Waddinxveen 2
promoveert
Pannekoek-festijn
voor bejaarden
4
De Gouwe ontneemt
Swift
kampioenskans
DE GOUWE
TWEEDE
Lezers schrijven
Vrijwillig oj
verplicht?
Wat is stedebouw (ruimtelijke ordening) precies?
Stedebouw is er al sinds de mensen
besloten zich ergens te vestigen
Waddinxveen
gunstige
uitzondering:
gemeente met
kapverbod
WADDINXVEEN Waddinxveen
is één van acht gemeenten van de
twee en twintig in het gebied van
het intergeineentelijk overlegorgaan
’’Midden-Holland” waar een kap
verbod van bomen bestaat. Dat be
tekent dat in deze gemeenten slechts
bomen mogen worden gekapt, in
dien het college van Burgemeester
en Wethouders daartoe toestem
ming hebben verleend. Een en an
der overeenkomstig de Boswet.
KJ'
door BERT J. WOUDENBERG
REPRODUKTIES - POSTERS
WADDINXVEEN
TEGEN
HAAGSE PROFS
„OUDE”
I
3
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN DONDERDAG 14 JUNI 1973
Pagina 11
Staten-Generaal
Leefbaarheid
Stand
Oud
Boekhandel Veldwijk BV
Geen regelmaat
Uitslagen
C. VERMEIJ,
Oltmanstraat 2.
Dijken
WADDINXVEEN Stedebouw: wat is stedebouw. Het is een woord dat
misverstanden op zou kunnen roepen. Bij het woord stedebouw denkt men
zo gauw aan de bouw van een stad. Dat is echter niet juist Het in de laat
ste jaren veel gebruikte woord „ruimtelijke ordening” geeft veel beter de
bedoeling weer. Het is een samenstel van onderzoekingen, overwegingen,
beslissingen, regelingen en bemoeiingen, die gezamenlijk karakter, inrich
ting en vorm van de menselijke nederzettingen in zijn meest uitgebreide
vorm bepalen.
Met eenvoudige bewoordingen: aan
de hand en op grond van diverse
overwegingen wordt de plaats be
paald van al die dingen die men in
het dagelijks leven om zich heen ziet
en gebruikt: de wegen, de huizen,
de winkels, de scholen, de fabrieken,
de parken, de sportvelden, enz. Het
is dus echt de ordening van de ruim
te om ons heen, waar we dagelijks
in leven en mee te maken hebben.
Legerplaats
WADDINXVEEN - OZV (dames)
en BZPC bij de heren zijn winnaars
geworden van het Pinksterwaterpo-
lotournooi van De Gouwe op Twee
de Pinksterdag in het zwembad ”De
Sniep”. Beide formaties kwamen tot
vijf punten uit drie wedstrijden. De
Gouwe zelf werd tweede.
Programma
Woningwet
fli ü'-iÉfem
Foto: het Weekblad voor Waddinxveen/Gijs Kooren
■V
Afdeling Dames:
1 O.Z.V. 5 punten
2 de Gouwe 4 punten
3 Donk 3 punten
4 B.Z.P.C. 0 punten
Afdeling Heren:
1 B.Z.P.C. 5 punten
2 de Gouwe 4 punten
3 Katwijk 3 punten
4 L.Z. ’86 0 punten
L.Z. ’86-Gouwe pupillen jongens 5-0
L.Z. ’86 b-Gouwe b jongens 0-1
L.Z. ’86 a-Gouwe a jongens 7-2
Gouwe b-B.Z.P.C. c meisjes 3-0
Gouwe a-L.Z. ’86 a jongens 0-11
Gouwe 1-Swift 1 heren 6-3
Gouwe 3-H.Z.P.C. 5 heren 3-4
Donk 1-Gouwe 1 dames 3-0
’t Y 3-Gouwe 2 heren 8-2
Gouwe 4-Koudekerk 1 heren 0-5
Gouwe 5-Barracuda 1 heren 4-4
Koudekerk-Gouwe pupillen meisjes 4-0
O.Z.V. 4-Gouwe 6 heren 1-2
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
17
13
13
12
12
11
7
5
4
4
3
1
2
2
2
3
2
2
1
2
3
3
1
1
0
4
4
4
5
6
11
12
12
12
15
17
len (alleen natuurprodukten, die die
stenen e.d. die men in de buurt kon vin
den, konden worden gebruikt) èn door
de beperktheid in technisch kunnen
(hoog bouwen was onmogelijk, want dan
stortte de zaak gegarandeerd in).
grachten aan te leggen. Volgens het toen
malige recht moest het plan van de
nieuwe wallen door de Staten-Generaal
worden goedgekeurd, waardoor tevens
de grond onder de nieuwe „bevestiging”
kon worden onteigend, evenals de grond
tussen de nieuwe en oude ommuring.
technische mogelijkheden dit toelieten
ging men de mensen boven elkaar laten
wonen in twee of soms drie lagen. Deze
woonwijken vinden we, gelukkig nog
maar enkele, terug in oude stadsdelen.
Het zijn volledig onbewoonbare krotten
buurten geworden. Het gevolg hiervan
is geweest, dat de stedelijke overheden
zich af begonnen te vragen of daar nu
niet eens iets aan gedaan moest worden,
of daar voor hen nu niet een taak lag.
En zo is dan tenslotte in 1901 de Wo
ningwet ontstaan op aandringen eigenlijk
van de gemeentelijke besturen.
Het zou te ver voeren om hier diep op
in te gaan, maar het is wel duidelijk, dat
de wettelijke regeling van alles wat er
dient te gebeuren op het gebied van de
stedebouw of ruimtelijke ordening, of
planologie, of hoe je het ook maar noe
men wilt uit de nood is geboren. Om de
mensen in zijn algemeenheid een beter
leefbaar milieu te geven moesten er wel
voorschriften en regels komen, omdat de
„spontane ontwikkeling” finaal uit de
hand liep.
En met deze woningwet werd er, alhoe
wel met wat wijzigingen en aanvullin
gen, gewerkt tot 1960. Daarna is er een
nieuwe wet gekomen: de Wet op de
Ruimtelijke Ordening. Deze regelt dus
alles op het gebied van de stedebouw.
Wat zijn we in Waddinxveen eigenlijk
aan het doen
WADDINXVEEN Er komt een pan
nekoek-festijn voor alle Waddinxveense
bejaarden. De open tafel van volgende
week donderdag 21 juni staat namelijk
in het teken van het pannekoek-eten.
De bejaarden kunnen zich voor deze om
half één beginnende en vier gulden per
persoon kostende maaltijd opgeven in
het Anne Frank-centrum, telefoon 5555.
b. Hebben de hondenbezitters wel eens
de gevolgen gezien voor een plantsoen-
werker als deze met de grasmachine
over enige hoopjes van uw hond rijdt,
terwijl hij het gras maait voor ons ple
zier.
dagmiddag het grove vuil gratis kan de
poneren op de stortplaats aan de Sta-
ringlaan. (Als men deze plaats niet kan
vinden, kijke men even op de platte
grond van Waddinxveen). Het is echt
niet nodig om matrassen e.d. langs de
Kanaaldijk te deponeren.
36
28
28
27
26
24
15
12
11
11
7
3
Deze rubriek staat ter vrije beschikking van elke lezer van het Weekblad
voor Waddinxveen. Brieven die de grenzen van het fatsoen of van het
recht op privacy te bulten gaan worden geweigerd. Anonieme brieven
worden niet gelezen. Brieven onder pseudoniem worden wel geplaatst,
mits de redactie de schrijver van naam kent.
Was de stad na verloop van jaren bin
nen de wallen volgroeid, dan moest zij
worden uitgelegd door op enige afstand
daarbuiten een nieuwe ommuring met
Er is een enthousiaste groep, die
hard werkt aan de tot standkoming van
het ’’Gouwebos”. Door inwoners wor
den bomen gratis ter beschikking ge
steld.
Het doel hiervan is, dat de stedebou-
wers hierdoor de mogelijkheden schep
pen, dat de nederzettingen, wat dat ook
moge zijn: steden of stadswijken, dor
pen, gehuchten, enz., dat zich doelmatig
kunnen ontwikkelen en dat de verschil
lende functies van het maatschappelijk
leven in onderling harmonisch verband
zoveel mogelijk tot hun recht kunnen
komen. Heel simpel gezegd: door de in
richting van de woongebieden moeten
zij de voorwaarden scheppen dat ieder
een die in zo’n gebied woont of werkt
of anderszins er zich gelukkig voelt.
c. Laten we in ieder geval proberen om
een ’’Haagse situatie” te voorkomen.
punten, enz. Het bouwen van steden
heeft dus door de eeuwen heen de mens
heid bezig gehouden, gedreven door di
verse oorzaken en de stedebouwkundige
geschiedenis kent tijdperken van op
komst, bloei, verval en stilstand, waarop
dan weer een ’’renaissance”, een bele
ving volgt, die weer tot een geheel ande
re opvatting blijkt te leiden. Dit laatste
geldt ook ten aanzien van de mate waar
in en de wijze waarop de overheid zich
hiermede bemoeit.
Zoals wij daarstraks al even aanstipte
waren het in het verleden meestal fac
toren van praktische aard waaronder
de economische en geografische die
de vestigingsplaats, de vorm en de in
deling van het dorp of de stad bepaal
den. Uiteraard was dat ook zo in ons
land. Oorspronkelijk was een groot ge
deelte in het geheel niet bewoonbaar. Of
omdat het allemaal water was, of omdat
het op onregelmatige tijdstippen onder
water liep. De eerste vestigingsplaatsen
in Nederland moeten we dan' ook zoe
ken in het oosten en zuiden. Later werd
dit beter, toen men mogelijkheden vond
om het land tegen het water te bescher
men door middel van dijken en zelfs
stukken water van een bedijking kon
voorzien en het dan kon leegmalen. Dit
is weer een geschiedenis apart en het zou
te ver voeren om daar op deze plaats
diep in te gaan.
In de Middeleeuwen had men in het
algemeen zeer onregelmatige straten
plannen, bijvoorbeeld het Belgische
Mechelen. De plattegrond van de stad is
bijna een cirkel, met een stadgracht en
een omwalling, maar daarbinnen is het
bijzonder moeilijk enige regelmaat te
ontdekken. Daarentegen had het stadje
Elburg aan de (1233) vroegere Zuider
zee een zeer regelmatige aanleg binnen
een rechthoekige ommuring. En zou zou
den we door kunnen gaan: Willemstad
was in 1583 het ontwerp van een soort
ideaalstad in een stervorm met zeven
Daarnaast is er blijkbaar ook een
groep die geen oog heeft voor de pro
blemen waarin het milieu zich bevindt
en die niet weet hoe een hond moet
worden uitgelaten, maar bijvoorbeeld
ook niet weet, dat men iedere zater-
WADDINXVEEN De spanning was
op Tweede Pinksterdag op de velden
van de tennisvereniging "Waddinxveen”
te snijden. Vorige week kon immers het
eerste team het in de promotiewedstrijd
helaas niet waar maken en dus was
alle aandacht ditmaal gericht op het
tweede team, dat na een overwinning
op ’’Leeuwenburgh II” moest trachten
de derde klasse van de K.N.L.T.B. te
bereiken.
Stedebouw was oorspronkelijk eigen
lijk voornamelijk het maken van een
stratenplan. Met de bebouwing als zo
danig bemoeide men zich in het alge
meen niet. Overigens was men natuurlijk
sterk beperkt in zijn mogelijkheden èn
door de beperktheid aan bouwmateria-
De overheid werd geconfronteerd met
een voor hen eigenlijk heel nieuw pro
bleem. Wat was het geval. Woningbouw
was in die tijd een uitsluitend particu
liere zaak. Iedere eigenaar van een stuk
je grond, vooral in de buurt van de in
dustrieën, ging aan de gang om zo snel
mogelijk woningen te bouwen. En hoe
meer huizen je op een stuk grond zet,
hoe meer huur je beurt, des te hogere
rente brengt je geld dat je er in hebt ge
stoken op. Het geval was een woning
bouw die zo erbarmelijk slecht was, dat
de mensen vrijwel verstoken bleven van
licht en lucht: zeer nauwe straten, rug,
aan rug woningen, dus zonder achter
tuin, gewoon met de achterkanten tegen
elkaar gebouwd, zeer klein om maar zo
veel mogelijk huizen op een stuk grond
te krijgen.
Dit is ook het aarzelende begin geweest
van hoogbouw: voor zover de beperkte
DAW
LZ ’86
DWR
Swift
TZV
De Gouwe
ZDB
Rijnmond
Merwede
DWT
Rotterdam
Surae
Na het lezen van het artikel in het
Weekblad voor Waddinxveen van vo
rige week, betreffende het kappen van
bomen aan de Alberdingk Thijmlaan,
heb ik me afgevraagd of er nu ook nog
een wet moet komen, regelende het
’’plassen van honden en mensen”. Wij
Nederlanders staan bekend als een volk,
dat in het algemeen sceptisch tegen
over wetten staat, doch blijkens het
resultaat maar weinig beperkingen aan
zichzelf kan opleggen.
Er wordt de laatste tijd dan ook erg
veel gesproken over de „leefbaarheid”
van nieuwe wijken; dus kun je er wel
goed in leven. Uiteraard is dat voor
iedereen verschillend, dat hangt er maar
vanaf welke eisen je eraan stelt. In het
algemeen kunnen we stellen, dat het
daar de laatste jaren nogal eens aan
heeft ontbroken. Waarom? Wel, omdat
maar ongeveer 10% van de Nederlandse
bevolking zich prettig voelt in hoge flat
woningen en de overige 90% het liefst
„op de grond” woont, dus het „huisje
met het tuintje”.
En toch worden er flats gebouwd. Dat
vloeit weer voort uit overwegingen van
financiële en economische aard: het
moet betaalbaar zijn, zowel wat betreft
de grondkosten als de bouwkosten en er
moet zo zuinig mogelijk met de schaarse
grond omgesprongen worden. Het is dus
gewoon onmogelijk om te voldoen aan
de wensen van het overgrote deel van de
bewoners van de steden en dus zal lang
niet iedereen de wijk of waar hij of zij
ook woont als leefbaar beschouwen.
Vooralsnog voel ik ook niet voor een
wet zoals in de aanhef genoemd maar
doe ik een beroep op de mentaliteit van
o.a. de hondenbezitters om een aantal
punten in overweging te nemen, a. Is
het in de huidige situatie nog wel ver
antwoord om een hond te houden. De
ze vraag dringt vooral naar voren daar
honden de eigenaardige gewoonten
hebben om hun behoeften overal te
doen, behalve op de grond van hun
baas. Het gevolg hiervan is, dat men
bij het uitlaten altijd een ander overlast
bezorgd, direct of indirect via de plant
soenen etc.
Het begin was niet bemoedigend. Met
een fysiek in de lappenmand verkeren
de captain en een door zenuwen ge
heel overmande Anke Bijlsma werd het
zeer snel 0-2 en zag het er met de en
kelspelen slecht uit. Tot ieders opluch
ting wonnen Jaap Derks en Lottie Keij-
ser hun singles en werd het 2-2. Tradi
tiegetrouw liet men de supporters in
spanning zitten 'door na de heren- en
damesdubbel 3-3 gelijk te spelen. Het
hing dus weer helemaal af van de mixed
dubbels. Gelukkig werd hierbij een
overwinning behaald en was de eind
stand 5-3 voor Waddinxveen. Met een
zeer geslaagde borrel werd tenslotte het
feit gevierd, dat ’’Waddinxveen” het
volgende tennisseizoen met twee teams
in de 3e klasse zal uitkomen.
WADDINXVEEN De voetbalclub
’’Waddinxveen” speelt volgende week
woensdag 20 juni een wedstrijd tegen
een oud-Haagse profelftal, waarin on
der meer meespelen Guus Haaks en
Martin van Vianen. Begonnen wordt
om zeven uur. De Waddinxveense fa
miliedag, waarop alle voetballende le
den aan bod komen, is vastgesteld op
zaterdaag 11 augustus.
Op het platteland waren het in hoofd
zaak de samenstelling van de bodem en
de aard van het boerenbedrijf die bepa
lend was voor de dorpsvorm en die dus
de dorpsvorm beheersten. Voorbeelden
hiervan zijn de zogenaamde brinkdor
pen, waar de boerenhoeven rondom een
pleinvonnige ruimte (de brink) gerang
schikt liggen met hun landerijen achter
zich of de ’’esdorpen”, waar rondom de
meestal wat hoger gelegen bouwlanden,
die gezamenlijk de es vormen, de boer
derijen zijn gelegen. Deze en andere
dorpstypen hebben door de practische
eisen hun eigen zeer markante structuur
en verschijningsvorm gekregen.
ii'lihli: ...milllral
We hebben nu dus in het kort gezien
wat stedebouw is en ook even iets belicht
van het doel ervan. Maar is dat nu iets
nieuws, iets wat bijvoorbeeld na de oor
log is ontstaan. Nee, in het geheel niet.
Stedebouw is eigenlijk zo oud als de
mensheid: sinds de mensen besloten zich
ergens in groepen te vestigen ontstond
stedebouw. Weliswaar zeer eenvoudig en
primitief, maar toch een bewuste stede
bouwkundige aanleg. De plaatsen waar
men zich vestigde waren maar niet zo
willekeurig, doch zeer bewust gekozen,
afhankelijk van wat men verlangde. Een
bevolking die voornamelijk bestond uit
veehouders zocht naar plaatsen waar
veel gras was voor de dieren en water.
Een bevolking die bij voorkeur van de
jacht leefde zocht naar plaatsen waar in
derdaad buit was te betalen. Deze eerste
nederzettingen werden vaak voorzien
van een omwalling of iets dergelijks om
zichzelf te beschermen tegen aanvallen
van vijandige groepen of ook van de
wilde dieren.
Deze goedkeuring door de Staten-
Generaal was dus een overheidsbemoei
ing van „regeringswege”. De gemeente
lijke overheid had nog maar zeer weinig
in deze te vertellen. Maar zo heel lang
zamerhand wordt men wakker en zo na
1850 zien we iets verschijnen wat op ge
ordende stedebouw gaat lijken, hetgeen
een duidelijke samenhang vertoont met
de uitvinding van de stoommachine en
alles wat daarmee samenhangt dus met
het begin van de industriële ontwikke
ling. Wat ging er nl. gebeuren.
Door de opkomst van de industrie ont
stonden er fabrieken die mensen nodig
hadden om erin te werken. Vervoer
middelen waren er in die tijd nog niet,
zodat de fabrieken wel gedwongen waren
om zich daar te vestigen, waar zich de
meeste mensen bevinden, dus in de grote
steden. De loopafstand van huis naar
fabriek was het criterium.
Naarmate de maatschappelijke verhou
dingen en dus ook de aard van de
nederzettingen ingewikkelder werden,
wijzigden zich ook de aard en de om
vang van de stedebouwkundige bezig
heden. De oud-Griekse wereld, ook wel
genoemd de Helleense wereld, die zijn
oorsprong vond in Kreta en die zijn
bloeiperiode had in de 5e en 6e eeuw
voor Christus, is er bijvoorbeeld in In
dia reeds sprake van een bewuste stede
bouwkundige aanleg: de plaats Mohen-
jodaro. Ook de Romeinse legerplaatsen
kenden reeds vele eeuwen voor het be
gin van onze jaartelling een duidelijk
rechthoekig schema met twee loodrecht
op elkaar staande hoofdstraten, die we
door heel europa kunnen terugvinden.
Vele steden hebben deze aanleg als voor
beeld gebruikt.
WADDINXVEEN In een aantrek
kelijke, zowel door De Gouwe als door
Swift ook snel gespeelde wedstrijd heeft
De Gouwe de theoretische kans om
kampioen te worden van Swift om zeep
geholpen door van dit team met 6-3 te
winnen.
De steden daarentegen ontstonden op
de kruising van belangrijke handelswe-
gen of bij de overgang van een heirweg
over een rivier, of aan de uitmonding
van een rivier. Het is vaak voorgeko
men, dat zij zijn ontstaan uit de stichting
van een legerplaats. In de middeleeuwen,
het ’’feodale tijdperk”, waarin een stad
of dorp het bezit was van één groot
heer, kregen de meeste van onze steden
stadsrechten en werden omgeven door
grachten en wallen of stadsmuren, wat
dus eigenlijk militaire werken waren,
omdat zij dienden als bescherming tegen
de aanvallen van de vijanden. Door de
aanleg van een dergelijke stadsgrens was
natuurlijk meteen de vorm van de stad
bepaald en ook de verdere uitgroei of
Resultaten van het Pinksterpolotournooi
Tweede Pinksterdag in het zwembad De
Sniep:
15 juni te Haarlem: D.W.I.-Gouwe I
heren.
15 juni Oudewater: O.Z.V. b-Gouwe b
meisjes.
20 juni Nieuwerkerk a.d. IJssel: Barra
cuda a-Gouwe b meisjes
20 juni Gouda: Donk-Gouwe pupillen
meisjes.
21 juni W’veen: Göuwe-de Zijl-L.G.B.
pupillen jongens
21 juni W’veen: Gouwe 4-B.Z.P.C. 4 hr
21 juni Woerden: Woerden 3-Gouwe 5
heren.
„uitleg”. Een noodzakelijke uitbreiding
diende binnen de omwalling of ommu
ring te geschieden, met alle beperkingen
van dien. En het zijn vooral deze vesti-
gingsteden die met haar streng omsloten
vorm aanleiding geven tot interessante
stedebouwkundige ontwikkelingen, die
we heden ten dage nog uit de platte
grond en de opbouw kunnen aflezen.
Zo is in Naarden, Elburg en Willemstad
deze oorspronkelijke aanleg nog vrijwel
gaaf bewaard gebleven.
De aanleg van zo’n ommuring was
overigens een bijzonder kostbaar werk
dat. door de burgerij moest worden be
taald in geld en herendiensten. Wanneer
we daarbij dan nog bedenken, dat der
gelijke ommuringen soms moesten wor
den afgebroken wanneer men een oorlog
had verloren, of wanneer men op de een
of andere wijze ruzie had met de feodale
heer, die dan de stadsrechten introk,
waarna deze na enige jaren wanneer al-
les weer pais en vree was, weer op moest
bouwen, dan begrijpt men wel, dat het
voor de bevolking een bijzonder dure
aangelegenheid werd.
Het college van overleg van het inter
gemeentelijk overlegorgaan heeft on
der de 22 samenwerkende gemeentebe
sturen een enquete over deze zaak ge
houden. Daaruit blijkt dat Ammerstol,
Bergambacht, Berkenwoude, Bodegra
ven, Driebruggen en Stolwijk geen kap-
verordening hebben. De colleges van
Burgemeester en Wethouders overwe
gen daar ook niet de gemeenteraad
daartoe een voorstel te doen. Goude-
rak, Krimpen aan de Lek en Nieuwer
kerk aan den IJssel hebben ook geen
kapverordening, maar hun colleges van
B. en W. hebben wel een voorstel in
overweging. B. en W. van Moordrecht
zijn van plan dat voorstel te doen zo
dra daartoe aanleiding bestaat. Woerden
heeft ook geen kapverbod, maar heeft
een en ander geregeld in de algemene
politieverordening.
Maar daarnaast doet zich nog een
volgend verschijnsel voor en dan spreken
wij nog steeds over het begin van de
industriële revolutie: de trek van het
plateland naar de stad. Op het platte
land heerste veel werkloosheid en in de
steden was volop werk te vinden. Maar
al die mensen moesten in de stad op de
een of andere manier een woning zien te
vinden en, zoals we al zagen, door het
gebrek aan een vervoermiddel, op rede
lijke loopafstand van de fabriek. Er
moesten dus huizen gebouw worden.
Aanvankelijk ging de strijd geheel ge
lijk op met Swift wat sneller en meer
aan de bal dan de Waddinxveners. De
Gouwe-aanvallen waren wat doostasten
der en daardoor gevaarlijker. Toen de
combinaties van de thuisclub in de be
ginfase weinig resultaat opleverden, pro
beerde Henny van den Bosch het met
een afstandsschot (1-0) en in de tweede
periode had Leo Nieuwenhuizen hier
mee ook succes (2-0). Nog in hetzelfde
partje kreeg de Haagse midvoor een
hand vrij (2-1), maar kort hierna ver
grootte Cor Hogenbrugge de Gouwe
voorsprong tot 3-1. De spanning bleef
in de derde periode. Swift scoorde met
een man meer: 3-2, Dick Russner tikte
van dichtbij 4-2 in het net, maar Swift
kwam weer terug (4-3). Toen Leo Nieu
wenhuizen in de laatste periode een
vier meter worp benutte, was de strijd
in feite beslist. In de slotfase bracht
een Overdam-Russner-combinatie de
stand nog op 6-3.
MM
