ZEGEN (1)
VAN ZORG EN
^2^23
Lezers
schrijven
Kerk
CNS
expositiezaal
100
jaar
Knnststichting
heeft andere
Ji I
I
1
I
fl
1868 Chistelijk Nationaal Schoolonderwijs 1968
Woninginrichting FA. H. J. VONK
VAN EEUWEN
I
l
i
I
Bespreking
1 4
Pagina 3
J
BALANS-OPRU IMI NG
Klap
tegen ongekend loge prijzen.
Rupke
„Bezwaren”
I
Schapen
g
H
I
'1'
1
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN HOLLANDS HART - donderdag 25 januari 1968
WADDINXVEEN
WADDINXVEEN
Ned. herv. kerk -
1
Zuidkade 3, Waddinxveen
Telefoon 2105
Coebergh damesdranken
(puur of met seven up)
Bessenjenever
Frambozen brandewijn
Kersenbrandewijn
Abrikozenbrandewijn
Aardbeienbrandewijn
Sinasbrandewijn
Ananasbrandewijn
per fles 6.95 - 3.70
Dan komt ineens het voorstel van
ds. L. Vroegindewey van de hervorm
de kerk om de samenstelling van het
bestuur te regelen naar de godsienst
van het aantal leerlingen. Het be-
bestuur beschouwt dit als een klap in
het gezicht, maar zet het voorstel op
de agenda voor de ledenvergadering.
MOERKAPELLE Dommee A.
Boertje zal na de kerkdienst van a.s.
zondag met de jeugd van zestien jaar
en ouder een nabespreking houden
over de preek in de consistoriekamer
van de Nederlands hervormde kerk.
In verband met een ophanden zijnde be- en verbouwing
moeten wij tijdelijk ruimte vrijmaken.
Daardoor kunt u nu profiteren om kwaliteitsgoederen,
welke wij in voorraad hebben, aan te schaffen
Wie de geestelijk vader van de
nieuwe school is, weet men niet meer.
Vermoed wordt dat Piet Rupke (toen
43 jaar oud) de grote man is geweest.
Van de oprichting af blijft hy voor
zitter van CNS tot 1905. Zijn verdiens
ten voor de vereniging zijn van on
schatbare waarde geweest. En niet al
leen voor CNS.
Ds. Vroegindewey verliest het pleit
en verlaat de vergadering met liefst
zestig medestanders. Twee bestuurs
leden treden af. Een zware klap voor
CNS. Veel kinderen worden door him
ouders naar Boskoop gestuurd of naar
de openbare school. Pogingen de een
heid te herstellen falen. Het aantal
leerlingen loopt drastisch terug, tel
de de scholen in 1932 477 leerlingen,
in 1939 waren er nog maar 175.
1902: vreugdejaar en rampjaar. De
hervormde kerk is het beu; het CNS-
bestuur ontvangt een brief, waarin de
kerkeraad zijn steun aan de vereni
ging opzegt. Desondanks blyft CNS
groeien. De school aan de Onderweg
wordt te klein en moet worden uit
gebreid, meester Verschoor, het eer
ste hoofd, trouwt en krijgt een keu
rige, nieuwe woning naast de school.
KLEIWEG 27 GOUDA TELEFOON 3212
Het eerste hoofd van de ’Sluisjes-
school’, die met 600 ’s jaars moet
zien rond te komen, is de heer J. A.
Peters uit Leiderdorp, die na veel vij-
steeds een
voor het
onderwijs,
We hadden al gezegd dat de begin
tijd moeilijk was. ’Zorg en zegen’ zegt
er dit van: ’’Maar behalve zorgen,
kwam ook de zegen onmiskenbaar.
Al in november is het aantal leerlin
gen zo gestegen dat de heer Peters het
niet meer alleen af kan. Er wordt een
kwekeling aangesteld tegen een ver
goeding van 1,75 per maand
De schoonmaakster verdiende 1 per
maand. Ze diende een verzoek in tot
salarisverhoging omdat het aantal
leerlingen en dus ook haar arbeid
steeg. De verhoging zou 0,25 moeten
bedragen. Het bestuur kon daar ech
ter niet aan voldoen. Er waren finan
ciële bezwaren!”
School
Het gaat wat beter met CNS en de
schoolschoonmaakster krijgt in 1902
zowaar al 0,65 per week. In datzelf
de jaar komt de kans via een,aanbod
van de gereformeerde kerk een twee
de, bitter noodzakelijke school te bou
wen. Het bestuur accepteert het aan
bod. Alles bij elkaar kost het CNS
3600! Op 1 december 1912 wordt de
school aan de Onderweg geopend.
Dinsdag 6 februari:
Bejaardenmiddag, geref. ver. geb.
14.30 uur.
Donderdag 25 januari:
Gemeentehuis, Gemeenteraad, 20 uur
Zaterdag 27 januari:
Zaalvoetbaltoumooi pupillen, vei
linghal Bredeweg, 9.30 uur.
Dam- en schaaktournooi Excelsior en
WSV, geref. ver. geb., 10 uur.
Oud - papieraktie, geref. kerk.
Ruilbeurs Paddestoel, Clubhuis,
Lijsterbesstraat, 14 uur.
Zaterdag 3 februari:
Dansavond jongerencontact, ver.geb.
Trooststr., 20 uur.
DIVERSEN
Donderdag 25 januari:
Toneelvoorstelling Theater, Schouw
burg, Boelekade, Gouda, 20 uur.
Zaterdag 27 januari:
Feestavond (vijf-jarig bestaan) so
ciëteit So What, Peperstraat, Gouda,
20 uur.
Donderdag 1 februari:
Concert Residentie-orkest, solist
Christiaan Bor, Schouwburg, Boele
kade, Gouda, 20 uur.
Woensdag 21 februari:
Concert Residentie-orkest, soliste In
grid Haebler, Schouwburg, Boelekade
Gouda, 20 uur.
Zaterdag 17 februari:
Dansavond Jongerencontact (mmv.
Poly Toop) ver. geb. Trooststr. 20 uur.
ZEVENHUIZEN
Vrijdag 26 januari:
Feestavond Snarenplukkers,
Dorpshuis.
Zaterdag 27 januari:
Bijeenkomst rijver. De Eendrachts-
ruiters, Hotel Vos, 20 uur.
Woensdag 31 januari:
Voorlichtingsavond van de Land-
bouwdienst, Hotel Vos, 20.30 uur.
Woensdag 7 februari:
Voorlichtingsavond van de Land-
bouwdienst, Hotel Vos, 20.30 uur.
MOERKAPELLE
Vrjjdag 9 februari:
Feestavond Snarenplukkers, Dorps
huis, 19.30 uur.
Woensdag 7 februari:
Kienavond Gouwerijders, De Unie,
Kerkweg, 20 uur.
Dinsdag 13 februari:
Bijeenkomst Plattelandsvrouwen,
geref. ver. geb.
Woensdag 14 februari:
Jaarvergadering NCVB, geref. ver.
geb.
Klaverjasavond Gouwerijders, De
Unie, Kerkweg, 20 uur.
Donderdag 15 februari:
Bijeenkomst AR, geref. ver. geb., 20
uur.
PIET RUPKE: CNS-voorzitter
van 1868 tot 1905.
BIOSCOPEN IN GOUDA
BIOSCOPEN IN GOUDA
Reünie: do. en vr. 20.15 uur, za. 15, 19
en 21 uur: Terreur in de Negev (14)
zo. 15 en 17 uur: De blanke squaw
(14); zo. 19 en 21 uur, di. en wo. 20.15
uur: Noodlanding in de Kalahari (18).
Schouwburg: do. en vr. 20.15 uur, za.
15 uur, zo. 15 en 17 uur, wo. 14.30 uur;
How to kill a lady (14); za. en zo. 19
en 21.15 uur; ma. 14.30 uur, di. en wo.
20.15 uur: Vera van de rosse burrt
(18).
Thalia: do. en vr. 19.30 uur, za. 14.00
en 19.30 uur, zo. 15 en 19.30 uur, ma.,
di. dn wo. 14.30 en 19.30 uur: Dr.
Zjivago (14).
Slijterij Wijnhandel
De zegeningen: de school blijft zich
uitbreiden, De Sluisjesschool wordt
in zijn geheel gekocht voor 4000;
meester Slothouber wordt in 1879 het
nieuwe hoofd, nadat hij al een voor
ganger heeft gehad in meester Uit-
tenbroek. Meester Slothouber ver
trekt pas weer in 1916. 37 jaar later;
een speciale actie om de tekorten weg
te werken brengt liefst 1600 op!
De Sluisjesschool groeit tegen de
draad in. De ’openbaren’ hebben im
mers de mooie scholen, de beste leer
middelen?
Nog steeds heeft het gemeentebe
stuur, toen geleid door een liberale en
dus ’openbare’ burgemeester, CNS
niet geaccepteerd. Op velerlei manie
ren tracht men de vereniging en de
school het leven zuur te maken.
Tien namen: P. Rupke, L. Karre-
man, W. Kraan, J. Poot, C. van der
Star, A. van der Geur, B. J. van Rhyn
N. de Bruin, Jan Poot en J. Zwart.
Tien Waddinxveners, die op 7 janu
ari 1868 de koppen by elkaar staken
en zonder nodeloos gepraat besloten
tot de oprichting van een christelijke
school. Christelijk Nationaal School
onderwijs was geboren.
De hervormde predikant ds. Van
der Wal wil een hervormde school.
Hy heeft aanvankelijk bij zyn cam
pagne weinig succes en een collecte
loopt op niets uit. De dominee krijgt
gedaan dat hij controle kan uitoefe
nen op het bjjbels onderricht. In de
statuten wordt vastgelegd dat het
bestuur voortaan zal bestaan uit vier
hervormden en vier gereformeerden.
In 1905 wordt P. Rupke ere-voor-
zitter bij zijn aftreden. Hij krijgt de
heer G. van den Akerboom als opvol
ger. Deze blijft tot 1920.
Na jaren van worsteling met de
centen en de dubbeltjes, breekt in
1919 de zon door, zo schrijft ’Zorg en
zegen’. De financiële gelijkstelling
tussen openbaar en bijzonder. Er was
nog maar een beperkte vergoeding,
maar dat zou al snel verbeteren.
In 1920 overlijdt voorzitter Van den
Akerboom, hij wordt opgevolgd door
de heer Jonkheid. Hem wacht een
moeilijke tijd, maar na veel strijd
weten hij en zijn medebestuurders
toch te bereiken dat in 1923 de
school aan de Oranjelaan geopend
wordt. De oude, trouwe Sluisjes
school wordt verkocht. Een jaar la
ter wordt de vernieuwde school aan
de Onderweg geopend.
Het gaat goed op de beide scho
len. In totaal tellen ze nu ruim vijf
honderd leerlingen. De eensgezind
heid is groot, de breuk met de her
vormde kerk lijkt geheel hersteld.
Een poging om te komen tot een fu
sie met de christelijke ulo (1934)
heeft geen succes. Evenmin wordt
de oprichting van een christelijke
kleuterschool een feit.
Het klinkt vandaag, honderd jaren
later zo simpel. Maar wie van ons
zou er onder zelfde omstandigheden
ooit aan durven beginnen? Nu vraagt
het bestuur gewoon om ’medewer
king’ als het gaat om de aanschaf van
leermiddelen, de verbouwingen van
een school, etc. En het gemeentebe
stuur zal er niet over peinzen om die
medewerking te weigeren. Het is al
lemaal bijzonder soepel geregeld.
Honderd jaar geleden was die me
dewerking er niet. Van het gemeen
tebestuur konden de 10 moedige op
richters eerder tegenwerking ver
wachten. En zo komt in februari 1868
de eerste begroting tot stand:
Uitgaven: salaris 600, huur 200
schoolbehoeften 100, vuur, licht en
schoonhouden 100. Totaal 1000.
Aan inkomsten staat daar maar
712 tegenover. Een verschrikkelijk
tekort voor die jaren, dat grotendeels
wordt weggewerkt dank zij de bij
dragen van de tien oprichters.
In het herdenkingsboekje dat CNS
uitgaf bij het tachtigjarig bestaan,
’Van zorg en zegen’ genaamd, wordt
uitvoerig, bijna lyrisch ingegaan op
de vele beproevingen, de tegenvallers
de hoon, tegenwerking en laster die
de eerste, van vurig idealisme beziel
de CNS’ers zich moesten laten wel
gevallen voor hun school, al mocht
het gebouw aan de Nesse, eigendom
van Jan Zwart, die naam nauweijks
dragen.
H. HOEK: het schoolhoofd
dat de overgang van de Sluis
jesschool naar de Willem van
Oranjeschool meemaakte. Hij
■diende het onderwijs in Wad
dinxveen van 1921 tot 1938.
ven en zessen uit de reeks sollicitan
ten wordt gekozen. In augustus 1868
begint hij in het donkere, op vrijwel
alle terreinen tekortkomingen verto
nende gebouw zijn werk met 45 leer
lingen, de eerste Waddinxveense kin
deren die aan CNS worden toe ver
trouwd.
Het verheugt me dat Nederlands
hervormd Waddinxveen aan de Bil-
derdijklaan een groot kerkelijk cen
trum krijgt, ingericht voor wellicht
een half duizend personen. Het spijt
me echter dat dit centrum louter en
alleen bestemd is voor een bepaalde
groepering. Rond het stuk braaklig
gende grond aan de Bilerdijklaan wo
nen vele duizenden andersdenken
den: niet-kerkelijken, gereformeer
den en katholieken. Naast de behoef
te op zon- en feestdagen naar de kerk
te gaan bestaan in de betreffende
wijken vele andere behoeften en no
den die op korte termijn om bouwvo
lume vragen. Terwijl de behoefte aan
grote kerkelijke diensten de komende
jaren steeds meer zal afnemen, zullen
de recreatieve, sociale, culturele en
hygiënische behoeften sterk toenemen
Gegeven de schaarsheid van nog on
bebouwde grond in de Oranje- en
Vondelwijk lijkt het mij dat de her
vormde aanspraak op die grond on
voldoende recht doet aan de bevol
king in deze wijken als geheel.
Niet alleen de volwassenen doch
vooral een steeds toenemend aantal
jeugdigen hebben ruimte nodig voor
lichamelijke ontspanning, voor sport
en spel van allerlei aard. De scholen
vragen om gelegenheid voor gymnas
tiek. Er moeten lokaliteiten komen
voor hobby-clubs, kindercrèches,kla
ver jassen, vergaderingen. Het Groe
ne Kruis zou een gelegenheid moeten
krijgen voor de zich uitbreidende
moederschaps-, zuigelingen- en kin-
derzorg. Het is mogelijk een complex
te bouwen dat op al dergelijke behoef
ten is afgestemd en dat tevens ruimte
laat voor religieuze en bezinnings
bijeenkomsten van verschillende ge
zindten. Een dergelijke gemeenschaps
voorziening mag niet ontbreken, wil
de omgeving van de Bilderdijklaan
leefbaar blijven. Dat één bepaalde,
betrekkelijk kleine groep het aleen-
recht zou krijgen inzake een dergeijk
complex en dit recht dan in hoofd
zaak zou gebruiken voor kerkelijke
diensten op zestig van de 365 dagen,
lijkt mij een niet te verantwoorden
|l IH
begunstiging en een noch bij het he
den, noch bij de toekomst passende
vereniging.
Ik zou graag op zeer korte termijn
vernemen of het bestemmingsplan
Bilderdijklaan een wens is van enke
le Nederlands hervormden, dan wel
een door de gemeente Waddinxveen
én de Nederlandse Hervormde kerk
genomen besluit, dat nog slechts op
uitvoering wacht. Ik zou ook graag
vernemen wat dat plan dan precies
inhoudt. Ik heb geen bezwaar tegen
religieuze bijeenkomsten of bezin-
ningsuren van welke gezindte ook. Ik
acht deze integendeel zeer gewenst.
In die zin zou ik de totstandkoming
van een bezinningscentrum aan de
Bilderdijklaan toejuichen, mits daar
bij tevens wordt gedacht aan andere
behoeften van recreatieve, hygiëni
sche, sociale en culturele aard en dit
centrum werkelijk zou behoren aan
de gehele betreffende gemeenschap.
A. W. H. van Dongen
De Genestetlaan 53
Verder kan men lezen van doorge
roeste kachelpijpen, gebrek aan
brandstof. En dan is het eind novem
ber. ’Broeder’ Zwart brengt redding
en doet enkele duizenden turven ca
deau; ’broeder’ Vis blyft niet achter
en zorgt voor kachelpijpen.
Groot blijft de financiële nood. Er
wordt zelfs een leerlingenstop inge
steld om tekorten binnen redelijke
grenzen te houden. Als voor een kwe
keling als blyk van waardering voor
al zijn werk een gratificatie wordt ge
vraagd dan wil het bestuur daar wel
mee akkoord gaan op voorwaarde
dat het gehele bedrag meteen weer
wordt teruggestort in de schoolkas!
Men trachtte de tekorten in te lo
pen met zg. schoolschapen. De vereni
ging kocht jonge lammetjes, liet die
gratis weiden bij sympathiserende
boeren en verkocht ze later voor goed
geld.
Van welk een idealisme moet men
in die dagen zijn bezield. De ouders
moesten zelfs het schoolgeld voor de
volle honderd procent betalen. Noch
rijk, noch gemeente stak een vinger
uit.
In 1887 telde de school honderdvijf-
tig leerlingen, 75 leerlingen per klas.
Als het aantal stijgt tot 180 plaatst
men eenvoudigweg een schot tussen
de bestaande lokalen en zo telt de
school drie klassen.
Wie nu meent dat CNS alleen met
financiële problemen te kampen had,
heeft het mis. Intern begint de hech
te band van eensgezindheid nog vóór
de eeuwende tekenen van ouderdom
te vertonen. ’Zorg en zegen’ spreekt
er een hartig woordje over, maar is
uiteraard subjectief.
VAN VROEGER TIJDEN: een schoolklas, waarvan we het jaartal
niet weten. Sommige lezers zullen wellicht zichzelf herkennen. Drie na
men zyn onbekend. De overigen: schoolhoofd G. J. Slothouber, Jacob
van Erk, Reinier van Erk, Abert Visser, Johan Broer, Gerrit van ’t
Wout, Dirk van Erk, Jans van ’t Wout, Bets Broer, Sarien Slothouber,
Annie van Erk, Maayke Brunt, Anna Sekeris, Maartje van Dam, Aagje
Voorkamp, Gerritje Voskuilen, Jannetje Voskuilen, Marie Sekeris, Jo
han Sekeris, Leentje Sekeris, Coba Sekeris, K. van den Akerboom,
H. C. van den Akerboom, J. van den Akerboom, M. van den Akerboom,
Geertrui Visser en
de In deze rubriek geplaatste brie
ven vallen bulten de verantwoordelijk
heid van de redactie de redactie
behoudt zich het recht voor brieven
(eventueel zonder opgaaf van redenen)
te weigeren of te bekorten anonieme
brieven worden terzijde gelegd.
Christelijk Nationaal Onder
wijs vierde kortgeleden zijn
honderdjarig bestaan. Dank zij
de bereidwillige medewerking
van oud-voorzitter F. M. Van
Tol waren wij in staat een his
torisch overzicht te schrijven.
De heer Van Tol zelf hield
tijdens de zo geslaagde reünie
op 13 januari een langdurige
herdenkingsrede, waarin hij in
ging op het belang van het
christelijk onderwijs, door
spekt met allerlei historische
voorbeelden.
CNS, dat in het Waddinxveen
van vroeger een zo belangrijke
rol vervulde en nog
onmisbare pijler is
Waddinxveense
blijkt een zo interessant onder
werp dat we niet in één keer
alle belangwekkende feiten
kunnen verwerken. De ontwik
kelingen van na de oorlog leest
u volgende week.
De Kunststichting Waddinxveen
gaat voortaan exposeren in het biblio
theekgebouw aan de Juliana van
Stolberglaan. De ruimte bij Boekhan
del Veldwijk zal niet meer ter be
schikking staan nu de boekhandel
over de ruimte zelf wil beschikken.
Op de donateurs is na lange tijd
weer eens een beroep gedaan om de
kosten die de ’verhuizing’ met zich
meebrengt te kunnen opvangen. De
bibliotheek stelt nl. de eis dat de te
exposeren werken aan losstaande
schotten moeten worden bevestigd.
Een eis die de Kunststichting dui
zend gulden gaat kosten. Ontwerp
en vervaardiging van de schotten
zullen vrijwel niets kosten.
9.30 uur: ds. H.
Roetman, Gouda en 18.30 uur: ds. L.
Klootwijk.
Herv. wijkgeb. - 9.30 uur: ds. J. R.
Cuperus.
Bethel - 9.30 en 17 uur: ds. T. van ’t
Veld.
Immanuëlkerk - 9.30 uur: dr. A. van
Haarlem en 19 uur: ds. J. van Vliet.
Geref. kerk - 9, 10.30 en 18.30 uur:
ds. B. Koekkoek.
Chr. Afgesch. Gem. - 9.30 en 17 uur
en wo. 19 uur: ds. A. P. Verloop.
Remonstr. kerk - 10 uur: ds. L. van
Os, Maassluis.
Sint Victorkerk RK - zo. 7, 9, 11 en
15 uur, ma., do., wo. en vr. 7.45 uur,
do. 20 uur en za. 9 uur: Heilige Mis.
Sint Petruskerk RK - 8.30, 11.45 en
17.30 uur, do. 7.45 uur, do. 20 uur en
za. 9 uur: Heilige Mis.
noeg.
Jehovah’s Getuigen - zo. 15.30 uur:
openb. toespraak en 16.30 uur: Wacht
torenstudie; do. 19.30 uur: bedienings-
school.
ZEVENHUIZEN
Ned. herv. kerk - 10 uur: ds. A. J.
Kret, Leiden en 19 uur: ds. D. Harte-
veld, Rotterdam.
Kapel Rotte - 10 uur: ds. J. Pronk,
Rotterdam-centrum.
Geref. kerk - 9.30 uur: ds. J. Bos en
18.30 uur: ds. A. Brink, Hazerswoude.
Ver. Vryz. Herv. - 16.30 uur: ds. A.
Donker, Stolwijk.
MOERKAPELLE
Ned. Herv. kerk - 10 uur: ds. J. D.
van Hoff, Rotterdam en 18.30 uur: ds.
A. Boertje.
Geref. Gem. - 9.30 en 18.30 uur: ds.
A. F. Honkoop.
SLUISJESSCHOOL: van 1868 tot 1923 de plaats waar veel
onderwijs-lief en nog veel meer onderwijs-leed was gedeeld
door bestuur, onderwijzers en leerlingen.
