25 JAAR KONINGIN JULIANA
Historische optocht
D. Geel
naar een
van
een
De koningin jubileert!
Waddinxveners staat op 5 september
echte „Prinsjesdag” te wachten
ZO VIERDEN WIJ
FEEST IN 1948
Het weekblad
is van mening:
LAMPIONNENOPTOCHT IN ST. VICTORWIJK
REVEILLE
MET ZES
HERAUTEN
mH
Een uniek symbool
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1973
Pagina 5
C. A. VAN DER HOOFT
WADDINXVEEN De speeltuinvereniging „Zonnig Zuid” organiseert
woensdagavond 5 september om half acht een lampionoptocht in de St.
Victorwijk. Gestart wordt er bij het speeltuinterrein, waarmee men via de
Zuidkade, de Burgemeester Trooststraat, Mercuriusweg en een deel van de
St. Victorwijk weer bij het vertrekpunt arriveert. Verwacht wordt dat veel
kinderen uit dit deel van Waddinxveen aan de lampionnenoptocht zullen
deelnemen.
Oran j ehoogt i j dag
Na do Franse overheersing werd Neder-
’.■md een koninkrijk (1813) en bleef er
1: hocftc aan een Oranie-hooglijdag. Het
rd de dag waarop de koning in volle
r'aatsie uitreed om de zitting van de
Staten-Generaal te openen. Koning
Willem de Derde maakte na afloop van
die plechtigheid met zijn zoons een rij
toer door de residentie. De naam „Prins
jesdag” lag de Nederlander evenwel zo
in het gehoor dat men de temt ook voor
andere nationale feestdagen heeft ge
bruikt.
Route
WADDINXVEEN Voor Waddinxveen was 1948, het jaar waarin de
kroning en de troonbestijging van koningin Juliana werd gevierd, in alle
opzichten een rustig jaar. „Concordia” is dan nog maar 25 jaar oud, komt
het gemeentebestuur van Gouda met het snode plan een aanslag te plegen
op Waddinxveens grondgebied, worden er twee sportterreinen één voor
„Verheul” en één voor „Excelsior” geopend en houden de middenstan
ders voor het eerst in december hun Winkelweek. Maar zó vierden we 25
jaar geleden (zo lezen we in het Weekblad voor Waddinxveen van toen)
het kroningsfeest:
Wat is het in onze gedachten nog maar kort geleden dat Juliana
Koningin der Nederlanden werd. En wat is er in die vijfentwintig jaar
ontzaglijk veel gebeurdIn de periode van de bezettingstijd toen de
Nazi’s ons land overvielen hebben we geleerd wat het Huis van Oranje
voor Nederland betekende!
We hunkerden naar de inspirerende toespraken van Koningin Wilhel
mina. We putten daar kracht uit om door te gaan mee te werken aan de
bevrijding van ons land. Het lijkt nog maar zo kort geleden, dat ons land
op 5 mei 1945 weer de nationale driekleur kon vertonen en de Oranje
wimpel opnieuw vrijelijk mocht wapperen tegen de blauwe hemel.
Nederland was vrij
Nederland en Oranje
Oranje en Nederland
Ruim 28 jaar geleden
Kort en lang geleden
Drie jaar later - in 1948 deed Hare Majesteit Wilhelmina afstand van
de troon en Juliana werd majesteit! Velen onzer herinneren zich die
ontroerende ogenblikken! Niet voor niets hebben we in Waddinxveen op
het Koningin Wilhelminaplein een beeltenis geplaatst van Koningin
Wilhelmina en erbij geschreven:
„Wilhelmina moeder des Vaderlands
Eerbied dankbaarheid
Opdat we nooit vergeten!”
Hare Majesteit Juliana is op dezelfde voet voortgegaan gesteund door
haar man Bernhard de Prins der Nederlanden. Zij óók waren de liefde
van het Nederlandse volk. Waren de oorlogsomstandigheden moeilijk
de tijd na de oorlog was een tijd van veranderingen. Het zoeken naar
nieuwe normen!
We wilden anders maar hoe anders!
Juliana spande zich in speciaal voor de jeugd. Als een echte moeder
van vier dochters was zij ook een moeder die voor zeer velen een voorbeeld
was. Dat zij de liefde gewonnen had van ons volk bleek ieder jaar weer
opnieuw als Koningin Juliana haar verjaardag vierde.
Op 4 en 5 september zal er feest worden gevierd in heel ons land.
Feest omdat we willen tonen dat wij allen rond de troon van Oranje staan.
Nederland en Oranje onlosmakelijk aan elkaar verbonden.
Dat is nog lang niet alles!
Juliana Koningin der Nederlanden bij de gratie van God
Dat is het
Zeer velen erkennen dit en blijven dit erkennen.
Velen hebben dit laatste jammer genoeg losgelaten.
En tochde zegen welke het volk van Nederland door de jaren heen
genoten heeft, bewijst dat God Nederland en Oranje deze zegen waardig
keurt! Dat is geweldig! De zegen van welvaart vrede gerechtigheid
vrijheid van drukpers levensovertuiging orde en rust
Als men in de wereld rondom ons kijkt dan ziet men het! Grepen naar
de macht! Burgeroorlogen afzettingen volle gevangenissen
staatsgrepen onderlinge haat en nijd!
Deze overtuiging dat wij in een vrij land leven, dat wij deze vrijheid
mogen genieten, moet ons aanzetten met ons allen het feest te vieren.
Het feest van 1973!
De Koningin vijf en twintig jaar aan de regering
Eerbied en Dankbaarheid
Daarom komen we op 4 september om 8 uur ’s avonds bijeen in de
Ontmoetingskerk voor een bezinningsavond. Prof. Schöffer zal daar
spreken over: „Mens en Majesteit in een tijd van heftige veranderingen!”
Een prachtig klankbeeld over de regeringsperiode van 1948 tot heden gaat
daaraan vooraf! En alle zangkoren uit Waddinxveen geven hun mede
werking. U komt toch luisteren en meezingen
’s-Middags is er een expositie geopend in het museum van de Rabo
bank over het leven en werken van de Koningin, waarbij onder meer
munten zullen worden tentoongesteld van het Koningshuis vanaf 1813.
U moet dit gezien hebben vóór begin oktober.
De bejaarden vieren hun eigen feest in de Ontmoetingskerk en in het Anne
Frankcentrum. De bejaarden danken veel aan Oranje! Oranje dankt veel
aan onze bejaarden, die in de kracht van hun leven hard, zeer hard gewerkt
hebben om van Nederland wat te maken!
Op 5 september zullen onze kinderen en kleinkinderen laten zien wat
zij kunnen presteren een historische optocht! Niemand mag thuis blijven
want de kinderen rekenen op u. Voor de kleuters komt Swiebertje met alles
wat erbij hoort: de burgemeester - malle Pietje - Saar en Bromsnor.
Wat wil je nog meer
Standwerkers zullen van zich laten horen en laten zien wat zij kunnen
presteren op de markt. Een individuele tien-kamp voor sportieve jonge
mensen van 16 tót 80 jaar!
Vuurwerk tot slot. Dit vuurwerk betekent:
Leve de Koningin! Leve Nederland!
Mag ik u oproepen om op die dag allemaal zonder uitzondering de
vlag uit te steken met Oranjewimpel?
Laten we onze trouw betuigen aan onze Koningin en Haar huis
„Wie ben ik”, zei de Koningin bij de aanvaarding van haar moeilijke taak,
„dat ik dit mag doen!” Laten we ervan getuigen: „Wie zijn wij - wat is
Nederland zonder U - Majesteit!”
Uit eerbied en dankbaarheid!
WADDINXVEEN Een Wad
dinxveense „Prinsjesdag”. Dat staat
de Waddinxveners woensdagmorgen
5 september te wachten als zij een
grootse historische optocht een
spektakelstuk waaraan alle Wad-
djnxveense scholen, dus ook de vo
rige week van start gegane HAVO/
Atheneum, meedoen aan hun
ogen voorbij laten trekken.
De optocht, waarvoor de heer J. D.
Geel met anderen bergen werk heeft
verzet, laat zien hoe in een dorp als
Waddinxveen vanaf ongeveer 1773
Prinsjesdag/Koninginnedag werd ge
vierd. Stuk voor stuk uiterst gezel
lige straatfeesten, waar niemand
wilde ontbreken.
enorme opgave vergt het van
bedienen. Niet alzo voor de
noch voor de leden van haar
„Cormula’s”.
Oude Waddinxveense beroepen: de
turfstekers en de veenmeiden, de klom
penmakers, en de rietdekkers, de bakker,
en de melkboer, de schoorsteenveger en
de scharensliep, kortom u en ik.
Paardenmarkt op het oude dorp
(19e eeuw).
Boeren en boerinnen gaan naar de
markt in: een Kaasbrik (plm. 1850), een
Boerenwagen (plm. 1850), een lan Ple
zier (plm. 1880) en een Omnibus
(plm. 1880).
Stoomboot ,,De Volharding” (Leiden,
Amsterdam, Gouda) legt aan. Passagiers
gaan van boord voor de Waddinxveense
WADDINXVEEN In een open koets
maken zes herauten woensdagmorgen 5
september vanaf half acht een rondgang
door Waddinxveen. Twee van hen doen
afwisselend de bevolking er kond van
dat koningin luliana op deze dag haar
regeringsjubileum viert. De reveille,
waarin alle Waddinxveense woonwijken
betrokken zullen worden, duurt ongeveer
anderhalf uur.
kennis.
Waddinxveense kermis met alles erop
en eraan, zelfs:
Een kar met wafelbakkers.
De brandweer met de Brandboom.
31 augustus: Koninginnedag met
kinderspelen.
Aubade door Ot en Sien (plm. 1900).
Kroondraging door groepen uit onze
bevolking - naar het Kroningsspel ter
gelegenheid van de plechtige inhuldiging
van koningin luilana, Amsterdam,
6 september 1948 -: „Het volk neemt de
Kroon der Nederlanden in zijn midden”
„Concordia”.
„De Gouwe Ruiters”.
Het is dus niet overdreven om volgende
week van een Waddinxveense „Prinsjes
dag” te spreken. De historische optocht,
die bij het gemeentehuis wordt gefor
meerd. is uitgewerkt door de heer H.
Glasbeek. De kleding werd gemaakt
door leerkrachten, ouders en kinderen
en beschikbaar gesteld door het WV te
Gouda en de firma A. T. de Wit te Den
Haag. De muziekverenigingen „Voor
waarts”, „De Cormula’s” en „Concor
dia” zetten het geheel luister bij. Ook
de „Gouwe Ruiters” leveren een bij
drage aan de realisering van het idee van
de heer Geel.
Bij haar kroning in 1948 sprak koningin
Juilana de gedenkwaardige woorden:
„Wie ben ik dat ik dit doen mag”. Zij
heeft dus beseft welk een zware taak zij
op zich nam toen zij staatshoofd van
Nederland werd. Want juist het Neder
landse volk - hoezeer het in grote meer
derheid ook Oranjegezind is - is uiterst
kritisch ingesteld. Zeker ten opzichte van
zijn gezagsdragers. De toen aftredende
koningin Wilhelmina had zich, door
haar militante houding tijdens de oor
logsjaren, de grote eerbied verworven
van ons volk en verkreeg daarmee de
eretitel van „Moeder des vaderlands”.
En hoezeer dit dan ook de band tussen
Nederland en het Huis van Oranje weer
had verstevigd, dit maakte de opgave
voor Juliana, om nu de verpersoonlij
king van die band te zijn, bepaald niet
gemakkelijk. Hadden wij in de oorlogs
jaren nog gehoopt, dat de toen door de
nood geboren grotere eenheid van het
Nederlandse volk, zich na de bevrijding
zou voortzetten en zich zou ontplooien
tot meer eensgezindheid en een daaruit
voortvloeiende sterke politieke leiding,
toen eenmaal de nood voorbij was liet
ook de versplintering zich weer gelden.
In zo’n situatie wordt het des te moei-
lijker om het symbool te blijven van de
eenheid van het Koninkrijk der Neder
landen. Van de eenheid van het volk is
immers geen sprake. Maar ondanks dit
wordt de koning(in) geacht boven alle
partijen te staan, de meerderheid latende
regeren doch de minderheid niet te ver
onachtzamen. Geen politieke keuze is
haar in ons staatsrecht toebedacht.
Hoezeer dit ook, politiek-demokratisch
gezien, een goede instelling is, van de
betrokkene vergt het iets van zichzelf
wegcijferen waarop ieder ander lid van
ons volk juist recht heeft en zich van dat
recht wil
koningin,
huis.
Welk een
ieder welbewust mens om die, in zekere
zin, onmondigheid voor het volk te ver
talen tot symbool van de eenheid. Er
zijn er in ons volk die de taak van
staatshoofd zouden willen opdragen aan
een gekozen president. Een uiteraard dus
aan een politieke partij gebonden figuur.
Hoe zou deze de eenheid van onze
staat kunnen symboliseren, partijdig als
hij door zijn keuze al moet zijn? Het is
bewonderenswaardig zoals koningin
Juliana zich, ondanks de haast tot cha
otische toestanden leidende politieke
versplintering van ons volk, heeft weten
te handhaven als een vrijwel door ieder
gerespekteerd hoofd van de staat. Het
niet weg te denken rustpunt temidden
van alle politieke verwikkelingen. Het
is dan ook niet het koningschap dat zij
op de voorgrond laat treden, dat zij wil
uitstralen, doch in de eerste plaats het
mens zijn als ieder ander. Het moeder
zijn, zowel voor haar gezin, als voor
eigenlijk ieder lid van ons volk. Zij weet
een warme menselijkheid uit te stralen
en nochtans het koningschap zijn ab-
strakte luister te doen behouden. Een
luister die nodig is om de eenheid van
het Koninkrijk der Nederlanden te kun
nen symboliseren.
De eenheid van de staat kan niet in ar
metierigheid tot uiting komen, want dat
is niet in overeenstemming met het we
zen van ons volk. Trouwens geen enkel
volk. Juist daarom mogen wij ons zo ge
lukkig prijzen, dat de eenheid van onze
staat verpersoonlijkt wordt door iemand
die zich geheel deel van ons volk voelt
en naar deze opvatting het koningschap
uitoefent. Bij het 25-jarig regerings
jubileum van koningin Juliana mogen
wij haar zeker wel onze grote bewonde
ring en erkentelijkheid betuigen voor de
wijze waarop zij haar moeilijke taak
uitoefent. Laten we dat feestelijk vieren,
want het Nederlandse volk mag zichzelf
feliciteren zo’n staatshoofd te hebben.
En dat dit in deze zo uitermate verde-
mokratiseerde tijd nochtans een koningin
is, is wel het beste bewijs hoe juist zij
haar taak verricht. Wij zijn ervan over
tuigd dat dit op 5 september dan ook
in Waddinxveen tot uiting zal komen.
Nederland is in menig opzicht uniek,
maar zeker niet in het minst door zijn
Huis van Oranje en de wijze waarop
de vertegenwoordigers daarvan het sym
bool van eenheid aan het koningschap
verbindt.
Dit is de route van de fantasierijke his
torische optocht: Stationsstraat (bij het
gemeentehuis opstellen) - Kanaalstraat -
Juliana van Stolberglaan - van Mecklen
burg Schwerinlaan - Mauritslaan -
Charlotte de Bourbonstraat - Nassaulaan
- Koningin Wilhelminasingel - Koningin
Wilhelminaplein - Willem de Zwijger-
laan - Beethovenlaan - Chopinlaan -
Esdoomlaan - leplaan - Puttelaan -
Kerkweg - Kanaalstraat - Stationsstraat
- Parkeerterrein gemeentehuis.
En wat u kunt zien is (in de juiste volg
orde) dit:
9 „Voorwaarts”.
Vlaggendragers en herauten.
„De schutterij met vaandels en met
pluimen” (1773). De twee oude trommels
dragen het opschrift: „I. C. van Belle
Weduwe Reepmaker van Noordwad-
dingsveen. Voor het Vaderlandscz
Genootschap van Wapenhandel te
Waddingsveen”.
Het Exercitiegenootschap van de Pa
triotten o.l.v. Ds. Gijs (van het Pannen
dak) van Leeuwen en de instructeur oud-
sergeant Fortunatus van Genderen (in
een duitse landauer) slaat op de vlucht
voor het Oranje-exercitiegenootschap
o.l.v. de zeer Prinsgezinde dokter Dirk
Noteboom (in een dogkar) - te Wad
dinxveen op 24 november 1785.
9 Het wapen van Waddinxveen tussen
vlaggen: het dorp bleef Prinsgezind. Op
24 juli 1816 kreeg Waddinxveen het
wapen met „een schild van goud, bela
den met twee sleutelsfvan Petrus i.v.m.
de oude Petruskerk), waarop een ijzer,
alles van sabel (zwart)”.
In een wagonette rijden de schouten
van: Noord-Waddinxveen: A. van Oos
ten, Zuid-Waddinxveen: A. M. de Lange.
Broek: N. IJzerdoom (plm. 1825).
Waddinxveense dorpsbewoners met
karretjes, jukken en manden. Boeren en
boerinnen met hun vee.
Wagen met de weeskast uit 1709. Drie
armmeesters van de drie ambachten (N.-
en Z.-Waddinxveen en Broek) delen
feestgaven uit.
De geestelijke en de schoolmeester -
die ook koster, voorlezer, voorzanger,
hondeslager, stovenzetter, doodgraver,
klokkeluider. en nog veel meer was -
krijgen hun feestgaven in natura
(18e/19e eeuw).
Maandag, de grote dag, ietwat druilerig weer, maar de hoop op beter in het hart,
waarbij een goed oranje-humeur. Want het is toch feest vandaag. Het grote feest.
Het festijn ter ere van onze nieuwe koningin. En ditmaal zouden we dit gemeen
schappelijk doen, niet gespleten zoals 31 augustus, neen, werkelijk met elkaar, op
een terrein. Toch maar gelukkig. Bij wijze van aanloop hadden we Zaterdagavond
reeds een voorfeestje gehad. Zo’n ietsje onder ons. Op Dorp wat en aan de Brug
wat. Echt huiselijk. Hier aan de brug een stukje muziek, of juister gezegd een con
cert door „Concordia”, waarna de benen een beetje losraakten en de vrolijke stem
ming erin kwam. Het liep gesmeerd. En een publiek. Op Dorp dito, maar daar was
men aan het schaatsenrijden geslagen, op rolletjes natuurlijk. En het rolde goed
hoor. Ook een hele drukte daar. Met hoorngeschal werd Maandag het feest ingezet.
Vliegerwedstrijd was het eerste nummer, waarna weer diverse volks- en kinderspelen.
In de middaguren hindernislopen en touwtrekken door fabrieksploegen. Dit laatste
heeft voor de mededingers een bekoring, om reden hieraan een beker verbonden is.
Was een vorig feest de beker door de Fa. Verwaal veroverd, ditmaal was de ploeg
Fa. Verzijden hun de baas en moesten zij de bekers aan hun overwinnaars af staan.
In dit spel zit spanning, vandaar dat velen er getuige van wilden zijn. In het volgen
de spel, het gecostumeerde voetballen domineerde meer het komische. Het ging hier
niet zozeer om de hoogste cijfers, maar meer om het komieke. En uit die hoofde is
het geslaagd. Wat een typen. We konden de lust niet bedwingen deze figuren op een
plaatje vast te zetten. Eveneens grappig de wedstrijd Brug-Dorp van de Zwemclub-
leden. Het voetballen zelf ging hier ietwat vlotter. De spelers waren van wat jonger
soort. Al met al sloegen beide wedstrijden geweldig in. Er zat leut in. Van geheel
andere aard was de demonstratie van T.O.O.S. Keurige staaltjes van gymnastiek en
vaardigheid werden vertoond, waarvan we vooral willen noemen de volksdansen
en het slotnummer, alles door schijnwerpers verlicht. Van het hierop gevolgde con
cert van „Concordia” ging zoveel door het rumoer en de o.i. niet geheel juiste plaats
van de muziektent, verloren, dat het overgrote deel van het publiek niet luisterde.
Het grootste deel van de avond werd gevuld met de filmvoorstelling. Het begin deed
veel verwachten, mooie oranjefilms en het slot deed veel vergeven, maar de midden
moot, we veronderstellen dat ook het bestuur niet geheel voldaan zal zijn. Maar
eind goed al goed. Een vuurwerk als slot, dat er wezen mocht. Eerste klas. In een
woord schitterend. De oranjefeesten behoren weer tot het verleden. Ons dorp heeft
zijn aanhankelijkheid aan ons Vorstenhuis omdubbelzinnig getoond, op waardige
wijze. Dat het zo blijve. Toch willen we de wens uitspreken, dat het niet de laatste
maal mag zijn, dat we gezamenlijk feest vierden. Het kan toch?
De heer Geel, kenner van het Oranje
huis bij uitstek, stelt dat Koninginnedag
vroeger Prinsjesdag heette. Dè dag in het
aar waarop wij Nederlanders onze aan
hankelijkheid met het vorstenhuis tonen.
De naam „Prinsjesdag" is ontstaan tij
dens de ambtsperiode van stadhouder
Willem de Vijfde (1766-1795) en werd
gebruikt voor de feestelijke viering van
de verjaardag van de prins-stadhouder op
8 maart. In de tijd van de patriotten
word d:ze viering vaak een demonstratie
vOranjegezindheid.
