in uw eigen c.v.-installatie
tussen de negen en tien cent
Bij gebruik van aardgas, voor
welke doeleinden dan ook, springt
één voordeel direct in het oog: de
luchtvervuiling, waarmee wij in
Nederland allemaal steeds meer te
maken krijgen, is aanzienlijk min
der.
„Waarom stapt men nu over van
blokverwarming op wijkverwar
ming,” vroegen wij ir. Van Bremen.
„Dat wat tot nu toe een kwestie
van brandstof-economie,” zei hij.
„Met een kleine ketel, zoals die
voor blokverwarming wordt ge-
De keus tussen blok- of wijkver
warming is trouwens nog van an
dere factoren afhankelijk. Het ter
rein moet gunstig liggen, niet door
sloten of kanalen doorsneden wor
den. Ook de bodemgesteldheid is
van belang, in verband met een
eventueel noodzakelijke ondersteu
ning van het buismateriaal. Liggen
deze factoren allemaal gunstig, dan
kan stookolie (en dus wijkverwar
ming) concurreren met huisbrand
olie (en dus blokverwarming).
De laatste tijd is er in het kader
van de luchtvervuiling in ons Land
nog een factor bij gekomen. In Rot
terdam bijvoorbeeld is het gebruik
van zware stookolie voor wijkver
warming reeds verboden, omdat het
residu dat bij stookolie overblijft de
lucht op onverantwoorde manier
bezoedeld. Dat is weer tegen te
gaan met kostbare filter-installaties,
waardoor het economisch voordeel
van het gebruik van stookolie ech
ter voor een deel weer verloren
gaat.
bouwd worden en daar is veel geld
voor nodig. En de hulp aan die
onderontwikkelde landen moet veel
meer intensief en effectief geschie
den. De opbouw van die jonge sta
ten is van het aller grootste belang
voor onze Westerse wereld. En heel
Europa moet zich stellen achter dit
allesbeheersende probleem.
De regering Marijnen voert geen
doelbewuste politiek en komt gedu
rig in tegenspraak met vóór de ver
kiezingen gedane toezeggingen. Met
geen woord worc^. gerept over de
rassendiscriminatie en een duidelijk
geluid zou hier zeker moeten wor
den gehoord. Europa en Amerika
moeten grondig afrekenen met elke
vorm van rassendiscriminatie. Dat
willen Chnia en de Afrikaanse vol
ken straks uitspelen in hun zucht
naar wereld-communisme.
Minister-President Marijnen geeft
herhaaldelijk blijk van met beheer
sen van de grote politieke lijnen en
is veel te veel passief. De beste
dingsbeperking, in 1963 niet meer
nodig geoordeeld, wordt nu weer
wél nodig geacht. De loonexplosie
van 1964 krijgt de schuld van de
overbesteding, maar dat is niet
juist. De consumptie is met 6 pro
cent gestegen, maar de investerin
gen met 13 procent.
Géén verhoging van lonen in 1965
zegt de regering, maar wél verzwa
ring van de lasten. De aangekon-
digde belastingverlaging wordt nu
weer uitgesteld tot 1966 en de WD
slikt dat ook maar weer.
Er zit geen lijn in de regerings-
politiek en dat wreekt zich hoe lan
ger hoe meer. De minst draagkrach-
tigen worden daar de dupe van, al
dus sprak de heer Suurhof.
Bij de bespreking kwamen heel
Om enkele van die vragen voor
onze lezers te kunnen beantwoorden
hadden wij voor het Weekblad een
vraaggesprek met ir. H. van Bremen
hoofd van de afdeling „klimaat, ge
luid en licht” van de Stichting Ra-
tiobouw te Rotterdam, en met zijn
assistent, de heer J. M. van Heel,
die gespecialiseerd is in het onder
werp „Klimaat”.
Ratiobouw, een nu geheel zelf
standige afsplitsing van het Bouw
centrum, geeft objectieve adviezen
op bouwgebied, waarbij uiteraard
efficiënte bouwmethoden worden
aanbevolen. (Ratiobouw werkt ook
mee aan de totstandkoming van de
Waddinxveense wijkGroenswaard.)
Ook verwarming van woningen,
blokken of wijken, onderwerpen als
geluidsisolatie en doelmatige ver
lichting staan op het uitgebreide
programma van Ratiobouw.
Voor wij over het gebruik van
aardgas begonnen, vertelde ir. Van
Bremen ons eerst in het algemeen
iets over de ontwikkeling van de
verwarmingstechniek in ons land.
„Nog steeds is het zo, dat in het
merendeel van de Nederlandse wo
ningen de éénkamer-verwarming
wordt toegepast. Men gebruikt
hoofdzakelijk kolen en olie, (petro
leum, ook wel haardbrandolie ge
noemd), waarbij de laatste brand
stof steeds meer veld gaat winnen,
naarmate de stookapparaten beter
van kwaliteit worden.
Gashaarden waren tot nu toe vrij
duur in het gebruik. Evenals elek
trische verwarming werden deze
hoofdzakelijk als bij verwarming be
nut. Voor de gashaard gaat dit dus
anders worden, daar de prijs van
de brandstof gaat dalen (bij grote
afname) waardoor de vele voorde
len van de gashaard (o.a. zeer goed
thermostatisch te regelen) ten volle
tot hun recht gaan komen,” aldus
ir. Van Bremen.
„Ik verwacht, dat het aardgas
binnen niet al te lange tijd een
minstens zo belangrijke plaats in
ons land zal innemen, ,als momen
teel de vaste en vloeibare brand
stoffen. In Amerika, waar pas na
de oorlog aardgas in grote hoeveel
heden werd gevonden, heeft in zeer
korte tijd de eerste plaats ingeno
men in de rij van brandstoffen.”
De centrale verwarming begint
er in ons land nu eindelijk ook in
te komen. Op dit gebied hebben wij
in Europa nog een flinke achter
stand in te halen. In het algemeen
ziet men c.v. in Nederland voor de
verwarming van woningen nog als
een luxe. Maar in een land als bijv.
Zweden is een woning zonder c.v.
eenvoudig ondenkbaar.
Men onderscheidt centrale warm-
waterverwarming en centrale lucht
verwarming. Kolengestookte c.v.
ziet men niet zo veel meer. Tot
voor kort waren de meeste voor
zien van een automatische olie-
Wijk- en stadsverwarming acht
men over het algemeen de meest
economische vorm van woningver-
warming, daar waar mensen in
blokken en rijtjes bijeen wonen.
Een aantal ketels staat dan temid
den van de woonblokken in speciale
ketelhuizen, die via ondergrondse
zeer goed geïsoleerde buizen met
de woningen in verbinding staan.
Wijkverwarming geschiedt voor
alsnog altijd water als medium, en
radiatoren als warmteafgevers in
de huizen. Lucht als medium voor
het warmte-vervoer kent men nog
niet bij deze grote projecten.
stookinrichting. Ook hier gaat het
aardgas een zeer belangrijke rol
spelen, wegens de vele voordelen
(zoals o.a. de nu overbodige opslag
tank) die aardgas voor c.v. verwar
ming biedt.
Blokverwarming is eigenlijk een
zeer grote centrale verwarming van
een aantal woningen binnen één
pand. Het voordeel is dat men kan
volstaan met één grote ketel, die
het hete water levert voor aüe aan
gesloten woningen.
Wijkverwarming is het verwar
men van een aantal blokken, die
op één ketelhuis zijn aangesloten.
Stadsverwarming is het meest
uitgebreid. Hierbij wordt een be
paald stadsdeel verwarmd, waarbij
de warmte meestal geleverd wordt
door een energiebedrijf.
Utrecht had in 1938 al stadsver
warming. Rotterdam kreeg het in
1947. Ook op dit gebied is men in
Nederland nog niet ver. Hier zijn
het al weer de V.S., Frankrijk en
Zweden die de toon aangeven. Het
verschil tussen wijkverwarming, zo
als wij die ook in Waddinxveen
krijgen en stadsverwarming hangt
ook af van de leverancier.
Van wijkverwarming spreekt men,
wanneer bijvoorbeeld duizend wo
ningen door één eigenaar gezamen
lijk worden verwarmd.
Van stadsverwaming, wanneer de
warmte door een derde wordt ge
leverd.
Deze vorm van verwarming is
ontstaan door de wens van bijvoor
beeld een gemeentelijk energiebe
drijf, om de overtollige energie, die
bij een electriciteitscentrale wordt
opgewekt, te benutten. In Rotter
dam vloeide vele jaren heet water
weg in de Maas. Toen ging men het
voor stadsverwarming gebruiken
(en verkopen). Nu moet men zelfs
heet water speciaal voor die stads
verwarming er bij maken, met spe
ciale ketels.
Bij het gebruik van aardgas wordt
de keus tussen blok- of wijkverwar-
warming echter moeilijk. Hoewel
de gasprijs bij wijkverwarming la
ger ligt, komen er een aantal kos
ten bij, die niet mis zijn: een kost
baar ondergronds buizennet, één
of meer ketelhuizen, die bij blok
verwarming niet nodig zijn. Wie
hier moet kiezen, zal zeer nauw
keurig te werk moeten gaan, bij de
kostprijsbepaling.
Maar zelfs de keus tussen (wan
neer het gebruik is toegestaan)
wijkverwarming met stookolie, of
blokverwarming met aardgas is
oor alsnog niet gemakkelijk. Mo-
goedkoper uitkomt. Maar.
~2_ zV-
de laatste tijd nogal. De officiële
prijs is 95 per ton. Maar die prijs
zakte de laatste tijd al naar f 50,
40 en zelfs f 35 per ton, ook al
naarmate men veel of weinig af
neemt.
PULLOVERS - BLOUSES
TEN o.a. in ASTRALON
Op zaterdag 3 oktober j.l. werden
in Den Haag de jaarlijkse regionale
P.T.T.-reddingdienstwedstrijden ge
houden. De bedrijf zelfbeschermings-
ploeg van het PTT-kantoor alhier
wist hierbij een derde prijs te be
machtigen. Ook vorig jaar wist men
op derde prijs beslag te leggen.
De BZB-ploeg van het PTT-kantoor
nam voor de zesde maal deel aan
deze wedstrijden. Driemaal werd
een 2e en driemaal een 3e prijs be
haald. Voorwaar een uitstekend re
sultaat. De BZB-ploeg bestond dit
jaar uit J. C. Adriaansen, comman
dant; E. J. van Beek en D. Immer-
zeel.
van de jaarprijs moet
aftrekken.
Aardgas staat momenteel in ieders
belangstelling. Wetenschap en in
dustrie houden zich er intensief
mee bezig. In het Bouwcentrum
komt zelfs een tentoonstelling, die
geheel aan aardgas is gewijd. Daar
is o.m. een aardgas-cel te zien, die
door TNO is ontwikkeld, en die uit
warmte-energie rechtstreeks elec-
trische energie maakt. Zou dit ap
paraat voor huishoudelijke doelen
geschikt gemaakt kunnen worden,
dan zouden wij alles met aardgas
kunnen doen; verlichtmg, koken
(eventueel electrisch) en verwar
men (eventueel óók electrisch, en
dus absoiuut stofvrij). Maar dat is
nog verre toekomst. Trouwens, over
dertig jaar is het aardgas op, en
gaan we aan de kernenergie begin
nen. Wie dan al (eventueel via de
aardgasbrandstofcel) alles electrisch
doet, hoeft tenminste niet helemaal
om te schakelen. H.V.
Gevolg: exclusieve modellen van
heel bizondere stoffen in
